Điên đầu vì chậm, hủy chuyến bay

Thống kê của Cục Hàng không Việt Nam (HKVN) cho thấy 6 tháng đầu năm 2014, số lượng chuyến bay bị chậm, hủy của các hãng nội địa tăng gấp 1,5 lần so với cùng kỳ năm ngoái. Cứ 4 chuyến bay cất cánh thì có 1 chuyến bị chậm giờ. Điều này khiến phản ứng của hành khách ngày càng dữ dội, trong khi nhà vận chuyển cũng thiệt hại không nhỏ về chi phí.

Hãng giá rẻ “đội sổ”

Tính đến hết tháng 5-2014, tỉ lệ chậm chuyến của các hãng hàng không nội địa (4 hãng) là 25% trong tổng số các chuyến bay đã cất cánh. Trong đó, đứng đầu bảng là VietJet Air (VJA) - tỉ lệ chậm, hủy chuyến lên đến 51%; tiếp theo là Jetstar Pacific (JPA) 50%, Công ty Bay dịch vụ hàng không (Vasco) 17% và Tổng Công ty Hàng không Việt Nam (VNA) 14%. Bằng thời điểm này năm ngoái, tỉ lệ chậm, hủy chuyến tính chung của các hãng chỉ là 16%.

Hành khách chờ lên máy bay ở sân bay Nội Bài

Đáng lưu ý là nguyên nhân chậm, hủy chuyến vì lý do thời tiết ngày càng ít đi, trong khi vì lý do kỹ thuật và khai thác thương mại đang gia tăng rất nhanh. Chỉ tính riêng trong tháng 5-2014, các hãng khai thác tổng cộng 9.684 chuyến bay thì có 1.417 chuyến chậm giờ và 184 chuyến bị hủy. Trong đó, chỉ có 27 chuyến chậm giờ và 10 chuyến bị hủy vì lý do thời tiết.

1.260 chuyến bay chậm giờ do lỗi từ các hãng hàng không (chiếm 88,9%), 89 chuyến chậm do các nguyên nhân khác (chiếm 6,3%), còn lại là do nguyên nhân từ các đơn vị cảng hàng không và điều hành bay. Trong số 184 chuyến bay bị hủy trong tháng 5, 56% vì lý do thương mại, 23% do máy bay hỏng hóc kỹ thuật, 14,7% vì nguyên nhân khác và chỉ có 5,4% do thời tiết.

Đến một nửa số chuyến bay bị hoãn, hủy có nguyên nhân từ lý do thương mại. Theo đó, hãng hàng không dồn chuyến khi vắng khách, quá tải cơ sở hạ tầng vào các giờ cao điểm, phối hợp không ăn ý giữa các bộ phận liên quan…

Hành khách nổi cáu

Tình trạng chậm chuyến, hủy chuyến của các hãng hàng không tăng lên đã kéo theo những hệ lụy, đặc biệt là hiện tượng gây mất trật tự ở sân bay. Cảng vụ hàng không tại các sân bay lớn như Nội Bài, Đà Nẵng, Tân Sơn Nhất đã ghi nhận ngày càng nhiều trường hợp khách đòi khiếu nại tập thể.

Các sân bay nhỏ hơn như Hải Phòng, Vinh... còn bị “khoanh vùng” vì rất nhiều lần khách gây rối, đe dọa tính mạng của nhân viên an ninh và hãng hàng không. Những thông báo của hãng hàng không trên hệ thống phát thanh của nhà ga về lý do chậm giờ đều bị hành khách nghi ngờ, không tin tưởng.

Hôm 29-3, chuyến bay BL678 từ Nội Bài đi Macau của hãng hàng không JPA gặp thời tiết xấu phải hạ cánh xuống sân bay Đà Nẵng lúc 14 giờ 20 phút. Hành khách phải ngồi tại khu vực hạn chế ở nhà ga quốc tế để chờ hãng bố trí bay tiếp. Do thời gian chờ đợi quá lâu, nhiều người đã la lối, đập phá và đòi đánh nhân viên của hãng để được bay. Khi JPA cung cấp suất ăn, một số hành khách nước ngoài phản ứng thái quá bằng cách cầm đồ ăn ném xuống đất và giẫm chân lên. Sự việc này bắt đầu bằng lý do bất khả kháng nhưng dẫn đến hậu quả lớn do công tác phục vụ, giải thích cho hành khách của hãng hàng không và việc điều phối chung của cảng vụ chưa tốt...

VJA cũng bị cộng đồng mạng lên án vì nhiều “chuyến bay tai tiếng” như vụ 180 hành khách của một chuyến bay Đà Nẵng - Hà Nội được thông báo hoãn từ sáng đến đêm, cuối cùng là hoãn đến 2 ngày vì các chuyến bay của ngày kế tiếp đã kín khách...

Theo tính toán của một hãng hàng không giá rẻ, mỗi phút chậm, hủy chuyến có thể khiến hãng hàng không thiệt hại 100 USD do máy bay “nằm không”. Cho nên, việc hoãn, hủy chuyến không chỉ gây thiệt hại về thời gian, tiền bạc cho hành khách mà còn ảnh hưởng lớn đến hãng hàng không.