Lại tranh cãi ngân hàng thu phí quản lý tài khoản

Từ ngày 1-12, Ngân hàng Xuất nhập khẩu Việt Nam (Eximbank) chính thức thu phí quản lý tài khoản 11.000 đồng/tháng đối với những tài khoản có số dư bình quân dưới 500.000 đồng, không phát sinh giao dịch thời gian dài. Quy định mới lập tức tạo ra nhiều phản ứng khác nhau. Một số khách hàng nói ngân hàng "tận thu" trong khi các chuyên gia lại khuyên người dùng nên rà soát và đóng bớt những tài khoản không còn nhu cầu sử dụng.

Người dùng khó chịu

Theo thông tin từ Eximbank, trước đây ngân hàng chỉ áp dụng thu phí với tài khoản có số dư bình quân dưới 300.000 đồng/tháng, nay nâng lên 500.000 đồng nhằm hạn chế tài khoản "rác", tức những tài khoản được mở nhưng không phát sinh giao dịch, gây tốn kém chi phí quản lý, duy trì hệ thống.

Không chỉ Eximbank, Ngân hàng Quốc tế (VIB) cũng vừa triển khai biểu phí mới, khi thu 10.000 đồng/tháng (chưa gồm thuế GTGT) cho các tài khoản thanh toán không phát sinh giao dịch trong vòng 12 tháng liên tục. Những tài khoản không hoạt động và không đủ số dư cũng sẽ bị tính phí.

Dù không công bố nhưng một loạt ngân hàng lớn khác cũng âm thầm thu loại phí này với những tài khoản có số dư thấp. Các NH đều lý giải việc thu phí quản lý với tài khoản có số dư thấp hoặc không hoạt động là cần thiết để giảm số lượng tài khoản bị bỏ quên. Bởi, dù không phát sinh giao dịch, NH vẫn phải tiêu tốn nguồn lực cho hệ thống bảo mật, hạ tầng và quản lý rủi ro. "Nếu khách hàng thực sự không dùng đến tài khoản, tốt nhất nên đóng để tránh phí và tránh rủi ro liên quan đến gian lận" - một lãnh đạo NH nhận định.

Thực tế, khi thông báo điều chỉnh phí, VIB cũng gửi khuyến nghị khách hàng đến quầy giao dịch để đóng các tài khoản không còn nhu cầu sử dụng, nhằm tránh phát sinh chi phí không mong muốn.

Tuy vậy, ở góc độ khách hàng, nhiều người bày tỏ không đồng tình khi NH thu phí quản lý đối với những tài khoản có số dư nhỏ. Nhiều người lập luận mức phí không quá cao nhưng việc thu phí quản lý tài khoản khiến khách hàng cảm thấy bị "tận thu". Thực tế, biểu phí dịch vụ khách hàng cá nhân tại nhiều NH cho thấy không chỉ phí quản lý tài khoản, người dùng phải trả hàng chục loại phí khác như phí chuyển khoản, phí kiểm đếm, phí tra soát/hủy lệnh chuyển tiền…

Tăng cạnh tranh, làm sạch dữ liệu khách hàng

Đây không phải lần đầu tiên một số NH thu phí dịch vụ gây tranh cãi. Trước đó, nhiều NH tăng phí SMS Banking (biến động số dư) theo số lượng tin nhắn thực tế - cũng khiến không ít khách hàng phản ứng. Đỉnh điểm hồi tháng 3-2024, nhiều khách hàng của Eximbank cũng từng phản ánh việc bị NH ghi nợ khoản phí SMS Banking, phí quản lý tài khoản (thu nếu số dư trong tài khoản dưới 300.000 đồng)… Đến khi đi đóng tài khoản, khách hàng được yêu cầu phải đóng phí từ vài trăm ngàn đồng đến cả triệu đồng. Một số NH khác cũng áp dụng thu phí khi số dư tài khoản về 0 đồng trong nhiều năm. Sau khi bị phản ánh, các NH mới bỏ quy định gây tranh cãi trên.

Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, chuyên gia tài chính NH, TS Châu Đình Linh, nhận định nhiều khách hàng đã quen với việc miễn phí dịch vụ tài khoản trong nhiều năm nên khi các NH bắt đầu thu phí trở lại, đặc biệt với những tài khoản có số dư nhỏ, họ dễ cảm thấy bị "tận thu". Tuy nhiên, khách hàng hoàn toàn có thể chủ động lựa chọn, chỉ nên duy trì 1-3 tài khoản tại các NH mình thường xuyên giao dịch. Đồng thời, đóng những tài khoản không còn nhu cầu, để tránh phát sinh chi phí không cần thiết.

Cũng theo TS Châu Đình Linh, số dư trên tài khoản thanh toán là tài sản của khách hàng, còn NH chỉ là bên cung cấp dịch vụ. Để vận hành hệ thống thanh toán 24/7 với nhiều lớp bảo mật và hạ tầng công nghệ phức tạp, NH phải tốn chi phí bảo trì, vận hành và đầu tư mới. Vì vậy, việc thu phí để duy trì chất lượng dịch vụ và phát triển hệ thống là điều bình thường và hợp lý. "Thời gian dài vừa qua, nhiều NH miễn phí để thu hút tiền gửi không kỳ hạn. Khi mục tiêu này đạt được và thị trường cạnh tranh hơn, các NH bắt đầu điều chỉnh chính sách, như thu phí với tài khoản có số dư dưới 500.000 đồng và miễn phí với tài khoản duy trì số dư cao hơn" - TS Châu Đình Linh phân tích.

Theo một số chuyên gia khác, động thái của các NH còn nằm trong nỗ lực làm sạch dữ liệu khách hàng và chỉ duy trì các tài khoản "sống" theo chủ trương chung của NH Nhà nước. Số liệu mới nhất được NH Nhà nước cập nhật đến giữa tháng 11-2025, toàn ngành NH có hơn 136,1 triệu hồ sơ khách hàng cá nhân (CIF), hơn 1,4 triệu hồ sơ khách hàng tổ chức được đối chiếu sinh trắc học qua CCCD gắn chip hoặc ứng dụng VNeID.