SIÊU ĐÔ THỊ BỨT PHÁ, VƯƠN TẦM (*): Mỏ vàng công nghệ

Cuối tháng 9-2025, Tập đoàn Marvell Technology khai trương 2 văn phòng mới tại TP HCM, tại đó có phòng thí nghiệm (lab) trị giá hàng triệu USD.

Chứng minh giá trị

Phòng lab được trang bị thiết bị tiên tiến, cho phép nghiên cứu và kiểm thử sản phẩm tốc độ cao mà trước đây phải gửi sang Mỹ, Đài Loan (Trung Quốc) hoặc Singapore. Tại phòng lab, các kỹ sư Việt Nam có thể trực tiếp kiểm thử sản phẩm, rút ngắn quy trình phát triển và nâng cao năng lực chuyên môn.

Cầm trên tay con chip kết nối quang học ODSP có khả năng kết nối 1,6 TB/giây, TS Lê Quang Đạm, Tổng Giám đốc Marvell Việt Nam, nói với phóng viên Báo Người Lao Động rằng phần lớn khâu thiết kế được thực hiện bởi kỹ sư Việt. Sản phẩm này chứng minh khả năng làm chủ công nghệ, đóng góp trực tiếp vào chuỗi sản xuất toàn cầu và thúc đẩy ngành công nghệ Việt Nam phát triển nhanh.

Ông Đạm cho hay thời gian tới, tập đoàn dự kiến tuyển khoảng 100 kỹ sư mỗi năm để mở rộng quy mô hoạt động nhằm mục tiêu tăng trưởng dài hạn. 

"Hiện 75% nhân sự của Marvell Việt Nam đến từ chương trình hợp tác đào tạo giữa tập đoàn và các trường đại học. Nhờ đó, sinh viên chỉ cần 3-6 tháng sau khi tốt nghiệp đã có thể tham gia dự án thiết kế chip thực tế" - Tổng Giám đốc Marvell Việt Nam thông tin.

Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Được đánh giá việc Marvell chủ động hợp tác với trường đại học và doanh nghiệp (DN) trong nước để cùng đào tạo, phát triển nguồn nhân lực là cách tiếp cận bền vững, kết hợp giữa tri thức, công nghệ quốc tế với năng lực sáng tạo của đội ngũ kỹ sư Việt Nam. 

Điều này góp phần hoàn thành kế hoạch đào tạo 9.000 kỹ sư vi mạch bán dẫn giai đoạn 2026-2030 của thành phố, đồng thời, cùng cả nước hướng tới mục tiêu đến năm 2030 hình thành đội ngũ 50.000 kỹ sư bán dẫn chất lượng cao.

Tạo sản phẩm riêng

Bên cạnh Marvell Technology, làn sóng hướng mối quan tâm vào TP HCM của hàng loạt tập đoàn công nghệ ngày càng lớn. 

Mới đây, Tập đoàn NVIDIA nổi tiếng với việc thiết kế và sản xuất bộ xử lý đồ họa (GPU), trí tuệ nhân tạo (AI) và điện toán hiệu năng cao đã lựa chọn thành phố là một trong những điểm tổ chức chuỗi sự kiện NVIDIA AI Day. 

Sự kiện nhằm tạo cơ hội trao đổi tri thức, giới thiệu công nghệ AI tiên tiến, đồng thời kết nối cộng đồng phát triển AI tại Việt Nam, góp phần xây dựng AI có chủ quyền…

Nói về AI có chủ quyền, ông Lê Hồng Minh, Chủ tịch VNG, cho biết nền tảng này có yêu cầu cao là xây dựng ứng dụng và mô hình kinh doanh AI thực chất, có giá trị riêng biệt. Vì thế, đội ngũ chuyên gia nghiên cứu AI chất lượng và quá trình tích lũy nền tảng công nghệ lõi là 2 điều rất quan trọng. Đáp ứng 2 điều này, DN công nghệ Việt cần tập trung phát triển, hoàn thiện sản phẩm cũng như các cơ hội kinh doanh.

Ông Vũ Anh Tuấn, Tổng Thư ký Hội Tin học TP HCM (HCA), nhận xét thành phố đang đi đầu trong đổi mới sáng tạo với nhiều trung tâm khởi nghiệp, trung tâm đổi mới sáng tạo cùng các chương trình AI và công nghệ tài chính (fintech). 

TP HCM cũng triển khai hạ tầng số, số hóa hành chính nhằm nâng cao hiệu quả vận hành, giảm thủ tục, tạo thuận lợi cho DN và người dân. 

Ông Tuấn cũng đồng ý rằng thách thức hiện nay là thiếu nhân lực chuyên môn cao để vận hành các hệ thống mới, đặc biệt trong DN và cơ quan chính quyền. Do vậy, cần tập huấn, đào tạo và hỗ trợ DN đưa ứng dụng công nghệ vào thực tế. Qua đó thúc đẩy kinh tế số, tăng năng suất lao động và tối đa hóa lợi ích từ chuyển đổi số.

