Nga - Mỹ trở lại Chiến tranh lạnh?

Mỹ và Nga đang trong tình trạng căng thẳng kiểu Chiến tranh lạnh khi 2 bên liên tục phô diễn sức mạnh dọc theo mạn sườn phía Đông khối NATO.

Lầu Năm Góc cho biết khoảng 3.000 quân Mỹ sẽ tham gia các cuộc tập trận ở Đông Âu trong năm nay. Con số này chẳng thấm vào đâu so với hàng trăm ngàn quân Mỹ đã rút khỏi châu Âu kể từ khi chấm dứt Chiến tranh lạnh. Thế nhưng, quân đội Mỹ lại đang diễn tập tại nơi từng được xem là sân sau của Moscow và Điện Kremlin đánh giá sự mở rộng về phía Đông của NATO là mối đe dọa an ninh hàng đầu đối với nước này.

Ngược lại, người dân các nước Baltic xem sự hiện diện của lính Mỹ là nguồn an ủi. Mấy tháng nay, hàng trăm xe bọc thép, xe tăng và trực thăng của Mỹ đã kéo đến Estonia, Latvia và Lithuania - với tổng dân số chỉ trên 6 triệu người, quân đội tí hon, không chiến đấu cơ hay xe quân sự.

Lực lượng phòng không không gian Nga tham gia cuộc tập trận chiến thuật ở vùng Astrakhan,

quân khu miền Nam, đầu tháng 4 năm nayẢnh: MINOBORONY.RF

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Alexander Lukashevich lo ngại cuộc tập trận đang diễn ra ở Baltic của NATO là dấu hiệu báo trước kế hoạch triển khai thường trực loại máy bay ném bom được trang bị vũ khí hạt nhân sát biên giới Nga. Moscow cũng cho rằng Washington vi phạm thỏa thuận trước đây giữa Nga và NATO khi đưa xe bọc thép đến Đông Âu. Tuy nhiên, nữ phát ngôn viên NATO Carmen Romero nhấn mạnh các cáo buộc của Moscow không có cơ sở, đồng thời nhận định Nga đã vi phạm thỏa thuận trên qua những hoạt động ở Ukraine.

Không chịu thua kém, Nga cũng gia tăng hoạt động quân sự ở khu vực biển Baltic trong năm qua, cũng như tổ chức hàng loạt cuộc tập trận lớn gần biên giới Estonia và Latvia. Bộ Quốc phòng Nga ngày 10-4 cho biết cuộc tập trận chiến thuật có bắn tên lửa phòng không S-300 đã diễn ra ở vùng Astrakhan, phía Đông Nam đồng bằng Đông Âu, với sự tham gia của lực lượng phòng không không gian.

Báo Vzglyad cho biết mỗi năm, quân đội Nga tiến hành gần 3.500 cuộc tập trận với các mức độ khác nhau. Tuy nhiên, người phát ngôn Điện Kremlin, ông Dmitry Peskov, tuyên bố không hề có mối liên quan nào giữa những đợt kiểm tra bất ngờ tính sẵn sàng chiến đấu của quân đội Nga với sự tăng cường hoạt động của NATO ở Đông Âu.

Theo hãng tin RIA Novosti, trong bối cảnh quân đội Nga liên tiếp tập trận và thực hiện chương trình tái vũ trang, 5 nước Bắc Âu - Na Uy, Iceland, Đan Mạch, Phần Lan và Thụy Điển - tuyên bố mở rộng hợp tác quân sự để đối phó với “mối đe dọa” từ Nga. Tuyên bố chung công bố ngày 9-4 khẳng định Bắc Âu phải chuẩn bị cho các cuộc khủng hoảng hoặc sự cố do Nga gây nên, đồng thời bắt tay chặt chẽ hơn với các nước Baltic để cải thiện an ninh khu vực.

Song song đó, NATO hôm 9-4 đã hoàn tất cuộc sát hạch đầu tiên đối với lực lượng phản ứng nhanh của khối - vừa được thành lập để đối phó những thách thức mới từ Nga. Theo kênh Fox News, khoảng 150 binh sĩ thuộc Tiểu đoàn Không quân 43 của Cộng hòa Czech cũng như 900 binh sĩ Đức và 200 binh sĩ Hà Lan đang được huấn luyện để sẵn sàng chiến đấu trong vòng 48 giờ, so với thời gian tiêu chuẩn trước đây của NATO là 10-80 ngày. Các đơn vị này sẽ đến Ba Lan để tiếp tục diễn tập vào tháng 6 tới. Sau đó, khoảng 25.000 binh sĩ NATO sẽ hoàn tất quá trình luyện tập của lực lượng mới này ở Ý, Bồ Đào Nha và Tây Ban Nha trong tháng 10 và 11-2015.

Trong một diễn biến khác, Hội đồng An ninh quốc gia Ukraine ngày 9-4 cho biết đã soạn thảo học thuyết quân sự mới, trong đó lên án “hành động xâm lược” của Nga và khẳng định quyết tâm gia nhập NATO.