Thị trường nhựa tái chế nhập nhèm, người tiêu dùng "mù mờ" thông tin

Theo ghi nhận trong quá trình khảo sát thực địa của các chuyên gia thuộc Dự án "Lồng ghép chống chịu biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường để phát triển các đô thị xanh" do Cục Môi trường, Bộ Nông nghiệp Môi trường chủ trì thực hiện, tại nhiều địa phương như Nghệ An, Hưng Yên và TPHCM, hoạt động tái chế nhựa đang diễn ra khá rộng rãi.

Các cơ sở thu gom và tái chế đã sản xuất nhiều mặt hàng từ nhựa phế liệu như chai lọ, pallet, tấm ốp, chậu cây hay vật dụng phục vụ nông nghiệp. Những sản phẩm này cũng xuất hiện ngày càng nhiều ở các chợ dân sinh.

Tuy vậy, nhóm khảo sát cho biết một tình trạng phổ biến là sản phẩm tái chế và sản phẩm làm từ nhựa nguyên sinh được bày bán lẫn lộn, gần như không có dấu hiệu nhận diện.

Một số tiểu thương chia sẻ rằng họ khó phân biệt sản phẩm nếu nhà sản xuất không công bố rõ nguồn gốc.

Tại Hưng Yên, người mua còn bày tỏ sự lo ngại về mức độ an toàn của sản phẩm tái chế khi trên bao bì thiếu thông tin. Trong khi đó, tại TPHCM, mức độ chấp nhận sản phẩm tái chế cao hơn, đặc biệt ở những nơi người bán có thể giải thích về quy trình sản xuất hoặc nguồn nguyên liệu.

Những quan sát này cho thấy thị trường sản phẩm từ nhựa tái chế đang hình thành nhưng còn thiếu yếu tố nền tảng là sự minh bạch thông tin, điều ảnh hưởng trực tiếp đến niềm tin và quyết định lựa chọn của người tiêu dùng..

Theo nhóm nghiên cứu của dự án, thách thức cốt lõi không chỉ nằm ở công nghệ hay năng lực sản xuất, mà là sự thiếu vắng tiêu chuẩn nhận diện và công bố thông tin. Không có nhãn mác hoặc hướng dẫn bắt buộc, doanh nghiệp khó chứng minh chất lượng sản phẩm, còn người tiêu dùng không có cơ sở đánh giá.

Tình trạng "cào bằng" giá cả giữa sản phẩm từ nhựa nguyên sinh và nhựa tái chế khiến cho doanh nghiệp làm thật - làm sạch gặp khó khi cạnh tranh. Trong khi đó, không ít đơn vị trộn lẫn sản phẩm tái chế với nguyên sinh mà không công bố, dẫn đến nguy cơ mất lòng tin từ phía người tiêu dùng.

Cần tiêu chuẩn nhận diện sản phẩm từ nhựa tái chế

Các chuyên gia của dự án nhận định thị trường chỉ có thể phát triển bền vững nếu có hệ thống tiêu chuẩn rõ ràng cho sản phẩm tái chế từ nhựa. Việc ban hành quy chuẩn nhận diện chẳng hạn như nhãn "tái chế", thông tin về loại nhựa tái chế, công nghệ sử dụng, sẽ giúp người dân dễ dàng nhận biết và đưa ra lựa chọn đúng.

Cùng với đó, truyền thông cộng đồng cần được đẩy mạnh để người dân hiểu rằng việc lựa chọn sản phẩm tái chế từ nhựa không chỉ giúp giảm ô nhiễm vi nhựa mà còn góp phần giảm phát thải khí nhà kính.

Khảo sát của Dự án "Lồng ghép chống chịu biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường để phát triển các đô thị xanh" cho thấy cần một bộ khung chính sách, từ tiêu chuẩn kỹ thuật, nhãn nhận diện đến cơ chế khuyến khích tiêu dùng xanh, để sản phẩm tái chế từ nhựa tái chế trở thành lựa chọn phổ biến trong đời sống đô thị.