Trong khi đó, ông Võ Thành Đăng (Danny Võ), Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân Việt Nam, nêu ý kiến TP HCM cần định vị thương hiệu quốc tế rõ ràng, ví dụ là cứ điểm AI - fintech của Đông Nam Á để từ đó nhà đầu tư, tập đoàn và start-up dễ nhận diện cơ hội và mở rộng hoạt động.

Động lực quý giá

Cuối tháng 8 vừa qua, việc Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo TP HCM (Sihub) tại phường Xuân Hòa với quy mô 17.000 m2 đi vào hoạt động được đánh giá là bước đi quan trọng trong tiến trình TP HCM trở thành siêu đô thị, trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu.

Ở phạm vi rộng hơn, ông Lâm Đình Thắng, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP HCM, cho biết thành phố là nơi khởi nghiệp, cái nôi của "kỳ lân công nghệ" khi chiếm 50% số lượng start-up và thu hút 44% tổng vốn đầu tư hỗ trợ khởi nghiệp của cả nước. 

Đơn cử, MoMo là tập đoàn công nghệ tài chính hàng đầu Việt Nam, sở hữu siêu ứng dụng tài chính với hệ sinh thái tích hợp đa dịch vụ. Được phát triển 100% bởi đội ngũ kỹ sư Việt, MoMo hướng tới tương lai nơi mọi người đều có thể tiếp cận các dịch vụ tài chính dễ dàng.

Hiện, TP HCM ghi dấu ấn nhiều lĩnh vực công nghệ cao trên bản đồ thế giới, như tốp 30 toàn cầu và tốp 2 Đông Nam Á về khởi nghiệp blockchain, xếp hạng 56 toàn cầu về tài chính và lần đầu góp mặt trong top 5 hệ sinh thái hàng đầu Đông Nam Á. 

Hệ sinh thái khởi nghiệp của thành phố được đánh giá 7,4 tỉ USD, thu hút vốn đầu tư mạo hiểm 260 triệu USD.

Để thành siêu đô thị quốc tế của Đông Nam Á, là trung tâm kinh tế, tài chính, du lịch, dịch vụ, giáo dục, y tế hàng đầu khu vực, TP HCM chú trọng đẩy mạnh chuyển đổi số, kinh tế tri thức.

Song song đó, nghiên cứu phát triển các ngành, lĩnh vực tiềm năng như AI cũng như thu hút tập đoàn đa quốc gia, DN hàng đầu về sản xuất linh kiện điện tử…

Mục tiêu trên đang dần hiện thực hóa khi TP HCM trở thành điểm đến của nhiều tập đoàn công nghệ toàn cầu trong các lĩnh vực bán dẫn, AI và công nghệ tài chính. 

Điều này càng được tiếp thêm động lực bởi Chiến lược quốc gia về nghiên cứu, phát triển và ứng dụng AI đến năm 2030 của Chính phủ với mục tiêu đưa Việt Nam trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo và triển khai ứng dụng AI hàng đầu trong khu vực ASEAN. 

Bức tranh sáng

TS Trần Hải Linh - Ủy viên Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nhân và Đầu tư Việt Nam - Hàn Quốc (VKBIA) - góp ý TP HCM cần phát triển trung tâm dữ liệu hiện đại, kết nối liền mạch với địa phương lân cận. Việc liên thông dữ liệu vùng sẽ tạo thuận lợi cho DN và người dân, hỗ trợ quản lý thông minh, thúc đẩy kinh tế số và đổi mới sáng tạo.

TS Trần Hải Linh tin tưởng cơ chế cởi mở cùng những thuận lợi liên kết vùng, trung tâm dữ liệu và hạ tầng số hiện đại... sẽ giúp TP HCM hình thành hệ sinh thái công nghệ - tài chính - đổi mới sáng tạo bền vững. Đây là điều kiện để trở thành siêu đô thị quốc tế hàng đầu Đông Nam Á.

Nhìn ra cả nước, TS Lê Quang Đạm, Tổng Giám đốc Marvell Việt Nam, cho rằng để thúc đẩy kinh tế số và phát triển công nghệ, một trong những yếu tố then chốt là thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là chuyên gia từ nước ngoài về.

Việt Nam cần xây dựng chính sách hỗ trợ toàn diện, giúp chuyên gia yên tâm về cuộc sống, tài chính, môi trường làm việc và gia đình. Điều quan trọng không kém là tạo cơ hội cho họ tham gia trực tiếp vào các dự án thực tế, phát huy năng lực và sáng tạo.

"Cần có những chính sách cụ thể, rõ ràng nhằm trao quyền chủ động, tạo điều kiện để chuyên gia tỏa sáng và đóng góp hiệu quả cho phát triển chung" - TS Lê Quang Đạm nhấn mạnh.

(Còn tiếp)

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 6-10