Ba lần thoát án tù giam

Phiên tòa xét xử Vũ Phan Điền (SN 1986; ngụ xã Yên Thành, huyện Yên Mô, tỉnh Ninh Bình) về tội “Tàng trữ trái phép chất ma túy” luôn thu hút nhiều sự quan tâm của dư luận thời gian qua. Một vụ án tưởng chừng đơn giản đã bị các cấp tòa kéo dài tố tụng, “đấu đầu” nhau trong quan điểm xử lý.

Bị đe dọa, đánh đập?

Theo cáo trạng của VKSND thị xã Tam Điệp, tỉnh Ninh Bình, lúc 8 giờ 40 phút ngày 6-11-2012, tại tổ 15, phường Trung Sơn, thị xã Tam Điệp, công an thị xã bắt quả tang Vũ Phan Điền giấu trong xe máy 8 gói giấy bạc nhỏ màu vàng chứa chất bột dạng cục màu trắng. Điền khai mua heroin của một người lạ ở chợ Sáng (thị xã Tam Điệp) về sử dụng. Công an thị xã Tam Điệp đã lập biên bản bắt người phạm tội quả tang. Giám định của Phòng Kỹ thuật hình sự Công an tỉnh Ninh Bình kết luận chất bột chứa trong 8 gói giấy bạc trên là “chế phẩm heroin”. Sau đó, VKSND thị xã Tam Điệp truy tố Điền về tội “Tàng trữ trái phép chất ma túy”.

Bị cáo Vũ Phan Điền (giữa) bật khóc tại tòa sau khi được tuyên vô tội tại phiên xử lần 3 ngày 17-4 của TAND tỉnh Ninh Bình

Ngày 7-3-2013, TAND thị xã Tam Điệp đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm và tuyên phạt Điền 33 tháng tù giam. Cho rằng mình không có tội, ngày 11-3-2013, Điền kháng cáo. Ngày 21-6-2013, TAND tỉnh Ninh Bình xử phúc thẩm và quyết định hủy bản án sơ thẩm, yêu cầu điều tra lại. Đến ngày 8-11-2013, TAND thị xã Tam Điệp mở phiên sơ thẩm lần 2 và giữ nguyên mức án 33 tháng tù đối với Điền. Bị cáo lại kháng án, kêu oan.

Đến ngày 24-1-2014, TAND tỉnh Ninh Bình mở phiên phúc thẩm lần 2. Tại đây, bị cáo Điền khẳng định mình không có hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy, không cất giấu 8 gói heroin như cáo trạng của VKSND thị xã Tam Điệp. Điền còn tố cáo bị công an đe dọa, đánh đập bắt ký vào biên bản đã được lập sẵn. Nhận thấy việc thu giữ chứng cứ của điều tra viên không đúng quy định, không đủ chứng cứ buộc tội nên HĐXX tuyên bị cáo Điền vô tội.

Tưởng chừng vụ án sẽ kết thúc thì đến ngày 19-6-2014, TAND Tối cao đã ra quyết định giám đốc thẩm, hủy cả bản án sơ thẩm và phúc thẩm để điều tra lại, làm rõ chất bột dạng cục màu trắng thu giữ được là heroin hay tạp chất. Kết quả giám định lại chất bột trên đúng là heroin nên ngày 30-7-2014, Điền bị bắt tạm giam trở lại.

Ngày 12-1-2015, TAND thị xã Tam Điệp đưa vụ án ra xét xử sơ thẩm lần 3, bị cáo Điền bị tuyên phạt 24 tháng tù giam và tiếp tục kháng cáo kêu oan. Ngày 24-3, TAND tỉnh Ninh Bình xét xử lần 3, nhận định những chứng cứ kết tội bị cáo Điền không đủ thuyết phục, có nhiều vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng. Sau 3 tuần nghị án, ngày 17-4, HĐXX đã tuyên bị cáo Điền vô tội, trả tự do ngay tại tòa.

Chưa có hồi kết

Sáng 23-4, trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, ông Lê Chí Vịnh, Chánh án TAND tỉnh Ninh Bình, cho biết dù đã qua 7 lần xét xử nhưng đến thời điểm này, vụ án vẫn chưa chắc đã kết thúc vì thời gian kháng nghị vẫn còn, kết quả vụ án có thể thay đổi. “Đây là một vụ án rất bình thường nhưng do sai sót về tố tụng, không thống nhất quan điểm giữa 2 cấp tòa cùng với những bất cập về năng lực, thủ tục... nên đã bị kéo dài” - ông Vịnh đánh giá.

Nhận định về kết quả xử lần 3 của TAND tỉnh Ninh Bình, ông Vịnh cho rằng dư luận rất đồng tình với việc tuyên bị cáo Điền vô tội. “Bản thân tôi cũng thấy các thẩm phán làm việc công tâm, quyết đoán. Đây là những quyết định cuối cùng do thẩm phán đưa ra, tôi chưa bao giờ chỉ đạo, gây sức ép cho các thẩm phán phải xử thế này, thế kia, đặc biệt là việc tuyên có tội hay không có tội” - ông Vịnh khẳng định.

Khi được hỏi về hướng xử lý những cán bộ cấp dưới của mình nếu để xảy ra oan sai, ông Vịnh nêu quan điểm: “Vụ án chưa kết thúc nên chưa thể đánh giá đúng sai. Nếu vụ án dừng lại ở đây thì đã có oan sai. Lúc đó, chúng tôi sẽ tiến hành bồi thường, phục hồi danh dự nhân phẩm và xin lỗi công khai anh Điền, đồng thời kiểm điểm những người xét xử xem có động cơ cá nhân không, có tiêu cực không, có cái gì tác động vào đó hay không? Tùy thuộc vào tính chất, mức độ, hành vi vi phạm tố túng (nếu có) để đưa ra hình thức xử lý”.