Chính phủ Anh bị cáo buộc buông lỏng kiểm soát vũ khí khi nổi lên thông tin các quan chức nước này cấp giấy phép xuất khẩu sang Syria hóa chất potassium fluoride và sodium fluoride, có thể được sử dụng để chế tạo các chất độc thần kinh như sarin, cách đây 1 năm.
Các thanh sát viên của Liên Hiệp Quốc tại ngoại ô thủ đô Damascus Ảnh: REUTERS
"Chưa đến Syria"
Việc cấp phép xuất khẩu potassium fluoride và sodium fluoride sang Syria bị vạch trần giữa lúc Ngoại trưởng Mỹ John Kerry khẳng định Mỹ có trong tay bằng chứng khí độc sarin được sử dụng trong vụ tấn công ngày 21-8 ở Damascus, tước đi 1.400 sinh mạng. Ông Kerry thông báo dấu vết của sarin được phát hiện trong các mẫu máu và tóc nạn nhân.
Bộ Kinh doanh, Sáng tạo và Kỹ năng Vương quốc Anh khăng khăng mặc dù giấy phép đã được cấp cho một công ty Anh (không nêu tên) vào tháng 1-2012 nhưng các chất trên không được đưa đến Syria. Trong ngày 2-9, Bộ trưởng Vince Cable bị các nghị sĩ chất vấn vì sao lại có giấy phép trên trong suốt 6 tháng năm 2012, thời điểm cuộc nội chiến ở Syria đang diễn ra ác liệt và nghi vấn sử dụng vũ khí hóa học đã râm ran. Nghị sĩ Công Ðảng Thomas Docherty, thành viên Ủy ban Kiểm soát xuất khẩu vũ khí, chú trọng vào lý do giấy phép đã được cấp và cấp cho ai.
Chậm thu hồi giấy phép
Trong bản tường trình gửi quốc hội (không được công bố trước đây) vào năm ngoái, ông Cable thừa nhận các thuộc cấp đã cho phép xuất khẩu một số lượng không xác định những hóa chất vốn được xếp vào danh mục quốc tế các tiền chất của vũ khí hóa học. Tuy nhiên, ông Cable chống chế: "Thời điểm đó, chúng tôi không có cơ sở để từ chối cấp phép".
Các chuyên gia về vũ khí hóa học nhấn mạnh sodium fluoride và potassium fluoride có nhiều công dụng trong cuộc sống nhưng cũng là những chất chủ yếu làm cho sarin trở nên cực độc. Theo báo The Independent (Anh), mặc dù hợp đồng xuất khẩu 2 hóa chất trên bị vô hiệu hóa sau khi Liên hiệp châu Âu (EU) công bố một loạt biện pháp trừng phạt chế độ Tổng thống Syria Bashar al-Assad ngày 17-6-2012 song phải đến ngày 30-7, các giấy phép mới bị thu hồi.
Từ lâu, các cơ quan tình báo phương Tây vẫn nghi ngờ chế độ Damascus đã sử dụng các nguyên liệu được nhập khẩu cho mục đích công nghiệp để chế tạo vũ khí. Dư luận quốc tế cho rằng đã xảy ra 14 vụ sử dụng vũ khí hóa học, kể cả sarin, tại Syria kể từ năm 2012.
|
Nghi ngờ bằng chứng Theo báo Vzglyad, Nga tuyên bố bằng chứng chính quyền Syria sử dụng vũ khí hóa học mà Mỹ đưa ra không thuyết phục. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov khẳng định: "Chẳng có gì cụ thể, không tọa độ địa lý, không tên gọi, không cả chứng cứ cho thấy cuộc điều tra đã được các chuyên gia tiến hành". Trong khi đó, nguồn tin từ chính phủ Pháp cho biết nước này có bằng chứng chứng tỏ chế độ Bashar al-Assad lưu trữ hơn 1.000 tấn tác nhân hóa học, trong đó có khí sarin, hơi độc lò và các chất tác động đến thần kinh mạnh hơn. |
|
Mỹ điều tàu sân bay đến gần Ðịa Trung Hải Tàu sân bay USS Nimitz chạy bằng năng lượng hạt nhân kèm theo 4 tàu khu trục và 1 tàu tuần dương của Mỹ đang trên đường đến biển Ðỏ để hỗ trợ một cuộc tấn công giới hạn nhằm vào Syria nếu cần. Lẽ ra nhóm tàu trên sẽ rời Ấn Ðộ Dương về cảng ở Everett (Mỹ) nhưng tình hình Syria khiến kế hoạch thay đổi. Một quan chức quân sự Mỹ hôm 1-9 cho hãng tin Reuters biết nhóm tàu Nimitz chưa nhận được lệnh đến khu vực Ðông Ðịa Trung Hải song việc điều động nói trên có thể giúp chúng đến đó nhanh chóng khi có lệnh. Ngoài ra, tàu đổ bộ USS Kearsarge, từng đóng vai trò quan trọng trong cuộc tấn công Libya năm 2011, cũng đang đến biển Ðỏ. Cùng ngày 1-9, tàu do thám Priazovye của Nga đã rời cảng Sevastopol ở biển Ðen để đến Ðông Ðịa Trung Hải trong sứ mệnh "thu thập thông tin tại khu vực đang leo thang xung đột". Hãng tin Interfax cho biết tàu này sẽ hoạt động độc lập bên cạnh một đơn vị hải quân Nga đang đồn trú lâu dài ở Ðịa Trung Hải.
P.Võ |
và quét mã QR
Bình luận (0)