"Mẹ của tất cả cuộc bầu cử" ở Malaysia

Bầu cử lần này là cuộc chiến song mã giữa đương kim Thủ tướng Najib Razak (đảm nhận vị trí này kể từ năm 2009) và ông Mahathir Mohamad (cựu thủ tướng cầm quyền lâu nhất Malaysia, từ năm 1981-2003).

Thủ tướng Najib, 64 tuổi, đang tìm kiếm nhiệm kỳ thứ 3 và đứng trước áp lực cải thiện hoạt động của Liên minh Mặt trận Dân tộc (BN) - nắm quyền hơn 60 năm nay - với cam kết "làm Malaysia vĩ đại hơn". Ông Najib đứng đầu Tổ chức quốc gia Malaysia thống nhất (UMNO) - đảng lãnh đạo trong liên minh BN. Tuy vậy, chính quyền ông bị phủ bóng bởi cuộc điều tra tham nhũng và rửa tiền nhằm vào Quỹ Đầu tư quốc gia 1MDB - do Mỹ và nhiều nước tiến hành. Được chính ông Najib lập vào năm 2009, 1MDB đã bị rút ruột 4,5 tỉ USD, theo các nhà điều tra Mỹ.

Các binh sĩ Malaysia xếp hàng bỏ phiếu sớm tại thủ đô Kuala Lumpur hôm 5-5 Ảnh: REUTERS

Vụ bê bối của 1MDB thúc giục cựu thủ tướng Mahathir Mohamad, người từng là thành viên đảng cầm quyền UMNO, trở lại chính trường và gia nhập phe đối lập có tên Liên minh Hy vọng. Với khẩu hiệu "Xây dựng lại đất nước", Liên minh Hy vọng trông chờ vào sự ủng hộ của nhóm cử tri quan trọng - người dân ở khu vực nông thôn.

Ở tuổi 92, ông Mahathir sẽ trở thành nhà lãnh đạo cao tuổi nhất thế giới nếu phe đối lập giành chiến thắng nhưng ông có kế hoạch sớm nhường quyền lại cho cựu Phó Thủ tướng Anwar Ibrahim, người từng ngồi tù 2 lần và có thể trở lại nắm quyền nhờ lệnh ân xá của Hoàng gia Malaysia. Theo báo The New York Times (Mỹ), ông Anwar bị tống giam lần đầu dưới thời cựu Thủ tướng Mahathir, nay đứng ra lãnh đạo Đảng Công lý Nhân dân đối lập.

Chính vì sự phức tạp và khó đoán nên từ khóa #GE14 (tức tổng tuyển cử lần 14) - được gọi là "Mẹ của tất cả cuộc bầu cử" - lan truyền rộng rãi trên mạng xã hội. Ngoài việc cải thiện kinh tế, chi phí sinh hoạt ngày càng tăng, tiền lương thấp, thất nghiệp trong giới trẻ và giá nhà đắt đỏ là những vấn đề cử tri rất quan tâm. Chính sách hủy trợ cấp nhiên liệu nhưng áp thuế hàng hóa và dịch vụ 6% trong năm 2015 của chính quyền ông Najib khiến người dân bất mãn.

Bên cạnh đó, ảnh hưởng của Trung Quốc đối với nền kinh tế của Malaysia cũng gây tranh cãi không kém. Trong khi chính quyền ông Najib ủng hộ đầu tư từ Trung Quốc, cựu Thủ tướng Mahathir đại diện cho những tiếng nói phản đối - do lo ngại Malaysia không trả nổi các khoản vay từ Trung Quốc; lo công ty Trung Quốc đưa công nhân, máy móc... từ quê nhà đến hơn là tuyển dụng lao động địa phương; lo người Trung Quốc thâu tóm thị trường địa ốc Malaysia... Xuân Mai