Cơ Lâu Nâm thiện xạ

Từ TP Đà Nẵng, vượt gần 200 km qua đường Hồ Chí Minh, băng qua những con dốc dựng đứng chọc trời, chúng tôi mới đến được xã Lăng, huyện Tây Giang. Ngôi nhà của Cơ Lâu Nâm nằm trên một quả đồi trong khu tái định cư của thôn P’ning. Bên ấm chè nóng, ông nhớ về thời trẻ trai oanh liệt của mình. Cơ Lâu Nâm là người dân tộc Cơ Tu, sinh ra ở thôn Prơr’ning, xã Rguh, huyện Hiên (nay thuộc xã Lăng, huyện Tây Giang).

Mới 16 tuổi, Cơ Lâu Nâm đi làm liên lạc cho cơ sở bí mật của cách mạng chống Pháp ở xã Rguh. Năm 1956, Quân khu V phân công Cơ Lâu Nâm làm trung đội phó trung đội bộ đội Bình Sơn tại xóm B’halơng, thôn Dớm, xã Tr’hy, rồi giữ chức vụ trung đội trưởng. Ngày 6-3-1960, Cơ Lâu Nâm được kết nạp Đảng và gia nhập bộ đội B3 miền Tây Quảng Đà, được cử đi học trường trinh sát đặc công.

Một mình vào hang ổ địch

Nhấp một ngụm chè, ông kể lại trận đánh địch đầu tiên do ông trực tiếp chỉ huy. Bữa đó, hơn 1 tiểu đoàn địch mở cuộc hành quân từ Bến Hiên lên đồn Kà Xah, trong khi lực lượng của ông phụ trách chỉ có 9 người, chưa có súng đạn, chỉ sử dụng ná, chông, cây đu, hầm sập, bẫy đá... nên ai cũng lo.

Tình hình rất căng thẳng. Cả đêm hôm đó, ông cùng đồng đội bàn tính cách đánh địch, rồi quyết định đào hầm đặt chông, bố trí từng người  mai phục. Đúng 8 giờ ngày 21-12-1960 địch lọt vào vòng vây. Ông ra lệnh đánh bất ngờ làm cho quân địch không kịp trở tay. Trận ấy tiêu diệt gọn hơn 1 tiểu đoàn của địch, thu về nhiều súng đạn.

Năm 1964, khi Tỉnh đội phân công ông giữ chức đại đội phó của một đại đội, ông lại chỉ huy  trận chiến “5 ngày đêm không nghỉ” tại thôn Pơ-Jương, xã Kà Dăng, bám đánh một lực lượng địch hùng hậu, vũ khí tối tân. Bữa đó là rạng sáng 15-2-1964, ông phân công nhiệm vụ cho từng chiến sĩ xẻ rừng theo dõi, bám sát địch.

Khi quân địch chuẩn bị nghỉ trưa tại đồi A Rang, thôn Men, xã Kà Dăng, ông phát lệnh cho chiến sĩ nổ súng, bắn hạ ngay 2 chiếc trực thăng HU1A, tiêu diệt 4 phi công Mỹ, hơn 1 trung đội địch, thu 2 khẩu đại liên. Địch tiếp tục gọi quân tiếp viện và tấn công trở lại. Suốt 6 giờ giằng co quyết liệt, đơn vị ông lại hạ tiếp 2 máy bay, tiêu diệt nhiều tên địch, thu nhiều vũ khí. Trong trận đó, riêng ông trực tiếp bắn hạ 2 máy bay Mỹ.

Ngày 19-2, địch tiếp tục đánh trả dữ dội nhằm mở đường từ đồng bằng lên vùng căn cứ của ta. Trước tình thế nguy cấp, một mình ông ôm khẩu súng trường lọt vào khu vực đậu máy bay của địch, leo lên ngọn cây nổ súng làm cháy 3 chiếc máy bay (2 chiếc HU1A và 1 chiếc phản lực), khiến địch không dám hạ cánh để chi viện quân.

Chiến công này, đơn vị của ông chỉ huy được tỉnh và Trung ương tuyên dương, tặng bằng khen Đơn vị Quyết thắng, cá nhân ông được tặng Huân chương Chiến công hạng ba, được công nhận là Dũng sĩ diệt máy bay. 

Bí quyết diệt địch: Bắn tỉa

Tháng 3-1964, quân Mỹ huy động 40 chiếc máy bay, trong đó có 8 chiếc phản lực, 30 chiếc trực thăng và 2 máy bay trinh sát đổ bộ hàng trăm lính xuống Trung Mang (xã Ba, huyện Đông Giang ngày nay). Để đánh trận này, ông  lấy một trung đội bố trí thành 3  bộ phận, trong đó 1 bộ phận hậu bị, 2 bộ phận trực tiếp chiến đấu. Hai xạ thủ trung liên được phân công cùng ông nằm phục ở giữa khu vực địch sẽ đổ quân.

Đúng giờ, địch ồ ạt kéo đến, nhưng chúng chưa kịp hạ cánh thì ông đã ra lệnh tấn công. Địch dội bom đánh trả dữ dội. Tình thế càng lúc càng nguy hiểm,  ông quyết “đổi mạng” với kẻ thù và ôm khẩu trung liên nhả đạn. Kết quả là ông đã hạ ngay 3 chiếc máy bay, tiêu diệt hàng chục tên địch, buộc chúng phải rút chạy về đồng bằng.

Tháng 10-1964, ông lại nhận được lệnh phải đánh sập cầu Xơi  thuộc địa phận huyện Nam Giang là vị trí chiến lược trong tuyến vận tải của ta đã bị địch chiếm giữ. Ông chỉ huy một đại đội xuất quân. Sau 7 ngày đêm trinh sát để nắm tình hình địch và vạch phương án tác chiến, rạng sáng 20-10, ông quyết định tiến đánh. Sau 3 ngày chiến đấu anh dũng, đơn vị của ông đã anh dũng tiêu diệt một trung đội địch và đánh sập cầu.

Sau khi lập chiến công vang dội ở miền rừng núi, ông được đưa về đồng bằng đánh địch. Cơ Lâu Nâm cho biết bí quyết đánh địch của ông là phải đánh du kích, vì lực lượng ta ít nên chỉ bắn tỉa là chắc ăn nhất. Chiến thuật ông đưa ra cho các trận đánh là chia đơn vị thành các bộ phận chặn đánh đầu, đánh hông và chặt đuôi.  Điển hình là ngày 1-6-1966, Cơ Lâu Nâm vây chặn một đơn vị địch. Bọn địch quá đông so với quân số của Cơ Lâu Nâm nhưng ông cứ cho quân từ từ bắn tỉa từng tên cho đến lúc tiêu diệt toàn bộ 82 tên địch, hạ 3 máy bay, thu nhiều chiến lợi phẩm.

Cơ Lâu Nâm đã được tặng thưởng 28 bằng khen của Hội đồng Bộ trưởng, 2 giấy chứng nhận Dũng sĩ Quyết thắng.

Kỳ tới: Những người phá bom thông minh