Biến bạn thành thù

Theo bà chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện, cơ quan này đã có những hành động vi hiến và phạm pháp nhằm che giấu vai trò trong chương trình tra tấn nghi can khủng bố được khởi xướng sau sự kiện khủng bố 11-9-2001. Cụ thể, CIA bị tố theo dõi mạng máy tính mà các nhân viên ủy ban này sử dụng trong lúc soạn thảo kết quả cuộc điều tra chương trình nêu trên và lấy đi những tài liệu bất lợi đối với họ.

Chưa rõ mọi việc thực hư ra sao và Nhà Trắng cho đến giờ vẫn chưa ra mặt bênh vực bên nào. Song, nếu không bên nào chịu xuống nước, ông Obama có thể phải có lựa chọn khó khăn: ủng hộ đảng của mình hoặc cộng đồng tình báo.

Dù gì thì Tổng thống Obama cũng không muốn chuốc thêm “thù oán” với quốc hội bởi ông đang cần sự ủng hộ của các nghị sĩ, nhất là người của Đảng Dân chủ, để thúc đẩy các chính sách quan trọng. Thế nhưng, CIA lại là vũ khí không thể thiếu trong cuộc chiến chống lại các mối đe dọa của Mỹ, nhất là khủng bố. Chưa hết, đương kim giám đốc CIA John Brennan từng làm việc tại Nhà Trắng và là một trong những phụ tá được ông Obama tin cậy nhất.

Ông John Brennan (bìa phải) được Tổng thống Barack Obama đề cử làm giám đốc CIA ngày 7-2-2013

Ảnh: IDEASTREAM.ORG

Điều khiến không ít người ngạc nhiên là cáo buộc nêu trên lại đến từ một nhân vật lâu nay vẫn hậu thuẫn giới tình báo mạnh mẽ. Nhiều thành viên Đảng Dân chủ ủng hộ bà Feinstein nhưng không ít nghị sĩ Cộng hòa lại cho rằng không nên phơi bày chuyện của cộng đồng tình báo ra bên ngoài.

Sự trở mặt của những “đồng minh” như bà Feinstein không phải là tin tốt cho CIA, đặc biệt là khi cộng đồng tình báo Mỹ đang khổ sở vì những chỉ trích dành cho việc do thám điện tử và dùng máy bay không người lái tấn công nghi can khủng bố. Amy Zegart, đồng giám đốc Trung tâm An ninh và Hợp tác quốc tế tại Đại học Stanford (Mỹ), nhận định: “Bà Feinstein lâu nay vẫn bảo vệ CIA công khai lẫn trong hậu trường. Tôi không hiểu làm thế nào mà CIA lại biến một trong những người ủng hộ mạnh mẽ nhất thành một trong những người chỉ trích dữ dội nhất”.

Sâu xa hơn, vụ tranh cãi này là một phần của cuộc đối đầu đang tiếp diễn giữa các nhánh hành pháp và lập pháp về quyền lực sâu rộng của giới tình báo thời hậu 11-9-2001 mà CIA chỉ là một trong số đó. CIA báo cáo công việc với tổng thống nhưng quốc hội có trách nhiệm giám sát cũng như có tiếng nói quyết định đối với ngân sách dành cho các cơ quan tình báo. Những vai trò như thế sẽ dẫn đến xung đột khó tránh khỏi khi quốc hội tìm cách tăng cường kiểm soát một cơ quan hùng mạnh và bí mật như CIA.