Đẩy mạnh ký kết CPTPP càng sớm càng tốt

Bắt đầu hôm 22-1, cuộc họp kéo dài 2 ngày này nhằm giải quyết dứt điểm các vấn đề đã được treo lại khi các nhà đàm phán thống nhất những điều khoản của khung hiệp định hồi tháng 11-2017.

Phát biểu khai mạc, ông Toshimitsu Motegi - Bộ trưởng phụ trách đàm phán TPP của Nhật Bản - bày tỏ hy vọng mạnh mẽ sẽ hoàn thiện các vấn đề còn tồn tại và ấn định được ngày ký kết hiệp định thương mại tự do.

Hai vấn đề cụ thể nổi trội đã được treo lại để đàm phán sau bao gồm việc đóng băng điều khoản về chống ngoại lệ văn hóa (được Canada thúc đẩy mạnh) và mở rộng các biện pháp bảo vệ quyền lợi người lao động ở Việt Nam (được Mexico và nhiều nước khác chú trọng).

Nhiều nước thành viên kỳ vọng có thể tổ chức lễ ký kết phiên bản mới của TPP, không có sự tham gia của Mỹ, vào tháng 3 tới tại Chile. Nhưng phía Canada nói họ không vội vàng đặt bút ký thỏa thuận nếu không đạt được nhượng bộ về bảo hộ các ngành công nghiệp truyền thống như phim ảnh, truyền hình và âm nhạc. Nước này cũng tỏ ra không hài lòng với các điều khoản liên quan đến ngành sản xuất ô tô. 

Ông Toshimitsu Motegi (bìa phải), Bộ trưởng phụ trách đàm phán CPTPP của Nhật Bản, phát biểu hôm 22-1 Ảnh: NIKKEI ASIAN REVIEW

Theo đánh giá của chuyên gia cấp cao Rajiv Biswas từ Viện Tư vấn chính sách IHS Markit (Anh), tác động kinh tế của CPTPP thậm chí còn bị xói mòn nghiêm trọng hơn nữa, nếu Canada, một thành viên của nhóm các nước công nghiệp phát triển, hoãn tham gia. Trang Nikkei Asian Review gọi nền kinh tế lớn thứ 2 của khối, chỉ sau Nhật Bản này là một dấu hỏi lớn đối với TPP 11.

"Chúng tôi rất mong muốn cả 11 quốc gia sẽ ký kết TPP cùng lúc nhưng ưu tiên hiện giờ là đạt được hiệp định mới, có hiệu lực càng sớm càng tốt với những nước đã sẵn sàng ký kết" - Thủ tướng Úc Malcolm Turnbull nói với Reuters. Trong khi đó, chuyên gia Junichi Sugawara từ Viện Nghiên cứu kinh tế Mizuho (Nhật Bản) cho rằng: "Rõ ràng là một bước lùi khi Canada nói họ không ký kết TPP 11 ngay lập tức nhưng người ta kỳ vọng khi 10 nước còn lại quyết tiến về phía trước, Canada cuối cùng cũng quay lại".

Giới chức Nhật Bản mong muốn hiệp định sẽ nhanh chóng có hiệu lực bởi theo Tokyo, điều đó rất quan trọng để đưa Mỹ quay lại trong tương lai.