Giải cứu người Anh

Ngày 21-4, tất cả các sân bay Anh đã được phép mở cửa tạo niềm vui không thể tả cho du khách Anh mắc kẹt ở châu Âu và các châu lục khác trong tình trạng hết tiền, tinh thần mệt mỏi trong 6 ngày qua.

Rất nhiều người Anh oán trách Chính phủ Anh “bỏ mặc họ”  để cho các hãng máy bay, khách sạn và ngân hàng “tham lam như quỷ” tha hồ làm khổ họ. Giá vé máy bay, giá mướn xe hơi tự lái, giá phòng khách sạn, tất cả đều tăng gấp ba, bốn lần. Họ vay tiền ngân hàng cũng không được.

Nhật báo Daily Mail ngày 21-4 cho biết mặc dù chính phủ  bãi bỏ lệnh cấm bay ra vào nước Anh kể từ 22 giờ ngày 20-4, rất nhiều hành khách Anh không biết họ có thể trở về nhà khi nào và như thế nào.

Bức xúc nhất có lẽ là những người Anh từ các nơi đổ xô về cảng biển Santander, ở miền Bắc Tây Ban Nha, với hy vọng được tàu chiến Anh chở về miễn phí.

Những người Anh may mắn về đến cảng Portsmouth hôm 21-4 bằng tàu chiến HMS Albion. Ảnh: EP2

Hành khách ưu tiên

Chiến hạm HMS Albion, một trong ba tàu chiến  được Thủ tướng Gordon Brown biệt phái đi giải cứu du khách Anh mắc kẹt ở châu Âu, cập bến Santander vào sáng thứ ba vừa qua. Nhiệm vụ chính của tàu là chở 400 lính Anh ở chiến trường Afghanistan mãn hạn trở về nước.

Chiếc máy bay chở họ thay vì bay đến Anh đã phải chuyển hướng sang Cyprus rồi Tây Ban Nha vì bầu trời nước Anh bị đóng cửa do đám mây tro bụi núi lửa Iceland.

Sau khi đưa 400 lính lên tàu, thuyền trưởng ra lệnh chở thêm 200 du khách Anh thuộc diện ưu tiên. Đó là học sinh, phụ nữ mang thai và những người sức khỏe yếu vì mắc bệnh mãn tính cần được đưa về trước.

Vấn đề đặt ra là các du khách Anh mắc kẹt ở châu Âu không  được thông tin đầy đủ về nhiệm vụ của chiến hạm HMS Albion. Họ chỉ nghe được thông tin có tàu đón ở cảng Santander ở miền Bắc Tây Ban Nha.

Cho nên khi  thuyền trưởng Chris Wait thông báo tàu chỉ chở thêm 200 người thuộc diện ưu tiên thì 310 người có mặt  từ sáng sớm ở bến cảng nháo nhào phản đối. “Ưu tiên là sao?”.

Denis Ryan, 51 tuổi, quê ở Greenwich, Đông Nam London, đến cảng Santander lúc 1 giờ sau khi đi xe lửa và xe buýt suốt 36 giờ từ Malaga phẫn uất: “(Thủ tướng) Gordon Brown nói trên truyền hình rằng ông ta phái chiếc tàu này đến đây để  chở chúng tôi về nhà.

(Ngoại trưởng) David Miliband  cũng nói như vậy. Chúng tôi đã thực hiện một chuyến đi  kinh khủng để rồi phát hiện chỉ có một số ít người được phép lên tàu. Tôi  thật không hiểu tại sao họ bảo chúng tôi đến đây?”

Trong số những người may mắn được lên tàu có cha của thị trưởng London Stanley Johson, 69 tuổi.  Vợ chồng nhà Dickinson dẫn theo ba đứa con dưới 8 tuổi đi du lịch ở Argentina cũng gặp may. Jeremy Dickinson, 46 tuổi, phân bua: “Chúng tôi được tòa đại sứ Anh  xếp hạng “ưu tiên” vì chúng tôi có ba đứa con  còn nhỏ. Thật là quá may mắn”.

