Zimbabwe: Tư lệnh quân đội "làm phản", lật đổ tổng thống 93 tuổi?

Quốc gia châu Phi bắt đầu căng thẳng từ ngày 13-11 khi ông Constantino Chiwenga, Tư lệnh của Lực lượng Quốc phòng Zimbabwe, nói ông đã chuẩn bị "can thiệp" để chấm dứt hoạt động thanh trừng người ủng hộ phó Tổng thống Emmerson Mnangagwa.

Ông Mnangagwa bị ông Mugabe cách chức vào tuần trước để giúp vợ, bà Grace Mugabe, dễ dàng kế nhiệm chức tổng thống, theo Reuters. Chỉ mới mấy tháng trước, ông Mnangagwa - một cựu tướng lĩnh có biệt danh "Cá sấu" - được xem là người kế nhiệm ông Mugabe.

Các quan chức cho biết ông Mugabe, 93 tuổi, chủ trì một cuộc họp nội các tại thủ đô vào ngày 14-11. Sau đó, đảng cầm quyền ZANU-PF ra thông báo cáo buộc ông Chiwenga có "hành vi làm phản để kích động nổi dậy".

Chỉ 24 giờ sau đó, một phóng viên của Reuters nhìn thấy nhiều xe bọc xe thép trên những trục đường chính của thủ đô.

Xe bọc thép, xe quân sự xuất hiện tại thủ đô Harare. Ảnh: REUTERS

Ảnh: REUTERS

Hai tiếng sau, các binh sĩ đến trụ sở chính của ZBC, đài phát thanh chính của Zimbabwe, và yêu cầu các nhân viên tại đây rời đi. Theo lời kể của các nhân chứng, có rất nhiều người tại ZBC bị đưa đi một cách thô bạo.

Một lúc sau, 3 vụ nổ làm rung chuyển trung tâm của thủ đô Harare theo lời kể của các nhân chứng.

Một số nhân chứng khác còn cho hay nhiều tiếng súng nổ đã xuất hiện gần tư dinh của Tổng thống Mugabe ở khu ngoại ô Borrowdale thuộc thủ đô Harare. Một nhân chứng khẳng định: "Từ hướng nhà ông (Mugabe), chúng tôi đã nghe thấy khoảng 30-40 phát súng nổ trong vòng 3-4 phút ngay sau 2 giờ sáng (giờ địa phương)".

Mặc dù quân đội có mặt tại nhiều địa điểm khắp Harare, họ vẫn chưa đưa ra thông báo nào về những vấn đề liên quan đến ông Mugabe - người nắm quyền ở Zimbabwe suốt 37 năm qua.

Về phía chính phủ, chỉ có ông Isaac Moyo, đại sứ Zimbabwe tại Nam Phi, lên tiếng chính thức. Ông Moyo khẳng định chính phủ vẫn "nguyên vẹn" và đổ lỗi cho các phương tiện truyền thông đưa tin sai lệch.

Sinh năm 1924, ông Mugabe được xem là nhà lãnh đạo đất nước cao tuổi nhất hiện còn tại vị. Ông  từng tuyên bố sẽ không từ bỏ vị trí và cho rằng không ai có đủ tầm vóc chính trị để ngay lập tức thay ông tiếp nhận vị trí tổng thống.

Quân đội Zimbabwe bác tin đảo chính

Theo đài CNN, một binh sĩ đọc thông báo trực tiếp trên truyền hình nhà nước Zimbabwe: " Đây không phải là một vụ quân đội chiếm chính phủ. Chúng tôi muốn đảm bảo với đất nước rằng tổng thống và gia đình ông vẫn mạnh khoẻ và an toàn".

Tư lệnh quân đội Zimbabwe Constantino Chiwenga. Ảnh: AP

Thông báo trên cho biết thêm quân đội đang nhắm vào "những tên tội phạm" xung quanh tổng thống, buộc những kẻ "làm đất nước tổn thất về xã hội và kinh tế phải bị đưa ra công lý". Binh sĩ đọc thông báo nhấn mạnh: "Ngay khi chúng tôi đạt được nhiệm vụ, tình hình sẽ trở lại bình thường".