Người bệnh lãnh đủ

Việt Nam hiện có khoảng 25.000 mặt hàng thuốc với gần 1.000 hoạt chất tân dược. Mỗi hoạt chất lại có rất nhiều chủng loại, hàm lượng, quy cách đóng gói, dạng bào chế, nhà sản xuất khác nhau. Vì vậy, việc ngăn chặn mối nguy từ thuốc kém chất lượng luôn là đòi hỏi bức thiết không chỉ từ phía người bệnh.

Thế nhưng, việc cơ quan chức năng liên tục công bố thu hồi các loại thuốc kém chất lượng khiến người bệnh không khỏi bất an về mặt hàng đặc biệt này. Mới đây, Cục Cảnh sát Phòng chống buôn lậu - Bộ Công an đã phát hiện hơn 4.700 hộp thuốc trị tim mạch, tiểu đường không nguồn gốc xuất xứ, hóa đơn chứng từ đang trên đường tuồn về TP HCM. Đây được xem là lô hàng tân dược bị bắt giữ lớn nhất từ trước tới nay tại phía Nam. Trong số thuốc này có nhiều loại nghi là hàng giả.

Trước đó không lâu, trong hơn 500.000 đơn vị thuốc hết hạn sử dụng bị lực lượng chức năng Hà Nội phát hiện có đủ mọi loại, từ kháng sinh, thần kinh đến cả thuốc cai nghiện... Thủ đoạn “tân trang” các loại thuốc này lại hết sức đơn giản. Thuốc đóng trong hộp giấy sẽ được tẩy, xóa rồi in đát (date) mới hoặc sửa đát; thuốc dạng viên nén đóng bao phim in đát bằng dấu chìm được cắt góc khiến người mua không thể biết còn hạn dùng hay không...

Một lãnh đạo Viện Kiểm nghiệm thuốc trung ương cho hay ngoài những mẫu thuốc không đạt chất lượng (chỉ tiêu về độ hòa tan, không đủ định lượng, nhiễm vi sinh…), cơ quan chức năng còn phát hiện cả những loại không có hoạt chất (thuốc giả). Ở góc độ chuyên môn, một dược sĩ nhận định với kỹ thuật công nghệ sản xuất tinh vi, hiện đại như ngày nay, việc phát hiện thuốc “giả mà như thật” quả là một thách thức rất lớn đối với cộng đồng, kể cả thầy thuốc lẫn bệnh nhân. Giới chuyên môn cảnh báo thuốc kém chất lượng không chỉ vô hiệu hóa các liệu pháp điều trị bệnh mà trong rất nhiều trường hợp còn gây ra tác hại như phản ứng dị ứng, nhiễm độc kim loại nặng, kháng thuốc…

Theo quy định, thuốc đã bị yêu cầu đình chỉ lưu hành thì các đơn vị phải thu hồi ngay, thu hồi triệt để 100% để tiêu hủy. Cơ quan chức năng còn đề nghị người dân nếu mua phải loại thuốc này thì nên trả lại ngay cho người bán. Thế nhưng, bên cạnh những khó khăn khách quan thì các kẽ hở trong công tác thu hồi thuốc là một trong nhiều nguyên nhân khiến không ít thuốc kém chất lượng đã “cao chạy xa bay”!

Các nhà thuốc thừa nhận thông tin yêu cầu thu hồi thuốc kém chất lượng từ cơ quan quản lý cũng chỉ để... biết. Bởi lẽ, thuốc đã bán cho người tiêu dùng rồi thì tìm họ ở đâu để thu hồi? Cuối cùng, sự xui rủi lại rơi xuống... người bệnh!