Sau khi nổi lên thông tin cựu Thủ tướng Yingluck Shinawatra đã trốn chạy sang Dubai - nơi anh trai bà, cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra đang sống lưu vong, tờ Bangkok Post đã đưa ra bình luận: "Cái kết của kỷ nguyên Shinawatra".
Hạ màn
Nội dung trong bài viết của tờ báo uy tín của Thái Lan cũng khẳng định danh gia vọng tộc Shinawatra đã hạ màn trên chính trường Thái Lan sau kỷ nguyên lừng lẫy.
Dù vẫn còn nhiều người ủng hộ nhà Shinawatra nhưng chưa xuất hiện nhân vật nào trong gia đình này đủ nổi trội có thể tiếp tục ván bài chính trị Ảnh: JAPAN TIMES
Phiên tòa phán quyết bà Yingluck ấn định vào ngày 25-8 phải dời sang ngày 27-9 vì diễn biến bất ngờ phút chót nói trên. Ngoài bản án dự kiến 10 năm tù, bà Yingluck có thể bị cấm vĩnh viễn không được đặt chân vào chính trường. Song đây chỉ là thách thức pháp lý và chính trị mới nhất mà nhà Shinawatra phải đối mặt.
Tâm điểm của những chia rẽ chính trị hiện tại của đất nước chùa vàng vẫn đang là cựu Thủ tướng Thaksin. Xuất thân từ một gia đình gốc Hoa trung lưu ở Chiang Mai, miền Bắc Thái Lan, ông Thaksin bắt đầu sự nghiệp là một sĩ quan cảnh sát trước khi chuyển hướng sang kinh doanh vào những năm 1980 và lập nên một đế chế viễn thông thành công ở Thái Lan.
Dấn thân vào con đường chính trị vào năm 1994, vị tỉ phú viễn thông sinh năm 1949 tiến thẳng đến chiếc ghế thủ tướng sau khi Đảng Thai Rak Thai (Người Thái yêu người Thái) của ông giành chiến thắng vang dội trong cuộc tổng tuyển cử năm 2001. Những chính sách vì người nghèo rất được lòng dân ở các vùng nông thôn phía Bắc Thái Lan cũng như tầng lớp lao động tại thủ đô Bangkok ở miền Nam tiếp tục giúp ông Thaksin chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử năm 2005. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Thái Lan có một vị thủ tướng lãnh đạo chính phủ bầu cử, đi qua trọn vẹn một nhiệm kỳ.
Tuy vậy, "vị cứu tinh" của dân nghèo trở thành cái gai trong mắt giới giàu có ở Bangkok. Kết cục, ông Thaksin chỉ cầm cự được nhiệm kỳ thứ hai tới tháng 9-2006, chính phủ của ông bị lật đổ sau một cuộc đảo chính quân sự, châm ngòi cho sự bất ổn dai dẳng ở Thái Lan. Vị tỉ phú 68 tuổi đang sống lưu vong ở nước ngoài để tránh phải vào tù sau khi bị kết án vắng mặt năm 2008 vì cáo buộc tham nhũng. Bi kịch là trong "cái kết của kỷ nguyên Shinawatra", ông đã dọn sẵn "vết xe đổ" lưu vong cho người em gái của mình.
Ván bài đã lật ngửa
Ban đầu, nhân vật vốn là người đầu tiên của gia tộc Shinawatra làm thủ tướng này cũng nhận được sự ủng hộ từ giới thượng lưu ở Bangkok nhưng rồi nhóm người bảo thủ được cho là đơn giản chỉ muốn bảo vệ quyền lực độc tôn của mình quay lưng và quân đội đã 2 lần đảo chính lật đổ chính quyền của nhà Shinawatra, bao gồm chính quyền của ông Thaksin năm 2006 và chính quyền của bà Yingluck năm 2014.
Gia đình này bị cáo buộc tham nhũng và làm giàu bất chính trong khi tranh thủ phiếu bầu của những người dân nghèo - vốn thường cảm thấy bị tầng lớp lãnh đạo lãng quên, bằng các chính sách dân túy tốn kém.
Khoảng 1,3 tỉ USD tài sản của ông Thaksin đã bị tịch thu, trong khi bà Yingluck đối mặt với khoản bồi thường 1 tỉ USD vì cáo buộc gây thâm thủng ngân sách bởi chính sách thu mua lúa gạo gây tranh cãi. Mạng lưới chính trị của nhà Shinawatra và các đồng minh của họ trong ngành cảnh sát cũng bị kiềm tỏa.
Di sản của anh em nhà Shinawatra vẫn còn lưu lại rất nhiều trên đất Thái, nổi bật nhất là phong trào "Áo đỏ". Thậm chí, dù sống lưu vong, ông Thaksin vẫn được bầu chọn là vị thủ tướng được công chúng Thái Lan tín nhiệm nhất trong 15 năm qua - theo khảo sát được công bố vào tuần rồi của Viện Vua Prajadhipok. Dù vậy, sự biến mất gây sốc của bà Yingluck từ ngày 25-8, ngày diễn ra phiên tòa phán quyết, đã khiến giới phân tích bắt đầu nghĩ tới hồi kết của dòng họ Shinawatra giữa lúc ông Thaksin khó tìm đường về trong khi tương lai của cô em út bất định hơn bao giờ hết.
Dù những người ủng hộ trung thành với gia đình này có thể vẫn còn hùng hậu nhưng chưa có nhân vật nào trong dòng họ mang tầm cỡ như 2 nhân vật nổi trội đều đã trốn ra nước ngoài, đủ để có thể tiếp tục ván bài chính trị.
Đánh giá sự trốn chạy của bà Yingluck là một sự bỏ cuộc, nhà bình luận nổi tiếng Thái Lan Atukkit Sawangsuk cho rằng ngay cả khi đảng của nhà Shinawatra tồn tại và vẫn được người dân ủng hộ, toàn bộ gia đình vẫn phải đứng sang một bên và không thể nắm vai trò lãnh đạo.
Ba thủ tướng, một số phận
Ngoài ông Thaksin và bà Yingluck, gia tộc Shinawatra còn một nhân vật thứ ba cũng ngồi vào ghế thủ tướng. Đó là ông Somchai Wongsawat, em rể của ông Thaksin, nhậm chức tháng 9-2008 thay thủ tướng tiền nhiệm Samak Sundaravej sau khi ông này bị Tòa Hiến pháp phế truất vì xung đột lợi ích. Thế nhưng, không lâu sau đó, số phận của ông Somchai cũng do tòa án định đoạt.
Ba thủ tướng trong một dòng họ được đánh giá là một con số kỷ lục của nhà Shinawatra, trong giai đoạn 1932-2013 trên chính trường Thái Lan - vốn trải qua tổng cộng 28 đời thủ tướng.
Ngoài 3 thủ tướng nói trên, nhà Shinawatra còn có nhiều thành viên từng giữ các vị trí quan trọng trong chính phủ, như ông Chaiyasit Shinawatra, anh họ ông Thaksin, cựu Tư lệnh Bộ binh và Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Hoàng gia Thái Lan và Preopan Damapong, em vợ ông Thaksin, giữ chức Phó Giám đốc Cảnh sát Hoàng gia… Có điều thời thế đã thay đổi, những người này khó có thể vực dậy một "kỷ nguyên Shinawatra" đang sắp lụi tàn.
Kỳ tới: Cuộc sống lưu vong của ông Thaksin
và quét mã QR
Bình luận (0)