Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo hôm 30-4 tuyên bố thỏa thuận hạt nhân Iran đã "được xây dựng dựa trên những lời giả dối của Iran" và không được thiết lập trên cơ sở sự tin cậy hoặc tính minh bạch.
Dự án Amad
"Trong suốt nhiều năm, Iran khăng khăng rằng chương trình hạt nhân của nước này mang tính hòa bình. Các tài liệu Israel lấy được từ bên trong Iran cho thấy họ đã không nói thật". Tân ngoại trưởng của Mỹ khẳng định như trên sau khi Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu công bố tình báo nước này đã lấy được từ kho lưu trữ của Iran 110.000 tài liệu nói về những nỗ lực của Iran nhằm phát triển chương trình vũ khí hạt nhân bí mật, được mệnh danh là dự án Amad - chương trình chế tạo 5 đầu đạn hạt nhân cho tên lửa đạn đạo. Ông Netanyahu xác nhận Iran vẫn tiếp tục theo đuổi vũ khí hạt nhân sau khi chương trình trên ngưng hoạt động vào năm 2003.
Ông Pompeo cho rằng tài liệu được Thủ tướng Israel tiết lộ là xác thực. Ngoài ra, ngoại trưởng Mỹ xác nhận rằng Washington đang xác định xem các tài liệu trên sẽ có ý nghĩa như thế nào đối với tương lai của thỏa thuận hạt nhân Iran.
Phía Israel nhấn mạnh số tài liệu trên cho thấy Iran có kế hoạch tiếp tục chương trình hạt nhân trước khi ký thỏa thuận vào năm 2015 với các cường quốc trên thế giới - gồm Mỹ, Trung Quốc, Nga, Đức, Pháp và Anh. Trong khi đó, Iran phủ nhận chuyện nước này đã từng có chương trình vũ khí hạt nhân trong suốt quá trình thương lượng thỏa thuận nêu trên - theo báo Washington Examiner.
Theo đài BBC, Thủ tướng Israel đã không cung cấp chứng cứ Iran vi phạm thỏa thuận trên kể từ khi nó có hiệu lực vào đầu năm 2016. Thế nhưng, ông quả quyết rằng dự án Amad đã tiếp diễn tại Bộ Quốc phòng Iran.
Thủ tướng Israel B.Netanyahu (phải) bắt tay Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo ở Tel Aviv ngày 29-4 Ảnh: REUTERS
Khó thuyết phục
Phản ứng trước thông tin trên, Tổng thống Donald Trump tuyên bố thỏa thuận hạt nhân với Iran "không phải là một tình huống có thể chấp nhận được". "Điều chúng ta biết hôm nay thực sự cho thấy rằng tôi đúng 100%" - ông nói.
Theo Bloomberg, nếu phương Tây có thể xác thực thông tin tình báo Israel vừa đưa ra thì đây sẽ là một vấn đề chấn động giữa lúc Tổng thống Trump sắp sửa quyết định về số phận của thỏa thuận hạt nhân Iran vào ngày 12-5 tới. Những diễn biến mới nhất cho thấy chính quyền Mỹ có vẻ muốn sửa sang lại văn kiện này và không loại trừ khả năng rút lui.
Tuy nhiên, chuyên gia về quan hệ Israel - Iran, ông Raz Tzimmt cho rằng sẽ rất khó, nếu không muốn nói là không thể thuyết phục Iran tái thương lượng thỏa thuận hạt nhân. Một khi nước cộng hòa Hồi giáo này tái khởi động các hoạt động hạt nhân, Israel có thể sẽ hành động, với các lựa chọn quân sự nhiều khả năng sẽ đặt trên bàn.
Mặt khác, những dữ liệu "bom tấn" nói trên - nếu được xác nhận, sẽ là cú đòn mạnh không chỉ vào uy tín của Iran mà còn vào danh tiếng của các cơ quan thu thập thông tin tình báo của Mỹ. Trong các cuộc đàm phán với Iran để tiến tới thỏa thuận hạt nhân vào mùa hè năm 2015, Ngoại trưởng Mỹ lúc đó - ông John Kerry, tuyên bố với báo giới rằng tình báo Mỹ nắm chắc toàn bộ về các nỗ lực xây dựng vũ khí hạt nhân của Iran.
Một tuyên bố như vậy được cho là lạ lùng khi các đánh giá tình báo trước chiến tranh Iraq năm 2003 cho thấy tình báo chưa bao giờ là chắc chắn. Hơn nữa, ngay cả Cơ quan Nguyên tử năng quốc tế (IAEA) cũng còn đặt rất nhiều dấu hỏi đối với Iran. Chủ tịch kiêm người sáng lập của Viện An ninh Quốc tế và Khoa học (Mỹ) David Albright cho rằng thông tin tình báo mới do Israel công bố, nếu được xác nhận sẽ lấp đầy nhiều lỗ hổng trong những hiểu biết của phương Tây về chương trình vũ khí của Iran.
và quét mã QR
Bình luận (0)