Washington tuyên bố động thái kích hoạt "cơ chế lùi" theo một nghị quyết của Hội đồng Bảo an (HĐBA) LHQ được quy định trong Thỏa thuận hạt nhân Iran 2015 đã có hiệu lực vào lúc 20 giờ (EST) ngày 19-9.
"Mỹ thực hiện động thái quyết đoán này vì ngoài việc Iran không tuân thủ các cam kết trong thỏa thuận hạt nhân, HĐBA không gia hạn lệnh cấm vận vũ khí của LHQ nhằm vào Iran – vốn đã tồn tại trong suốt 13 năm qua" – Ngoại trưởng Mike Pompeo tuyên bố.
"Theo các quyền hạn của mình…chúng tôi đã kích hoạt 'cơ chế lùi' để khôi phục gần như mọi lệnh trừng phạt của LHQ đã bị hủy trước đó, trong đó có lệnh cấm vận vũ khí. Điều này sẽ khiến thế giới an toàn hơn" – ông Pompeo nói thêm.
Theo AP, Nhà Trắng lên kế hoạch ban hành sắc lệnh vào ngày 21-9 (giờ địa phương) để cung cấp thông tin chi tiết về việc Mỹ sẽ khôi phục lệnh trừng phạt như thế nào. Bộ Ngoại giao và Bộ Tài chính Mỹ sẽ soạn thảo các biện pháp trừng phạt nhằm vào cá nhân và doanh nghiệp vi phạm.
Ngoại trưởng Mike Pompeo. Ảnh: AP
"Mỹ hy vọng mọi thành viên LHQ tuân thủ nghiêm nghĩa vụ thực hiện các biện pháp này. Nếu LHQ, các nước thành viên không tuân thủ nghĩa vụ triển khai các biện pháp trừng phạt này, Mỹ sẽ sử dụng thẩm quyền nội địa để áp hậu quả nhằm vào những bên không tuân thủ và đảm bảo rằng Iran không trục lợi từ những hoạt động bị LHQ cấm" – Ngoại trưởng Pompeo cảnh báo.
Hành động kích hoạt cơ chế "lùi" của Washington gặp phải sự phản đối kịch liệt từ thành viên khác của HĐBA, những quốc gia đã tuyên bố sẽ phớt lờ nước đi này. Họ nhấn mạnh Washington không còn quyền kích hoạt cơ chế này từ năm 2018, khi Tổng thống Trump rút Mỹ khỏi Thỏa thuận hạt nhân Iran và tái áp đặt lệnh trừng phạt của quốc gia này vào Iran. Washington lập luận họ vẫn còn quyền kích hoạt cơ chế trên, bởi họ là một thành viên ban đầu của thỏa thuận và là một thành viên của HĐBA.
Trung Quốc và Nga là 2 quốc gia phản đối đặc biệt mạnh mẽ đối với lập luận của Mỹ. Thậm chí, các đồng minh của Mỹ cũng không do dự. Trong bức thư chung gửi chủ tịch HĐBA hôm 18-9, Anh-Pháp-Đức tuyên bố lập trường của Mỹ không có cơ sở pháp lý và quá trình kích hoạt cơ chế lùi không thể diễn ra.
Về phần mình, Đại sứ Iran tại LHQ Takht Ravanchi khẳng định nước đi trên của Mỹ là "không thể chấp nhận" và tuyên bố của Washington chỉ khiến họ càng bị cô lập.
Đại sứ Iran tại LHQ Takht Ravanchi. Ảnh: Reuters
và quét mã QR
Bình luận (0)