Lắng nghe người dân hiến kế: Tạo cơ hội từ tầm nhìn quy hoạch

Trong chuyến khảo sát phục vụ công tác lập quy hoạch bằng trực thăng vừa qua, Bí thư Thành ủy TP HCM Nguyễn Văn Nên nhận xét ngoại thành còn nhiều đất trống, chưa khai thác hiệu quả. Chủ tịch UBND TP HCM Phan Văn Mãi cũng đánh giá việc phân bố, sử dụng đất còn nhiều bất cập, kém hiệu quả, tồn tại nhiều khu dân cư kiểu "da beo".

Tranh thủ cơ hội, chủ động tiếp cận

Trước sự dịch chuyển làn sóng đầu tư nước ngoài, cơ quan chức năng cần tranh thủ cơ hội mới, chủ động tiếp cận để mời gọi đầu tư bằng các cam kết tạo điều kiện thuận lợi, minh bạch, hỗ trợ thủ tục, hài hòa lợi ích, kịp thời giải quyết những vướng mắc từ khi cung cấp thông tin, nghiên cứu khảo sát, cấp phép đến lúc triển khai đầu tư xây dựng và đưa vào hoạt động.

Đang trong giai đoạn lập điều chỉnh quy hoạch chung, cần mời các nhà đầu tư chiến lược tham gia góp ý, như phát triển đa cực, hình thành đô thị vệ tinh tương lai; cơ cấu lại cho phù hợp nền công nghiệp, nông nghiệp, các loại hình dịch vụ thương mại; tăng trưởng xanh gắn với kinh tế, giao thông, môi trường... 

Khi đó sẽ giải tỏa được nỗi lo lắng của nhà đầu tư chiến lược bởi trước lúc tham gia, họ đã hình dung được hầu hết nhu cầu đời sống xã hội, cung cấp dịch vụ, cơ sở hạ tầng, an toàn trong cộng đồng, khai thác các nguồn lực, phát huy thế mạnh sẵn có, định hướng phát triển.

Phác họa bức tranh tương lai có nhiều cách thức, mức độ tiếp cận nhưng đơn vị thực hiện phải chuyên nghiệp, có nghiên cứu, số liệu cụ thể, đề xuất giải quyết các vấn đề sao cho đáp ứng nhu cầu xã hội, khả thi trong thực tế và mang đến hiệu quả cao nhất. Một điều cũng hết sức quan trọng là ý tưởng, mục tiêu đặt ra cần lấy con người làm trung tâm phục vụ.

Khâu tổ chức có vai trò quan trọng

Lộ trình hiện thực hóa quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất nên có sự đồng bộ mới phát huy tác dụng. Chẳng hạn, dự báo khả năng giao thông, mật độ phương tiện nhằm đưa ra các kịch bản phù hợp mục tiêu, tránh ùn tắc. 

Tùy thực trạng và điều kiện có sẵn, nhu cầu phát triển, có thể lựa chọn một trong các phương án mở rộng mặt đường hiện hữu, xây dựng tuyến tránh, bố trí bãi đậu xe, tổ chức giao thông công cộng hay kết hợp giữa các phương án.

Về khả năng thoát nước, chống ngập thì phải xem khu vực đó có đáp ứng với cao độ dẫn dòng chảy tự nhiên và chứa nước như sông, kênh rạch hay không hoặc trường hợp phải làm hồ điều tiết. 

Phải tính toán việc cung cấp nước sạch, nguồn nước phục vụ nhu cầu sinh hoạt cho đời sống; vệ sinh môi trường, xử lý rác thải; hoạt động kinh tế chủ đạo trong vùng như các nhu cầu việc làm, dịch vụ, tiêu thụ hàng hóa... 

Đây là những yếu tố then chốt giúp định hình quy mô khu dân cư, phát triển đô thị trong tương lai, qua đó nhà đầu tư sẽ yên tâm hơn.

Tuy nhiên, quy hoạch chỉ là một phần, để hiện thực hóa khả thi trong thực tế thì phải xác định cho được nguồn lực nào có sẵn để tài trợ cùng giải pháp cần triển khai thực hiện các mục tiêu. Khâu tổ chức có vai trò quan trọng cho sự thành công khi thiết lập quy hoạch không chồng chéo hay mâu thuẫn lẫn nhau, kết hợp giải quyết các tồn tại trước đó.

Quy hoạch, khai thác quỹ đất, hướng đến xây dựng và cải tạo đô thị không có nghĩa là thực hiện ngay tại chỗ cũ. Giải bài toán hiệu quả kinh tế, phân vùng, đa mục tiêu còn hỗ trợ lẫn nhau có tính hai mặt, khả thi trong thực tế. 

Ví dụ, trong nội thành vốn có chênh lệch giá đất cao hơn nhiều so với ngoại thành, bố trí hoặc sắp xếp lại cơ sở sản xuất hay giáo dục, nhà ở có thể bằng cách đổi chỗ và sử dụng số tiền thặng dư bù vào nhu cầu vốn đầu tư cho công trình xây dựng, cơ sở hạ tầng nơi mới và giải quyết các tồn tại nơi cũ.

Đột phá hơn nữa về cơ chế, không gì khác là có chính sách hấp dẫn. Đòi hỏi có hành lang pháp lý rõ ràng với các tiêu chí lựa chọn nhà đầu tư, tỉ lệ vốn ngân sách đóng góp và vốn nhà đầu tư tham gia từng dự án, quy trình thực hiện cụ thể, sao cho rút gọn tối đa thủ tục, vừa tạo niềm tin vừa tạo thuận lợi cho nhà đầu tư trong hoàn vốn và có lợi nhuận. Thậm chí, bảo lãnh rủi ro và lợi nhuận cho nhà đầu tư sao cho phải cao hơn lãi suất ngân hàng.

Tất nhiên, một khi có nhiều dịch vụ, giao dịch mua bán, hoạt động kinh tế thì tự khắc giá trị quỹ đất nơi đó sẽ tăng lên cùng với mức thuế phù hợp đóng góp cho ngân sách. Tập trung đông dân cư càng tối ưu hóa hệ thống giao thông công cộng, tăng nhu cầu sử dụng, hiệu quả kinh tế, thu hút các nhà đầu tư tham gia và góp phần đẩy mạnh xã hội hóa.