Trung - Đài tìm tiếng nói chung

Trung Quốc và Đài Loan hôm 11-2 đã tiến hành cuộc hội đàm ở cấp cao nhất kể từ khi chia tách cách đây 65 năm.

Ông Vương Úc Kỳ, quan chức của Đài Loan phụ trách về chính sách đối với Trung Quốc, đã có cuộc gặp mặt khoảng 2 giờ với ông Trương Chí Quân, Chủ nhiệm Văn phòng phụ trách vấn đề Đài Loan của Trung Quốc, tại TP Nam Kinh thuộc tỉnh Giang Tô trong ngày 11-2. Cuộc hội đàm còn kéo dài đến hết ngày 14-2.

Các phương tiện truyền thông Trung Quốc đều ca ngợi đây là “bước ngoặt” trong quan hệ Trung - Đài. Tân Hoa Xã mô tả cuộc gặp này là “cơ hội không thể tưởng tượng trong những năm trước đó”. Tạp chí Time (Mỹ) nhận định hội đàm giữa Đài Loan - Trung Quốc từng là điều “gần như không tưởng”.

Ông Trương Chí Quân (phải) và ông Vương Úc Kỳ bắt tay trước buổi họp ngày 11-2

Ảnh: TÂN HOA XÃ

Không dừng lại ở đó, nhiều người kỳ vọng cuộc gặp sẽ mở đường cho cuộc hội đàm giữa nhà lãnh đạo Đài Loan Mã Anh Cửu và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hội nghị Thượng đỉnh APEC vào tháng 10 tới ở Bắc Kinh.

“Mục đích chính của tôi trong chuyến thăm này là thúc đẩy quan hệ, sự hiểu biết lẫn nhau giữa hai bên. Có thể ngồi xuống và nói chuyện đã là một cơ hội thực sự đáng giá” - ông Vương phát biểu trước khi rời Đài Loan. Trong trích dẫn của hãng tin CNA (Đài Loan), ông Vương hy vọng chuyến thăm “không dễ dàng đạt được này” sẽ diễn ra suôn sẻ. Theo ông, hai bên không dự kiến ký kết bất kỳ hiệp định nào.

Dù vậy, đài BBC cho rằng nhiều khả năng Bắc Kinh sẽ thúc đẩy quan hệ thương mại tự do giữa hai bên vốn đang bị đình trệ. Các nhà chức trách Đài Loan cho biết sẽ nêu vấn đề tự do báo chí sau khi Bắc Kinh từ chối cho phép một số cơ quan truyền thông tiếp cận cuộc gặp ở Nam Kinh.

Dù chương trình nghị sự chưa được chính thức công bố nhưng hai bên ​​có thể sẽ thảo luận về các vấn đề thương mại, điều kiện thành lập văn phòng liên lạc chính thức tại Đài Loan và Trung Quốc. Theo giới phân tích, Đài Loan có khả năng tập trung vào việc đạt được những bảo đảm về lợi ích kinh tế, an ninh. Trong khi đó, Trung Quốc quan tâm đến vấn đề hội nhập lâu dài của hòn đảo này.

Trong thâm tâm nhiều người Đài Loan, cuộc đàm phán này rất nhạy cảm. Họ lo sợ gần gũi hơn với Bắc Kinh về chính trị có thể làm suy yếu sự tự chủ của hòn đảo này.

“Quan hệ qua lại ở eo biển Đài Loan đang phát triển khá tích cực nhưng tiềm năng vẫn chưa được khai thác đầy đủ. Mọi người không nên quá kỳ vọng (vào cuộc hội đàm) vì hai bên cần thêm thời gian để tìm được tiếng nói chung” - ông Giả Khánh Quốc, giáo sư nghiên cứu vấn đề quốc tế tại Trường ĐH Bắc Kinh, nhận định.