Quyền “ngắt kết nối” ở Pháp

Luật lệ cho phép người lao động có quyền không nhận cũng như trả lời email công việc sau giờ làm chính thức có hiệu lực ở Pháp từ ngày 1-1-2017.

Theo báo The Guardian (Anh), luật mới yêu cầu các công ty có 50 nhân viên trở lên phải bắt đầu ban hành quy định, chính sách cụ thể về vấn đề hạn chế sử dụng công nghệ liên quan đến công việc ngoài văn phòng. Tuy nhiên, những doanh nghiệp này được phép tuân thủ luật mới trên cơ sở tự nguyện và vẫn chưa có bất kỳ hình phạt nào dành cho đơn vị vi phạm.

Tại Pháp, người lao động làm việc khoảng 35 giờ/tuần theo quy định được áp dụng từ năm 2000. Dù vậy, ông Benoit Hamon, thành viên Đảng Xã hội và cựu Bộ trưởng Giáo dục Pháp, nhận định với đài BBC rằng không ít nhân viên rời văn phòng sau giờ làm nhưng vẫn chưa hết việc.

Luật mới nhằm bảo đảm người lao động được trả lương hợp lý và ngăn họ làm việc kiệt sức. Những người ủng hộ luật này cho rằng người lao động không được trả tiền làm thêm cho việc nhận và trả lời email công việc ngoài giờ làm. Không những thế, thói quen làm việc ngoài giờ còn khiến họ có nguy cơ mệt mỏi, căng thẳng, khó ngủ và gặp trục trặc trong các mối quan hệ cá nhân. Trái lại, phe chỉ trích lo ngại người lao động Pháp sẽ thua kém đồng nghiệp tại những nước không có quy định hạn chế làm thêm việc ngoài giờ.

Nhiều người lao động Pháp thường phải trả lời email công việc sau giờ làmẢnh: iStock

Một báo cáo hồi tháng 10 năm ngoái của nhóm nghiên cứu Eleas (Pháp) cho biết 1/3 lao động Pháp dùng thiết bị số để làm việc sau khi rời cơ quan mỗi ngày. Khoảng 60% người lao động muốn được có quy định rõ ràng về quyền lợi của mình trong trường hợp phải “kết nối” sau giờ làm việc.

Biện pháp nói trên là một phần của Bộ Luật Lao động được đưa ra hồi tháng 5-2016. Bộ luật chủ yếu hướng tới tự do hóa thị trường lao động Pháp, như cho phép chủ lao động dễ dàng sa thải nhân viên hơn. Bộ luật này nhìn chung vấp phải làn sóng phản đối mạnh mẽ, duy chỉ có quy định “ngắt kết nối” là được ủng hộ rộng rãi.

Lý do là việc hạn chế sử dụng email giúp nhân viên cảm thấy thoải mái và làm việc hiệu quả hơn, từ đó giúp ích cho cả người lao động và chủ doanh nghiệp. Một số nghiên cứu cho thấy email công việc là nguồn gây stress đáng kể. Chưa hết, một nhóm giáo sư thuộc Trường ĐH Stanford (Mỹ) ước tính căng thẳng tại nơi làm việc khiến hệ thống chăm sóc sức khỏe tại Mỹ tổn thất 125-190 tỉ USD/năm, tương đương 5%-8% tổng chi phí chăm sóc sức khỏe ở nước này. Tuy nhiên, tình trạng làm việc quá sức chỉ gây tổn thất khoảng 48 tỉ USD/năm.

Trước Pháp, một số tập đoàn lớn ở châu Âu đã có những bước đi riêng nhằm giảm nguy cơ người lao động làm việc quá sức. Hồi năm 2012, hãng sản xuất xe hơi Đức Volkswagen đã chặn tất cả email trên điện thoại BlackBerry của nhân viên sau giờ làm để họ có thời gian nghỉ ngơi. Hãng sản xuất xe hơi Đức Daimler cũng xóa email gửi cho nhân viên trong thời gian họ nghỉ phép. Trong năm 2014, Bộ Lao động Đức ban hành lệnh cấm các nhà quản lý gọi điện hoặc gửi email cho nhân viên sau giờ làm việc, trừ trường hợp khẩn cấp.

Còn tại Hàn Quốc, Hội đồng TP Seoul hồi tháng 10-2016 đề xuất bảo đảm sự riêng tư của người lao động trước cuộc gọi, tin nhắn, mạng xã hội và công cụ truyền thông khác liên quan đến công việc sau giờ làm. Mục tiêu của bước đi này là giảm bớt gánh nặng công việc và căng thẳng đè lên vai công chức địa phương.