Một quan chức cao cấp Mỹ nói rằng lần đầu tiên hai bên bắt đầu các cuộc thương lượng đúng nghĩa, ở đó “người ta có thể mường tượng ra một thỏa thuận tương lai”. Nhà Trắng đánh giá những gì Iran mang đến Geneva - Thụy Sĩ là “một đề xuất mới với mức độ nghiêm túc và tầm quan trọng chưa từng thấy trước đây”.
Tuy nhiên, các quan chức của cả phương Tây và Iran lưu ý trước rằng có một số lượng lớn công việc ngoại giao cần được tiến hành để tìm ra cách đánh đổi giữa việc làm dịu các biện pháp cấm vận và sự chấp nhận kìm hãm làm giàu uranium của Iran. Tất cả các bên đã đồng ý gặp lại nhau trong một cuộc họp cấp cao vào ngày 7-11 sau khi có những cuộc thảo luận cấp chuyên gia.
Các cuộc thảo luận sắp tới sẽ tập trung vào những dấu hiệu chuyển biến của Iran ở Geneva, trong đó Tehran có thể đồng ý những giới hạn về chương trình hạt nhân để bảo đảm nước này được sử dụng hạt nhân vì mục đích hòa bình và về cơ bản chấp nhận sự giám sát quốc tế nghiêm ngặt.
Các nhà ngoại giao từ nhóm thương thuyết 6 nước tham gia 2 ngày thảo luận tại Geneva nói rằng các cuộc họp vừa qua không giống bất cứ cuộc họp nào đã diễn ra trước đây. Một quan chức phương Tây nhận thấy cuộc họp 2 ngày ở Geneva đánh dấu bước khởi đầu của những cuộc thương thảo thật sự đầu tiên giữa Iran và phương Tây kể từ khi chương trình hạt nhân Tehran bị phơi ra dưới ánh sáng công luận vào năm 2002. “Trước đây, người Iran đến để đọc diễn văn. Lần này có thể nghe thấy giọng điệu hoàn toàn khác của họ. Không khí cũng khác. Mọi thứ ở trên bàn và chúng tôi đã đi sâu thảo luận” - một nhà ngoại giao phương Tây nói.
Trong một thông báo chung chưa từng có tiền lệ, bà Catherine Ashton, phụ trách chính sách ngoại giao Liên minh châu Âu (EU) và Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif đã mô tả 2 ngày ở Geneva là “những cuộc thương lượng thật sự với những quan điểm tiến bộ”. Thông báo lưu ý rằng ông Zarif bắt đầu cuộc họp bằng cách trình bày những nét phác thảo của một kế hoạch làm là cơ sở cho việc thương lượng, được nhóm 6 nước xem như một đóng góp quan trọng.
Rất ít chi tiết về phần trình bày của ông Zarif, có tựa đề “Khép lại cuộc khủng hoảng không mong muốn: Mở ra chân trời mới”, được công bố. Tuy nhiên, các nhà ngoại giao Iran và phương Tây chỉ rõ rằng kế hoạch đòi hỏi một lịch trình bao gồm những bước đi xây dựng lòng tin ban đầu, được thực hiện trong vòng 6 tháng, cuối cùng là đi đến một thỏa thuận toàn diện và lâu dài, trong đó Iran có thể theo đuổi một chương trình nguyên tử hòa bình mà không bị áp đặt các biện pháp trừng phạt.
Giới chức Iran được báo The Guardian (Anh) dẫn lời cho biết họ đã đặt lên bàn nhiều hình thức hạn chế làm giàu uranium để đổi lấy việc nới lỏng trừng phạt và sự công nhận quốc tế đối với quyền theo đuổi hạt nhân vì hòa bình. Nhưng một quan chức Mỹ thừa nhận chọn cách thức giảm nhẹ trừng phạt nào đối với Tehran đang là một trong những khác biệt giữa hai bên.
Bình luận (0)