Những lỗ hổng đáng lo về an toàn thực phẩm

Kết luận của cơ quan chức năng đã rõ, song phía sau con vi khuẩn ấy là thực trạng quản lý có lúc, có nơi còn lỏng lẻo và văn hóa kinh doanh, tiêu dùng đáng báo động.

Trên 300 người - trong đó có người già, trẻ em - phải nhập viện cấp cứu chỉ vì dùng những ổ bánh mì. Đây không còn là sự cố hy hữu mà là hệ quả của việc thả nổi quy trình vệ sinh an toàn thực phẩm (VSATTP) tại các cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ. Vụ việc này cho thấy sự chủ quan của một bộ phận người tiêu dùng, đồng thời phơi bày những lỗ hổng đáng lo về VSATTP mà lâu nay chúng ta thường tặc lưỡi bỏ qua.

Thực tế cho thấy việc chế biến món ăn tại nhiều hàng quán vỉa hè hiện nay rất đáng báo động. Với vụ việc "bánh mì cóc cô Bích", một món ăn bình dân quen thuộc lại trở thành nguồn bệnh khi những nguyên tắc tối thiểu bị xem nhẹ. Salmonella không từ trên trời rơi xuống, nó có thể sinh sôi từ những quả trứng, thớ thịt không rõ nguồn gốc, từ những chiếc thớt dùng chung... Vì lợi nhuận, không ít hộ kinh doanh đã bất chấp, "cắt bớt" quy trình tiệt trùng, bảo quản thực phẩm trong điều kiện nhiệt độ thường giữa cái nóng gay gắt của TP HCM. Đó là hành vi coi thường sức khỏe khách hàng.

Nhưng trách người bán một thì nên trách khâu quản lý mười. Với mạng lưới hàng quán dày đặc ở TP HCM, việc cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện VSATTP dường như mới chỉ dừng lại ở thủ tục hành chính. Vấn đề cốt lõi nằm ở khâu hậu kiểm. Chúng ta đang thiếu những cuộc thanh tra đột xuất, thiếu những chế tài đủ sức răn đe những kẻ làm ăn cẩu thả.

Khi cơ quan chức năng đợi đến lúc "mất bò mới lo làm chuồng" thì hậu quả người dân đã gánh đủ. Nếu chế tài chỉ dừng lại ở phạt tiền, tình trạng này sẽ còn tái diễn. Vì vậy, cần thiết phải mạnh tay hơn với những hành vi vi phạm VSATTP. Chẳng hạn, với vi phạm nghiêm trọng, cần phải tước quyền kinh doanh vĩnh viễn, thậm chí xử lý hình sự.

Bên cạnh đó, cũng cần thẳng thắn nhìn nhận sự dễ dãi của chính người tiêu dùng đã vô tình tiếp tay cho thực phẩm bẩn. Tâm lý thấy đông là mua, thấy rẻ là ăn đã tạo nên đất sống cho những món ăn chế biến cẩu thả. Đã đến lúc thực khách phải biết tự bảo vệ mình, biết nói không với những hàng quán nhếch nhác. Quyền lực của người tiêu dùng chính là sự tẩy chay mạnh mẽ nhất đối với những kẻ kinh doanh gian dối.

Đừng để VSATTP mãi là điệp khúc "biết rồi, khổ lắm, nói mãi" mỗi khi có sự cố xảy ra. Siết chặt quản lý từ gốc, xử phạt nghiêm minh và nâng cao ý thức cộng đồng là đòi hỏi bắt buộc lúc này. Đừng để sức khỏe, tính mạng người tiêu dùng tiếp tục bị đánh cược với những món ăn thiếu an toàn.