Everest thành bom nổ chậm

Theo thống kê, có khoảng 4.000 người tìm cách chinh phục đỉnh núi Everest cao 8.850 m kể từ năm 1953 đến nay. Vinh quang có thể qua mau, chỉ có rác và chất thải con người ở lại.

Mối đe dọa này một lần nữa được khơi dậy khi mùa leo núi năm nay bắt đầu từ tháng 3 đến tháng 5, ước tính thu hút khoảng 300 nhà leo núi và người dẫn đường địa phương.

Ông Ang Tshering Sherpa, giám đốc Hiệp hội Leo núi Nepal, hôm 3-3 lo ngại chất thải con người đang trở thành một vấn đề nhức nhối, không chỉ gây ô nhiễm mà còn đe dọa lây lan dịch bệnh trên “nóc nhà thế giới”.

Nhiều tấn rác và chất thải con người bị bỏ lại trên núi Everest thời gian qua Ảnh: REUTERS

Các nhà leo núi thường trải qua nhiều tuần ở 4 khu lều trại nằm tại độ cao 5.300 m hoặc cao hơn. Số lều trại này đều có những thiết bị và nguồn thực phẩm cần thiết nhưng không có… nơi đi vệ sinh. “Những nhà leo núi thường đào hố trong lớp tuyết dày để đi vệ sinh và các chất thải cứ “chồng chất” xung quanh khu vực lều trại trong nhiều năm. Khi được chôn trong các hố băng, chất thải con người vẫn còn ở đó nhưng khi tuyết tan, chúng sẽ lộ ra ngoài” - quan chức này cho biết.

Ông Ang Tshering Sherpa nhận định phân người còn nguy hiểm hơn cả các loại rác thải khác như chai nhựa, bịch ni-lông… Bên cạnh việc lưu lại mùi “khó phai”, chất thải con người còn đe dọa sức khỏe của cư dân sử dụng nguồn nước từ các sông băng tan chảy ở đây. Chính vì vậy, ông Ang Tshering Sherpa kêu gọi chính phủ Nepal khuyến cáo người leo núi loại bỏ chất thải đúng cách để bảo vệ kỳ quan thiên nhiên này.

Kể từ năm 2008, các chuyến đi dọn dẹp rác thải trên núi Everest do ông Dawa Steven Sherpa đứng đầu thu gom được 15 tấn rác thải mỗi năm nhưng không thể ước tính số lượng chất thải còn bị đóng băng.

Ông Puspa Raj Katuwal, quan chức quản lý hoạt động leo núi của chính phủ Nepal, thừa nhận họ chưa từng có bất kỳ kế hoạch nào để xử lý chất thải con người trên núi Everest. Tuy nhiên, mọi chuyện sẽ khác đi trong mùa leo núi năm nay.

Trước mắt, nhà chức trách quyết tâm siết chặt việc thực thi quy định được ban hành hồi năm ngoái, theo đó yêu cầu mỗi nhà leo núi phải mang 8 kg rác thải, chất thải con người về khu lều trại ở độ cao 5.300 m. Con số này được dựa trên khối lượng chất thải mà một người leo núi ước tính thải ra trong suốt quá trình chinh phục Everest. Nếu không tuân thủ quy định này, các nhóm leo núi sẽ bị mất 4.000 USD tiền đặt cọc trước đó.