Boeing khủng hoảng chưa từng có

Quá trình bàn giao Boeing 737 Max 8 đã bị đóng băng vào ngày 13-3 sau khi Mỹ, cũng như phần lớn các quốc gia khác, tạm ngưng khai thác dòng máy bay bán chạy nhất này vì những lo ngại liên quan đến sự an toàn.

Tính đến ngày 13-3, theo đài CNN, đã có tổng cộng 50 quốc gia và vùng lãnh thổ ban hành lệnh tạm ngưng sử dụng hoặc cấm Boeing 737 Max 8 bay vào không phận, theo sau vụ tai nạn của hãng Ethiopian Airlines vào hôm 10-3 khiến toàn bộ 157 người thiệt mạng. Đây là vụ tai nạn thứ hai liên quan đến Boeing 737 Max 8 chỉ trong 6 tháng, kể từ vụ tai nạn của hãng Lion Air (Indonesia) hồi cuối tháng 10-2018 khiến toàn bộ 189 người thiệt mạng.

Theo quyền Giám đốc Cơ quan Hàng không Liên bang Mỹ (FAA) Daniel Elwell, dữ liệu vệ tinh theo dõi chuyến bay cùng các bằng chứng vừa thu được từ vụ tai nạn mới nhất đã làm dấy lên hoài nghi về một tính năng an toàn của dòng Boeing 737 Max 8. Cũng theo ông Daniel, ở cả 2 vụ tai nạn, máy bay có đường bay và chuyển động "rất giống nhau".

Một chiếc Boeing 737 Max 8 của hãng Southwest Airlines (Mỹ) đậu tại sân bay quốc tế Midway ở TP Chicago - Mỹ hôm 13-3 Ảnh: REUTERS

Giới chuyên gia hàng không và tài chính khẳng định mặc dù về mặt lý thuyết, lệnh cấm bay không ngăn chặn việc Boeing bàn giao sản phẩm, hầu hết các hãng sẽ không nhận một dòng máy bay đang bị cấm khai thác. "Hãng nào sẽ nhận một dòng máy bay mà họ không được phép sử dụng?" - một chuyên gia hàng không giấu tên cho biết.

Boeing sản xuất 52 máy bay/tháng và Max là dòng sản phẩm mới nhất, bán chạy nhất của họ. Theo Reuters, hãng này nhiều khả năng tiếp tục sản xuất dòng 737 Max 8 tại nhà máy bên ngoài TP Seattle - Mỹ và đã lên kế hoạch đẩy nhanh tiến độ sản xuất trở lại vào tháng 6-2019. Khi được hỏi về tác động của lệnh cấm bay toàn cầu đối với dòng 737 Max 8, phát ngôn viên của Boeing cho biết họ "vẫn đang đánh giá".

Theo tờ Bloomberg, Boeing có nguy cơ mất hơn 600 tỉ USD sau khi hàng loạt hãng hàng không tuyên bố sẽ cân nhắc lại đơn đặt hàng máy bay Boeing 737 Max 8. Kenya Airways (Kenya) khẳng định xem xét lại đề nghị mua Boeing 737 Max 8 và có thể chuyển sang dòng A320 của Airbus SE, hãng Utair Aviation (Nga) cho biết sẽ không nhận Boeing 737 Max 8 cho đến khi có kết quả đánh giá an toàn, còn đơn hàng 5,9 tỉ USD của hãng Saudi Arabian Airlines (Ả Rập Saudi) cũng có nguy cơ bị ách lại.

Boeing 737 được sử dụng lần đầu tiên vào cuối những năm 1960. Đây là dòng sản phẩm được ưa chuộng nhất của ngành hàng không và cũng là dòng sản phẩm mang về lợi nhuận cao nhất cho Boeing. Sau khi ra mắt phiên bản cải tiến mang tên Max, Boeing đã nhận được hơn 5.000 đơn đặt hàng từ nhiều hãng hàng không trên thế giới, nhiều chiếc trong số đó đã được bàn giao.

Ethiopian Airlines trong một tuyên bố trên mạng xã hội Twitter vào tối 13-3 (giờ địa phương) cho biết 2 hộp đen của máy bay gặp nạn đã được gửi đến Paris - Pháp để các chuyên gia tại đây phân tích. Đài CNN dẫn lời phát ngôn viên của Văn phòng Điều tra và Phân tích an toàn hàng không dân dụng Pháp (BEA) cho biết họ đã nhận được hộp đen vào sáng 14-3 (giờ địa phương). Tuy nhiên, quá trình phân tích dữ liệu hộp đen có thể mất nhiều ngày vì chúng đã bị hư hại một phần. Phát ngôn viên nói trên cho hay BEA sẽ không công bố kết quả phân tích hộp đen, việc báo cáo xuyên suốt quá trình điều tra sẽ chỉ được thực hiện bởi giới chức Ethiopia.