Mạo danh để trục lợi

Lý do đình chỉ là để kiểm điểm, làm rõ các vi phạm Luật Phòng chống tham nhũng khi ông Quân làm giám đốc công ty nêu trên trong lúc đang là viên chức (ông Quân đang làm giám đốc Trung tâm Tư vấn đầu tư và Chuyển giao công nghệ - Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách công nghiệp thuộc Bộ Công Thương). Trong các việc Bộ Công Thương chỉ đạo viện này làm rõ, có việc mạo danh các nhà khoa học (NKH) trong danh sách tham gia dự án "nhận chìm vật chất", khiến giới khoa học và dư luận bất bình.

Ai cũng biết khi tham gia các hội đồng khoa học đúng nghĩa, công việc của các NKH và trách nhiệm đều rất nặng nề, họ toàn tâm toàn ý thực hiện nhiệm vụ chuyên môn. Nhưng bên cạnh đó, trong môi trường giáo dục, cơ quan nghiên cứu cũng có hiện tượng trục lợi, như ghi tên trong các hội đồng, công trình tập thể mà thực tế chẳng làm gì ngoài việc ký nhận tiền bồi dưỡng.

Dự án, công trình cứ vẽ ra, làm cho có rồi bỏ vào kho, cứ thế mà chia nhau tiền ngân sách. Đó là cố tình ghi tên mình hoặc cấp dưới "vì nể" cấp trên mà ghi tên cấp trên vào để "ăn đồng chia đủ". Trong đời sống, trong chuyện làm ăn cũng có hiện tượng mạo danh để lợi dụng làm việc có lợi cho cá nhân, kiếm chác tiền của bất chính và thậm chí mạo danh để làm việc phạm pháp…

Nay là dạng thức khác của sự mạo danh và mức độ nguy hại là khó lượng định. Đưa tên NKH vào dự án nhận chìm 1 triệu m3 "vật chất" xuống biển chứng tỏ mục đích và động cơ của công ty tư vấn là không trong sáng, là lạm dụng tên tuổi của NKH để trục lợi. Theo PGS-TS Nguyễn Tác An, nguyên Viện trưởng Viện Hải dương học Nha Trang, Phó Chủ tịch Hội Khoa học kỹ thuật biển Việt Nam - một trong 3 nhà khoa học bị mạo danh, đó là dạng thức "ngụy tạo hồ sơ dự án". Họ đã âm thầm giấu che, khi bị phơi bày thì chống chế, khỏa lấp, đổ thừa "do lỗi đánh máy" và "kế thừa từ hồ sơ dự án của đối tác trước đây".

Cha ông ta nói danh chính ngôn thuận. Khi danh không chính, lấy đâu ngôn thuận nên lúc chưa lộ chuyện mạo danh, dự án vẫn bộc lộ những điều chưa ổn. Theo PGS-TS Nguyễn Tác An, nhiều nước dùng cách đóng chất thải thành khối bê tông, bỏ hộp chì, thả xuống độ sâu 4-5 km dưới đáy biển, không thể trồi lên. Còn dự án này xả thải thẳng xuống biển, chất thải không chìm hết mà mùa biển động lại bị xới tung lên, gây ô nhiễm thứ cấp.

Khi sự gian dối, không trung thực phơi bày, dư luận xã hội càng thêm có cơ sở để lo lắng về tính khả thi, độ an toàn của dự án. Mới đây, lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết vẫn cân nhắc giao khu vực biển để nhận chìm, việc giao biển tiến hành hết sức thận trọng. Đồng thời, chỉ đạo xử lý của Bộ Công Thương về các vấn đề liên quan tới dự án cho thấy sự việc đã ở mức nghiêm trọng. Giải quyết thỏa đáng, đặt lợi ích quốc gia, bảo vệ môi trường lên hàng đầu là điều người dân cả nước mong chờ.