Khó đảo ngược kế hoạch tấn công Syria của Mỹ

Phát biểu trước Ủy ban Quân vụ Hạ viện, ông Mattis nhấn mạnh phải có sự cân bằng giữa trả đũa và mối đe dọa của một cuộc chiến tranh lớn hơn.

Tại cuộc họp kín ở Nhà Trắng vài giờ sau đó, ông Mattis cho rằng Mỹ, Anh và Pháp cần cung cấp những bằng chứng thuyết phục về cáo buộc chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad đứng sau vụ tấn công hóa học vào cuối tuần rồi để bảo đảm hành động quân sự là cần thiết. Kết thúc cuộc họp giữa Tổng thống Donald Trump với đội ngũ an ninh quốc gia này, vẫn chưa có quyết định nào được đưa ra liên quan đến kế hoạch tấn công.

Một quan chức Lầu Năm Góc giấu tên nói với tờ The New York Times rằng sự thận trọng trên phản ánh bài học từ cuộc chiến Iraq, theo đó sai lầm có thể xảy ra nếu tấn công quân sự mà không có kế hoạch nào. "Giới chức quốc phòng đã đúng khi lo ngại về sự leo thang. Người Nga đã đầu tư mạnh mẽ để giúp ông Assad tiếp tục nắm quyền, qua đó chứng tỏ mình là một thế lực quan trọng ở Trung Đông" - bà Kori Schake, từng là phụ tá an ninh quốc gia của Tổng thống George W. Bush, nhận định.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis tại cuộc điều trần trước Ủy ban quân vụ Hạ viện hôm 12-4 Ảnh: REUTERS

Đại sứ Nga tại Liên Hiệp Quốc Vassily Nebenzia hôm 12-4 thậm chí cảnh báo việc Mỹ không kích Syria có thể khơi mào chiến tranh giữa Washington và Moscow. "Ưu tiên cấp bách là ngăn chặn hiểm họa chiến tranh" - ông Nebenzia nhấn mạnh, trong lúc cáo buộc Mỹ khiến hòa bình quốc tế lâm nguy.

Dù vậy, một số quan chức quốc phòng Mỹ dự báo lời kêu gọi của ông Mattis cũng như cảnh báo của Nga khó có thể đảo ngược kế hoạch không kích trừng phạt Syria, nhất là khi Tổng thống Donald Trump lên mạng Twitter cảnh báo những tên lửa Mỹ "đẹp và thông minh" sẽ trút xuống quốc gia Trung Đông này.

Bà Nikki R. Haley, Đại sứ Mỹ tại Liên Hiệp Quốc, tuyên bố nước này "có đủ bằng chứng" về một vụ tấn công bằng vũ khí hóa học và điều cần làm lúc này là suy nghĩ thấu đáo về những gì cần làm. Còn tại Paris, Tổng thống Emmanuel Macron cũng nói có bằng chứng (dù không nói rõ) chính phủ Syria "sử dụng vũ khí hóa học" trong vụ tấn công ở thị trấn Douma hôm 7-4.

"Theo tôi, đoàn tàu đã rời ga. Nếu ông Trump quyết định không tấn công, ông ta sẽ là phiên bản Obama 2.0 hồi năm 2013. Đó là điều không thể chấp nhận được đối với ông" - ông Cliff Kupchan, Chủ tịch Công ty Tư vấn rủi ro chính trị Eurasia Group (Mỹ), nhận định. Như để củng cố cho kịch bản đầy bất trắc này, đài CNBC dẫn một nguồn tin tiết lộ Mỹ đang cân nhắc tấn công 8 mục tiêu ở Syria, trong đó có 2 sân bay, một trung tâm nghiên cứu và một cơ sở vũ khí hóa học.