Philippines thúc đẩy vụ kiện Trung Quốc

Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario hôm 30-3 cho biết Manila đã trình biên bản ghi nhớ các luận chứng cáo buộc Trung Quốc vi phạm luật quốc tế lên Tòa án Trọng tài Thường trực quốc tế ở The Hague - Hà Lan. Các chuyên gia pháp lý cho biết tòa án này sẽ mất vài tháng để đánh giá vụ việc sau khi nhận được biên bản ghi nhớ.

Trang tin tức Rappler dẫn lời ông Rosario cho biết bản ghi nhớ gồm 10 tập và dày gần 4.000 trang, chứa đựng những tài liệu, nội dung phân tích, bản đồ, phát biểu của nhân chứng, chuyên gia và những bằng chứng khác ủng hộ cho lập luận của Manila.

Ngoại trưởng Philippines tuyên bố: “Mục đích cao nhất của bản ghi nhớ là lợi ích quốc gia, bảo vệ những quyền lợi hợp pháp của chúng ta, bảo đảm tương lai của con cháu chúng ta. Biên bản ghi nhớ còn nhằm bảo vệ quyền tự do đi lại của mọi đất nước, đồng thời giúp bảo vệ hòa bình, an ninh và sự ổn định trong khu vực”.

Ông nói thêm vụ kiện của Philippines không chỉ tìm kiếm một giải pháp nào đó mà là một cơ sở hợp lý và lâu dài dựa trên luật pháp quốc tế.

Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario tại cuộc họp báo về vụ kiện Trung Quốc hôm 30-3

Ảnh: Inquirer.net

Theo ông Rosario, biên bản ghi nhớ sẽ được tòa án trọng tài dùng để xác định liệu vụ kiện của Philippines có cơ sở pháp lý dựa theo luật pháp quốc tế hay không và liệu họ có thẩm quyền phân xử hay không.

Ông khẳng định Philippines mong muốn tòa án quốc tế sẽ làm rõ quyền của Manila đối với các nguồn tài nguyên trong vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) của mình cũng như quyền thực thi pháp luật của họ trong các khu vực này.

Hồi tháng 1-2013, Philippines đã chọc giận Trung Quốc khi thông báo kiện nước này ra tòa án quốc tế vì yêu sách chủ quyền phi lý đối với phần lớn biển Đông thông qua cái gọi là “đường lưỡi bò”.Theo đơn kiện, việc Trung Quốc đòi chủ quyền đối với vùng biển nằm cách bờ biển gần nhất của mình đến 1.611 km là vi phạm Công ước Liên Hiệp Quốc về Luật Biển (UNCLOS).

Bắc Kinh từ chối tham gia vào vụ kiện nhưng gây sức ép để Manila rút lại đơn kiện. Trung Quốc cũng cảnh báo quan hệ song phương sẽ bị ảnh hưởng nếu Manila theo đuổi đến cùng vụ kiện.

Bước đi trên là động thái mới nhất của Philippines nhằm thúc đẩy vụ kiện. Bắc Kinh đã không ngừng gia tăng sức ép ngay trước thời điểm biên bản ghi nhớ các luận chứng được gửi đi nhưng đã vấp phải phản ứng cứng rắn của Manila.

Bà Abigail Valte, phó phát ngôn viên tổng thống Philippines, khẳng định nước này đã sẵn sàng cho bất kỳ hành động trả đũa nào từ phía Trung Quốc. Bà tuyên bố: “Đối với vụ việc này, Philippines sẽ làm điều mình xem là đúng, còn Trung Quốc có thể làm điều mình thích”.

Giáo sư Carl Thayer, thuộc Học viện Quốc phòng Úc, cho trang GMA News biết bước đi nói trên của Philippines sẽ gia tăng sức ép lên Trung Quốc trong vấn đề tranh chấp lãnh thổ ở biển Đông. Theo ông, tiến trình trọng tài có thể mất ít nhất 1 năm và trong thời gian này, Bắc Kinh dự kiến sẽ đưa ra những lý lẽ để biện hộ cho yêu sách chủ quyền của mình.  

Cũng theo chuyên gia này, một phán quyết có lợi không chỉ được xem là một thắng lợi tinh thần cho Philippines mà còn giúp củng cố thêm sức mạnh của luật pháp quốc tế.  Ông cho biết: “Việc sử dụng luật pháp quốc tế có thể bị xem là “vũ khí của kẻ yếu” nhưng hầu hết quốc gia đánh giá tích cực nỗ lực của Philippines trong việc sử dụng công cụ pháp lý để tạo ra một trật tự ổn định trong khu vực”.