Phát triển đô thị không ảnh hưởng cây xanh

Khi nhiều đô thị ở Việt Nam đang phải đối mặt tình trạng bê-tông hóa và mất dần không gian xanh thì TP Trà Vinh, tỉnh Trà Vinh nổi lên như một điểm sáng với hệ thống cây xanh phong phú và lâu đời.

"Đô thị rừng"

Với hơn 14.000 cây xanh tạo bóng mát trên 72 tuyến đường, trong đó có khoảng 800 cây dầu, sao cổ thụ tuổi đời hơn 100 năm, TP Trà Vinh được xem là "đô thị rừng", là thành phố sở hữu mật độ cây xanh nhiều nhất ĐBSCL.

Theo ông Lê Văn Hẳn, Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh, TP Trà Vinh có lợi thế là được quy hoạch từ thời Pháp với hệ thống cây xanh đường phố rất phong phú. Tỉnh Trà Vinh xác định đây là tài sản vô giá, cần được gìn giữ và phát huy trong quá trình phát triển đô thị. Với diện tích 68 km2 và dân số khoảng 115.000 người, TP Trà Vinh đạt độ phủ cây xanh bình quân hơn 29 m2/người - gấp khoảng 10 lần mức trung bình của các đô thị trong cả nước.

Để duy trì hệ thống cây xanh lâu năm trong bối cảnh đô thị hóa, TP Trà Vinh đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ. Trong quy hoạch đô thị, TP Trà Vinh lấy cây xanh làm trung tâm; ứng dụng hệ thống quản lý cây xanh thông minh, điều chỉnh thiết kế công trình theo cây xanh, phát triển du lịch xanh...

Từ năm 2015, TP Trà Vinh đã ban hành quy định về quản lý cây xanh đô thị. Theo đó, khi thực hiện các công trình ngầm và trên mặt đất, đơn vị thi công phải có trách nhiệm bảo vệ hệ thống cây xanh trong và xung quanh khu vực công trường, không được làm ảnh hưởng đến quá trình sinh trưởng và phát triển của cây.

Trường hợp công trình được miễn giấy phép xây dựng, chủ đầu tư chỉ được chặt hạ, dịch chuyển cây xanh đô thị sau khi đã được cấp giấy phép liên quan theo quy định. Với công trình phải làm thủ tục cấp giấy phép xây dựng, cơ quan cấp phép phải lấy ý kiến UBND cấp huyện về việc chặt hạ, dịch chuyển cây xanh trước khi cấp phép xây dựng. Riêng việc cấp phép chặt hạ, dịch chuyển cây xanh đô thị thuộc danh mục cây bảo tồn thì UBND cấp huyện phải xin ý kiến UBND tỉnh trước khi cấp phép.

Chủ tịch UBND tỉnh Trà Vinh Lê Văn Hẳn nhấn mạnh: "Chúng tôi yêu cầu các chủ đầu tư phải thiết kế công trình theo hướng tôn trọng, giữ gìn cây xanh lâu năm. Nếu buộc di dời cây xanh, họ phải có phương án cụ thể".

Lợi thế du lịch

Những năm 2017-2020, TP Trà Vinh đã đầu tư 20 tỉ đồng thực hiện dự án chăm sóc đặc biệt hàng trăm cổ thụ có dấu hiệu suy yếu. Nhờ được bón phân, cải tạo đất, truyền chất dinh dưỡng trực tiếp vào thân cây, tháo gỡ bê-tông vỉa hè bó sát gốc..., sau đó, gần 400 cổ thụ trên 15 tuyến đường đã phục hồi, phát triển tốt.

Một trong những yếu tố quan trọng giúp TP Trà Vinh bảo tồn thành công hệ thống cây xanh là sự tham gia tích cực của cộng đồng. Người dân địa phương luôn có ý thức bảo vệ cây xanh. Bà Lê Thị Tố Ny - ngụ phường 3, TP Trà Vinh - bày tỏ: "Chúng tôi xem những cây dầu, cây sao trước nhà như người bạn lâu năm. Khi thấy cây có vấn đề, chúng tôi ngay lập tức báo cho chính quyền để có biện pháp xử lý kịp thời".

TP Trà Vinh đã chứng minh rằng việc phát triển đô thị và bảo tồn cây xanh không hề "chõi" nhau. Ngược lại, thành phố này đã tìm ra mô hình hài hòa giữa hiện đại và thiên nhiên để phát triển. Hệ thống cây xanh phong phú đã trở thành lợi thế cạnh tranh cho ngành du lịch Trà Vinh. Du khách khi đến TP Trà Vinh đều cảm nhận sự yên bình và mát mẻ bởi hệ thống cổ thụ giữa lòng thành phố. Ông Lâm Hữu Phúc, Phó Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch tỉnh Trà Vinh, cho biết: "Nhiều du khách đến TP Trà Vinh chỉ để được đi dạo dưới những tán cổ thụ, hít thở không khí trong lành. Đây là loại hình du lịch bền vững mà chúng tôi đang tập trung phát triển".

Với tầm nhìn dài hạn và những giải pháp đồng bộ, TP Trà Vinh đang là hình mẫu trong việc phát triển đô thị hài hòa cùng thiên nhiên. Đây không chỉ là mô hình tham khảo cho các đô thị trong nước mà còn cho thấy con đường phát triển bền vững luôn mở ra khi con người biết tôn trọng, sống hài hòa với thiên nhiên.