Nhật muốn bắt tay Úc đối phó Trung Quốc

Theo giới phân tích, vấn đề hợp tác quốc phòng chặt chẽ hơn sẽ “chiếm lĩnh sân khấu” khi ông Abe đến Canberra trong ngày 8-7. Bên cạnh đó, hai bên cũng sẽ củng cố mối quan hệ thương mại đang phát triển. 

Như vậy, ông Abe là Thủ tướng Nhật Bản đầu tiên thăm chính thức Úc kể từ năm 2002. Chuyến thăm diễn ra chỉ vài ngày sau khi Thủ tướng Nhật Bản tuyên bố quân đội nước này phải có quyền tham chiến để bảo vệ đồng minh, một động thái đã được Canberra hoan nghênh song bị Bắc Kinh lên án là “bành trướng”.

Ông Shinzo Abe là Thủ tướng Nhật Bản đầu tiên thăm chính thức Úc kể từ năm 2002. Ảnh: SAGA-S.CO.JP

Ngay từ lúc nên nắm quyền từ tháng 9-2013, Thủ tướng Úc Tony Abbott đã tìm cách gần gũi hơn về an ninh và quốc phòng với Tokyo, mô tả mối quan hệ song phương này là “đặc biệt” giữa lúc châu Á cẩn trọng trước một Trung Quốc ngày càng hung hăng quyết đoán trong khu vực. Về phía Nhật, nước này muốn tăng cường quan hệ với Úc khi căng thẳng leo thang giữa Bắc Kinh với các nước láng giềng liên quan đến vấn đề chủ quyền lãnh thổ ở biến Đông và biển Hoa Đông. “Tôi muốn xây dựng một kỷ nguyên mới cho quan hệ Nhật-Úc” – Thủ tướng Abe nói tại sân bay Haneda ở Tokyo ngay trước khi lên đường hôm 6-7.

Các chủ đề an ninh từng được ông Abbott nêu lên trong chuyến thăm Tokyo hồi tháng 4 sẽ được tiếp tục bàn bạc trong chuyến thăm Úc lần này của Thủ tướng Abe. Theo đó, thỏa thuận về tàu ngầm cho phép Úc tiếp cận công nghệ quốc phòng Nhật Bản có khả năng sẽ được ký kết trong chuyến thăm này, khiến Nhật có vai trò quan trọng đối với việc xây dựng đội tàu ngầm của Úc.

Ông Abe sẽ tham dự một cuộc họp của Ủy ban An ninh Quốc gia và sẽ là thủ tướng Nhật đầu tiên đọc diễn văn tại Quốc hội Úc. Theo nhà phân tích quốc phòng Hugh White, đó là “một cử chỉ mang ý nghĩa biểu tượng rất cao”. Ngoài ra, ông Hugh White cho rằng mọi động thái của Canberra nhằm củng cố thêm quan hệ an ninh với Tokyo sẽ bị Trung Quốc coi là trái với lợi ích chiến lược của nước này trong bối cảnh quan hệ Nhật-Trung đang căng thẳng. The Guardian nhận định rằng có thể ông Abe sẽ tìm được đối trọng với Trung Quốc, Hàn Quốc trong chuyến thăm Canberra tuần này.