Chính phủ Anh nói có ba tàu chiến rước họ ở Tây Ban Nha và Pháp nhưng thật sự chỉ có chiếc Albion đến Santander chở được 200 người, còn hai chiếc tàu sân bay HMS Ark Royal và tàu chở trực thăng HMS Ocean hiện vẫn còn luẩn quẩn ở eo biển Channel.

Theo các chuyên gia, chiếc HMS Ark Royal có thể chở 1.000 khách dân sự và chiếc HMS Ocean có thể chở gấp đôi.

Theo tính toán ban đầu, mỗi chiếc cần 3 giờ để tới các bến cảng Pháp, 1 giờ để hành khách lên tàu. Một  ngày mỗi chiếc  có thể thực hiện được ba chuyến.

Như vậy, cả hai chiếc có thể chở 9.000 người mỗi ngày trong số 120.000 người cần về nhà. Nhưng đây chỉ là kế hoạch trên giấy. Như đã nói không hiểu tại sao đến ngày 21-4, chẳng có chiếc nào cập bến cảng Pháp.

Phung phí

Trong khi đó, các công ty tàu phà chở khách từ Anh qua Pháp và ngược lại chỉ trích “hạm đội Gordon” - họ gọi các tàu chiến nói trên như vậy -  là một “động tác” phung phí. Theo họ, phà của các công ty thừa sức chở du khách Anh về nước, không cần đến sự trợ giúp của hải quân Anh.

William Gibbon, Giám đốc PSA - một tổ chức vận chuyển hành khách bằng đường biển Anh - nhận xét: “Tôi không nghĩ rằng tàu chiến được sử dụng một cách khôn ngoan trong trường hợp này. Hình như mọi việc diễn ra một cách hấp tấp. Không ai tham khảo ý kiến chúng tôi cả. Trên thực tế, các bến phà không bị quá tải hơn những ngày cao điểm hè”.

Tim Fish, một nhà phân tích về giao thông đường biển của tạp chí Jane, cũng nghi ngờ hiệu quả chở khách dân sự của tàu chiến Anh: “Tàu chiến rất lớn nhưng dùng nó như tàu phà thì thật là lạ. Chúng không có tiện nghi chở khách. Vì không phải là tàu phà nên  thời gian cho khách lên hoặc xuống tàu là rất dài”.

Đại sứ Anh tại Paris, Sir Peter Wesmacott, cũng thừa nhận rằng ai tới  Calais cũng sẽ có phà, chỉ mất thời gian chờ đợi. Tuy nhiên, ông nói kế hoạch dùng tàu  chiến để chở du khách Anh chỉ là một “giải pháp” tình thế.

Các công ty tàu phà chở khách qua eo biển Channel cho rằng đáng lẽ ra hai chiếc HMS Ark Royal và HMS Ocean phải đến Santander vì ở đó có đông  người Anh đi du lịch ở các châu khác về tới đó rồi

mắc kẹt.

Người Pháp hại người Anh

Không được tàu HMS Albion rước, hàng ngàn du khách Anh mắc kẹt ở Tây Ban Nha vội vã mua vé tàu qua  miền Nam nước Pháp. Tại đây, họ có thể mua vé tàu đi Paris để kiếm  vé tàu Eurostar từ Paris đến London qua đường hầm eo biển Channel hoặc đi tiếp về các bến cảng Pháp có phà.

Thế nhưng, từ đầu tuần này, công nhân công ty tàu lửa Pháp SNCF đình công đòi tăng lương và cải thiện điều kiện làm việc. Sự cố “họa vô đơn chí” này khiến du khách Anh mắc kẹt ở miền Nam nước Pháp càng thêm khốn đốn.

Kỳ tới: Tệ hại hơn sự kiện 11-9