Lan tỏa văn hóa đọc từ cơ sở

Hội Sách phường Sài Gòn được tổ chức từ ngày 5 đến 14-9, tại Chi nhánh NXB Phụ nữ Việt Nam (TP HCM) với nhiều hoạt động ý nghĩa. Đây là lần đầu tiên các tổ chức, đoàn thể ở phường Sài Gòn như Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên, Hội Cựu chiến binh... phối hợp với Chi nhánh NXB Phụ nữ tổ chức hội sách.

Nhiều hoạt động thiết thực, ý nghĩa

Hội Sách phường Sài Gòn nhằm hiện thực hóa mục tiêu xây dựng thói quen đọc, nâng cao dân trí, khơi dậy tinh thần cải cách, kiến tạo tri thức, đồng thời góp phần lan tỏa giá trị văn hóa, kết nối cộng đồng và vun đắp tình yêu sách cho mọi lứa tuổi.

Hội Sách phường Sài Gòn không dừng lại ở việc trưng bày hay mua bán sách. Trọng tâm của chương trình là khuyến khích thói quen đọc như một nếp sống văn hóa, nơi mỗi trang sách mở ra cơ hội chia sẻ tri thức, lan tỏa yêu thương và kết nối cộng đồng.

Trong khuôn khổ Hội Sách phường Sài Gòn, hoạt động "Ngồi xuống cùng đọc" được tổ chức xuyên suốt. Chỉ cần mỗi người dành ít nhất 15 phút đọc sách, Chi nhánh NXB Phụ nữ Việt Nam sẽ quyên tặng 1 tác phẩm cho Tủ sách Nhân ái và Ngôi nhà Trí tuệ. Mỗi hành động nhỏ của bạn đọc trở thành một "hạt giống tri thức" gieo vào cộng đồng, khẳng định rằng văn hóa đọc không chỉ thuộc phạm vi cá nhân mà còn gắn với trách nhiệm xã hội.

Ngoài sách, người tham dự Hội Sách phường Sài Gòn còn được thưởng thức nhiều giai điệu từ các nhạc cụ truyền thống, như đàn tranh, đàn bầu, đàn tì bà, đàn nhị, sáo trúc... Những giai điệu âm nhạc dân tộc vang lên không chỉ khơi dậy niềm yêu thích với âm nhạc truyền thống mà còn bồi dưỡng tình yêu đọc sách, mở rộng vốn hiểu biết về văn hóa - nghệ thuật.

Không gian tại hội sách được thiết kế như một góc "Sài Gòn xưa và nay". Ở đó, bạn đọc có thể vừa "check-in" vừa thả hồn trong những trang sách và lắng nghe âm thanh đàn tranh, đàn bầu, sáo trúc... vang lên bên cạnh. Sự kết hợp này không chỉ khơi gợi ký ức văn hóa dân tộc mà còn khiến việc đọc sách trở nên hấp dẫn, gần gũi, đa giác quan.

Tại Hội Sách phường Sài Gòn, công chúng còn được tham dự chuỗi tọa đàm văn hóa - tri thức: "Có một Sài Gòn trong ký ức hôm nay", "IELTS-biz và tiếng Anh", "Tư duy phản biện và mạng xã hội", "Nam giới và sức khỏe tinh thần", "Bạo lực mạng"... với sự tham gia của các chuyên gia, nhà hoạt động xã hội. Chuỗi tọa đàm của hội sách cho thấy định hướng rõ ràng: Sách và tri thức gắn liền với đời sống xã hội.

Chuyên gia phát triển văn hóa đọc Ngô Thị Hồng Anh nhận xét: "Hội Sách phường Sài Gòn đã chú trọng xây dựng hệ sinh thái bền vững, nuôi dưỡng niềm yêu thích đọc sách trong cộng đồng. Trong đó, những cuốn sách, những buổi tọa đàm đều đi sâu vào tác phẩm, giá trị và ý nghĩa nhân văn".

Gần gũi, bền vững hơn

Theo các nhà chuyên môn trong thời đại công nghệ số, thói quen đọc của giới trẻ đã có sự dịch chuyển: ít đọc sách giấy hơn, thay vào đó là ebook và các nền tảng trực tuyến. Do vậy, cần tạo thêm "khoảng lặng" và không gian để nuôi dưỡng văn hóa đọc. Hội Sách phường Sài Gòn cho thấy khi được khởi xướng từ cơ sở, văn hóa đọc sẽ trở nên gần gũi và bền vững hơn. Mô hình này có thể nhân rộng, góp phần nuôi dưỡng một thế hệ độc giả yêu sách và giàu lòng nhân ái.

Trước đó, vào tháng 7-2025, Hội Sách "Mơ hỏi mở" lần thứ 5 diễn ra tại tỉnh Vĩnh Long đã mang lại màu sắc trẻ trung, sáng tạo, khi chính các học sinh, sinh viên đứng ra tổ chức. Hội sách quy tụ 7 hoạt động chủ điểm xuyên suốt 3 ngày, thu hút hơn 2.000 lượt người ở nhiều độ tuổi tham dự. Gần 5.000 đầu sách cũ được quyên góp và ký gửi, phân thành 5 khu sách chuyên đề; hơn 4.000 đầu sách mới từ các NXB được sắp xếp theo từng đơn vị.

Tại "Mơ hỏi mở", nhiều bạn đọc đã quan tâm đến "Human library" (Thư viện con người). Khi tham gia, thay vì tìm và chọn một quyển sách trên kệ để đọc, công chúng có thể "mượn" con người bằng xương bằng thịt để được trò chuyện, tìm hiểu về cuộc đời cũng như đặt các câu hỏi nhằm đào sâu hơn những góc khuất, giúp hiểu hơn về vấn đề của nhân vật. Suốt một thập kỷ qua, Hội Sách "Mơ hỏi mở" không chỉ nuôi dưỡng niềm yêu thích đọc mà còn khẳng định năng lực tổ chức, sức sáng tạo và trách nhiệm xã hội của những bạn trẻ đối với văn hóa đọc.

Tại TP HCM, ngoài Hội Sách phường Sài Gòn, hội sách chào mừng 80 năm Quốc khánh 2-9 cũng đã diễn ra tại Đường Sách từ ngày 28-8 đến 7-9; giới thiệu hơn 3.000 tựa sách đa dạng từ lịch sử, văn hóa, văn học, thiếu nhi đến kỹ năng, tri thức mới. Với chủ đề "80 năm tự hào một dải non sông - Văn hóa đồng hành cùng dân tộc", hội sách mang đến công chúng yêu sách nhiều ấn phẩm quý viết về Chủ tịch Hồ Chí Minh, Cách mạng Tháng Tám và chặng đường 80 năm dựng xây đất nước.

Có thể nói, cùng với Hội Sách phường Sài Gòn, nhiều hội sách và hoạt động liên quan đã cho thấy sách vẫn giữ vai trò trung tâm trong đời sống tinh thần. Chỉ cần được tổ chức bằng sự sáng tạo, gắn kết và tinh thần cộng đồng, văn hóa đọc sẽ ngày càng lan tỏa mạnh mẽ trong xã hội hôm nay.