Canh bạc của ông Obama

Sau thời gian cân nhắc, Tổng thống Mỹ Barack Obama cuối cùng cũng bật đèn xanh cho các cuộc không kích ở Syria trong kế hoạch mở rộng chiến dịch quân sự nhằm tiêu diệt nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng đang hoành hành ở Trung Đông.

Nhiều câu hỏi chưa lời đáp

Trong bài diễn văn đọc tối 10-9 (giờ Washington), nhà lãnh đạo Mỹ khẳng định sẽ tiêu diệt IS “ở bất kỳ nơi nào chúng tồn tại”.

Để đạt mục tiêu này, ông Obama cho biết sẽ mở rộng không kích các mục tiêu của IS ở Iraq; triển khai thêm 475 cố vấn quân sự hỗ trợ quân đội Iraq; tăng cường huấn luyện, vũ trang cho phe nổi dậy ôn hòa ở Syria và nhất là huy động một liên minh toàn cầu để tiêu diệt tận gốc IS.

Ngoài ra, Mỹ sẽ tăng cường cắt đứt nguồn tài chính cho IS và ngăn chặn các phần tử cực đoan đến Trung Đông song song với việc tiếp tục hỗ trợ nhân đạo những thường dân bị ảnh hưởng bởi sự bành trướng của IS.

Ông chủ Nhà Trắng cũng kêu gọi quốc hội phê chuẩn kế hoạch huấn luyện và hỗ trợ tài chính cho lực lượng nổi dậy ở Syria.

Tổng thống Mỹ Barack Obama thể hiện quyết tâm xóa sổ IS trong bài diễn văn đọc hôm 10-9

Ảnh: Reuters

Báo The New York Times nhận định chiến lược nói trên sẽ đưa Mỹ can dự sâu hơn vào cuộc nội chiến ở Syria, điều ông Obama tránh né lâu nay. Bên cạnh đó, số lượng cố vấn quân sự Mỹ ở Iraq sẽ được nâng lên 1.600 người, một con số không nhỏ chỉ 3 năm sau khi Washington rút hết binh sĩ về.

Trong nỗ lực xoa dịu công chúng Mỹ vẫn còn mệt mỏi vì 2 cuộc chiến Iraq và Afghanistan, ông Obama khẳng định sẽ không để bộ binh tham chiến dù cảnh báo bất kỳ hành động quân sự nào của Mỹ cũng có rủi ro.

Mặt khác, ông chủ Nhà Trắng thừa nhận cần thời gian để xóa sổ IS nhưng không cho biết thời gian biểu cụ thể, như khi nào không kích ở Syria hoặc chiến dịch kéo dài bao lâu.

Theo giới phân tích, bài diễn văn của ông Obama cũng không trả lời một số câu hỏi quan trọng khác, chẳng hạn làm sao Mỹ và các đồng minh tiếp thêm sức mạnh cho phe đối lập ôn hòa Syria đang bị lép vế trước những lực lượng cực đoan hoặc bằng cách nào Mỹ không để chế độ Tổng thống Bashar al-Assad hưởng lợi từ việc đối phó với IS.

Thử thách to lớn

Các quan chức chính phủ Mỹ tiết lộ có thể phải mất nhiều tuần nữa mới tiến hành không kích IS trên lãnh thổ Syria bởi họ vẫn đang thu thập tin tình báo về vị trí các mục tiêu. Mặt khác, họ cũng tìm cách giảm bớt kỳ vọng rằng Washington có thể thật sự tiêu diệt IS.

“Những gì chúng ta có thể làm là giảm dần sức mạnh và quy mô của IS, thu hẹp vùng lãnh thổ họ chiếm giữ, cắt đứt nguồn hỗ trợ về tài chính và thiết bị quân sự” - một quan chức cấp cao Mỹ giấu tên cho biết.

Hãng tin AP nhận định ông Obama đã chấp nhận chơi một canh bạc rủi ro để xua tan những chỉ trích ông quá thận trọng trong việc lãnh đạo đất nước. Cái giá phải trả là quân đội Mỹ bị đẩy vào một chiến dịch quân sự vô thời hạn ẩn chứa nhiều nguy hiểm rõ ràng, những tổn thất và hậu quả không lường trước được.

Hơn nữa, với việc mở rộng chiến trường sang một nước Syria đang chìm trong cuộc xung đột đẫm máu và tồi tệ nhất thế giới, ông Obama nhiều khả năng để lại cho người kế nhiệm một đống hỗn độn dang dở, tương tự những gì ông thừa hưởng từ người tiền nhiệm cho dù bản chất và quy mô của những cuộc chiến này có thể khác nhau.

May cho ông Obama lúc này là tuy uy tín ông đang sụt giảm thì các cuộc thăm dò cho thấy đa số người Mỹ vẫn ủng hộ không kích IS ở Iraq và Syria. Các lãnh đạo quốc hội cũng ủng hộ chiến lược của ông Obama dù một số nghị sĩ Đảng Cộng hòa cho rằng nó được công bố quá muộn và muốn có thêm thông tin về chiến lược sâu rộng hơn để chống khủng bố toàn cầu của Washington.

Trong khi đó, Liên minh Dân tộc Syria, phe nổi dậy được sự hậu thuẫn của phương Tây, thúc giục quốc hội Mỹ thông qua chính sách đối phó IS của ông Obama càng sớm càng tốt. Với những hậu thuẫn nói trên, quyết tâm chống IS của ông Obama có thể chỉ phải đối mặt với những diễn biến khó lường của chiến sự và nguy cơ công dân Mỹ bị sát hại hoặc bắt giữ trong thời gian tới.