Philippines xoay trục

Tại cuộc gặp, theo Thứ trưởng Lưu, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte có đề cập chút ít về biển Đông và nhất trí rằng vấn đề này không phải là “toàn bộ quan hệ song phương”. Tuy nhiên, hai nhà lãnh đạo không bàn chuyện Trung Quốc có cho ngư dân Philippines trở lại bãi cạn Scarborough hay không.

Thay vào đó, hai bên nhất trí khôi phục tham vấn quốc phòng và ngoại giao. Ngoài ra, Bắc Kinh đồng ý dỡ bỏ lệnh hạn chế nhập khẩu trái cây từ Manila cũng như hủy bỏ khuyến cáo du khách Trung Quốc không nên đến Philippines. Hơn nữa, Trung Quốc hứa sẵn sàng giúp Philippines xây dựng đường sắt, đường bộ, cảng biển và sân bay, đồng thời cung cấp các khoản vay ưu đãi cho các dự án hạ tầng.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (phải) và Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte gặp nhau ở Bắc Kinh ngày 20-10 Ảnh: REUTERS

Phát biểu khi đón tiếp lãnh đạo Philippines, ông Tập nhận định hai nước có thể giải quyết các tranh chấp một cách thỏa đáng do là “láng giềng” và “anh em”. Đáp lại, ông Duterte đánh giá chuyến công du của mình là “có ý nghĩa rất lớn” và cho thấy mối quan hệ hai nước đang bước vào “mùa xuân”.

Cuộc gặp cấp cao Trung Quốc - Philippines diễn ra trong bối cảnh ông Duterte không ngừng công khai ý định đẩy mạnh hợp tác với Bắc Kinh và rời xa đồng minh Mỹ. Tại Diễn đàn Đầu tư và Thương mại Philippines - Trung Quốc chiều 20-10, ông Duterte gây sốc khi phát biểu: “Tôi tuyên bố cắt đứt với Mỹ, cả về quân sự lẫn kinh tế”. Trước đó, phát biểu trước cộng đồng người Philippines sống tại Trung Quốc tối 19-10, ông Duterte phàn nàn Philippines không được lợi lộc gì nhiều trong quan hệ với Mỹ. “Mỹ ở lại đất nước chúng ta chỉ vì lợi ích riêng của họ. Đã đến lúc chào tạm biệt rồi” - ông nói.

Trong bối cảnh Philippines dần “xoay trục” sang Trung Quốc, Hải quân Mỹ đang nỗ lực cải thiện khả năng duy trì hoạt động ở biển Đông thông qua việc mở rộng hợp tác với các nước trong khu vực. Hồi tháng 9, tàu tuần dương USS Shiloh của Mỹ (đóng tại TP Yokosuka - Nhật Bản) đã đến Singapore bảo trì theo lịch trình định trước. Bên cạnh đó, Hải quân Mỹ còn tăng cường khả năng sửa chữa và tiếp tế tàu mình với các cơ sở nổi trên biển.