Tại sao Canada không bắt bà Mạnh Vãn Chu ngay trên máy bay?

Báo South China Morning Post (SCMP) ngày 28-11 cho biết khi làm chứng tại Tòa án Tối cao tỉnh British Columbia ở Vancouver – Canada cách đây một ngày, trung sĩ Cảnh sát Hoàng gia Canada Ross Lundie giải thích việc bà Mạnh Vãn Chu không bị bắt ngay trên máy bay, thay vào đó là sau khi rời khỏi khoang hành khách.

"Đó là một không gian rất chật hẹp. Trừ trường hợp bất khả kháng mới phải bắt giữ một người ngay trên máy bay. Nên tránh bắt ai đó trên máy bay nếu có thể vì lý do an toàn" - ông Lundie, người giám sát hoạt động thực thi pháp luật tại sân bay Vancouver lúc bà Mạnh bị bắt, trả lời câu hỏi từ luật sư của bà, Richard Peck.

Sau khi bị bắt, bà Mạnh bị thẩm vấn suốt gần 3 giờ. Các luật sư của bà Mạnh cho rằng nhà chức trách Canada muốn "thu thập bằng chứng một cách bí mật bằng cách tạm giữ và tịch thu các thiết bị điện tử của thân chủ họ".

Bà Mạnh Vãn Chu rời nhà để tới Tòa án Tối cao tỉnh British Columbia ngày 27-11. Ảnh: AP

Tòa án Tối cao tỉnh British Columbia đã lắng nghe lời khai của những cảnh sát và nhân viên hải quan Canada tham gia vụ khám xét và bắt giữ bà Mạnh theo đề nghị của Mỹ. Tuy nhiên, một sĩ quan chủ chốt là trung sĩ về hưu Ben Chang không nói lời nào tại phiên tòa.

Trong một lá đơn gửi tòa án hồi tháng 6 năm nay, các luật sư của chính phủ Canada bày tỏ lo ngại về "sự an toàn của nhân chứng Chang" - sống ở Macau và là giám đốc điều hành an ninh tại khu nghỉ mát sòng bạc Galaxy.

Mỹ tìm cách đưa bà Mạnh ra xét xử ở New York với cáo buộc "lừa gạt ngân hàng HSBC bằng cách nói dối về các giao dịch kinh doanh của Huawei ở Iran", khiến ngân hàng này có nguy cơ vi phạm lệnh trừng phạt của Mỹ. Bà Mạnh đã phủ nhận các cáo buộc và đang bị quản thúc một phần tại một trong hai ngôi nhà mà bà sở hữu ở TP Vancouver trong khi phản đối yêu cầu dẫn độ.

Vụ bắt giữ bà Mạnh khiến Trung Quốc tức giận. Bắc Kinh đã bắt giữ hai người Canada là Michael Kovrig và Michael Spavor, buộc tội họ làm gián điệp. Ottawa coi vụ bắt giữ này là hành động trả đũa và cho biết cả 2 người đàn ông đều là nạn nhân của một vụ bắt giữ con tin.