Tăng tính phản biện của báo chí

Từ tin tức đến hành động là một quá trình nhận thức. Nhưng giải pháp mà báo chí phản ánh có thể có tác động làm thay đổi nhận thức, từ đó mang lại thay đổi tốt đẹp hơn cho xã hội. Để thúc đẩy sự thay đổi nhận thức rất cần tăng tính phản biện của báo chí. Phản biện được thể hiện thông qua phản ánh tâm tư, nguyện vọng chính đáng của các nhóm công chúng trong xã hội; phản biện chính sách, phản biện xã hội với tinh thần xây dựng. 

Báo chí phải trở thành diễn đàn để người dân tham gia mạnh mẽ vào các vấn đề xã hội, từ đó nhà lãnh đạo đưa ra các quyết định phù hợp, sáng suốt về các chính sách phát triển kinh tế, xã hội và con người.

Với báo chí giải pháp, thời gian qua, không ít cơ quan báo chí đã tổ chức hội thảo chuyên sâu để có lời giải trong xây dựng luật pháp, chính sách; cho những vấn đề về phát triển thị trường bất động sản, vấn đề môi trường, vấn đề đầu tư, phát triển du lịch, vấn đề giảm nghèo, xuất khẩu nông sản, xúc tiến thương mại… 

Sự quyết liệt đồng hành của báo chí trong việc tìm lời giải cho những vấn đề kinh tế, xã hội đã tạo niềm tin cho doanh nghiệp (DN) và người dân. DN vì thế sẵn sàng hỗ trợ tài chính để báo chí thúc đẩy hiện thực hóa lời giải cho các bài toán khó. Báo chí thì có thêm nguồn thu khi đồng hành với lợi ích chính đáng của DN. Nhờ báo chí phản ánh tin tức mà DN, cơ quan nhà nước có thêm thông tin cần thiết trong quá trình ra quyết định. Nhưng quyết định đó sẽ hiệu quả hơn khi có giải pháp mà báo chí đưa ra. Bởi không chỉ là đề xuất, phản biện chính sách từ báo chí sẽ đem đến góc nhìn đa chiều, góc nhìn thực tiễn của người dân.

Bằng cách truyền cảm hứng từ các mô hình giải pháp thành công, báo chí giải pháp khuyến khích sự tham gia tích cực từ cộng đồng. Phá vỡ tâm lý bi quan của công chúng khi họ thấy có lời giải cho các vấn đề phức tạp, họ cảm thấy hy vọng và tích cực hơn. Đó là tâm lý của hàng triệu người khi tham gia vào không gian mạng, nơi có vô vàn cạm bẫy. Người ta trở nên bi quan, không còn tự tin khi bị mất tiền bạc và dữ liệu quan trọng. Báo chí đưa ra giải pháp mới góp phần kiến tạo giá trị để xây dựng xã hội tốt đẹp hơn.

Tin tức thôi chưa đủ, hơn lúc nào hết, báo chí phải hành động để vượt qua những rào cản khó khăn về nguồn thu và suy giảm độc giả. Đưa ra giải pháp, tìm ra lời giải của những bài toán khó mà công chúng báo chí và xã hội đang phải đối mặt sẽ là chìa khóa để báo chí vượt qua rào cản khó khăn lúc này.

Vòng quay vận động mang tính quy luật khi mà báo chí kiến tạo những giá trị tích cực, tốt đẹp cho xã hội thì báo chí sẽ được hưởng thành quả từ chính việc mình đã làm. Thúc đẩy thay đổi xã hội tốt đẹp hơn là mục tiêu của báo chí, đưa ra giải pháp là để hành động. Tương lai của báo chí như thế nào phụ thuộc vào hành động của báo chí ở hiện tại.