Săn "giặc" rác kiếm thưởng

Trả thưởng cho người phát hiện kẻ đổ trộm rác là cách làm đang được quận Bình Tân và quận Tân Phú, TP HCM áp dụng nhằm bảo vệ môi trường ở khu dân cư.

Rầm rộ hưởng ứng

Hay tin UBND phường Bình Trị Đông B, quận Bình Tân phát động phong trào thưởng tiền cho ai bắt quả tang kẻ đổ trộm rác, đông đảo người dân hưởng ứng. Có mặt ở khu nhà trọ trên đường Sin Cô, chúng tôi thấy nhiều căn phòng treo trang trọng bằng khen do UBND phường Bình Trị Đông B trao tặng về việc bảo vệ môi trường, an ninh trật tự ở địa phương.

Hai “giặc” rác bị người dân phát hiện và báo UBND phường Bình Trị Đông B bắt tại trận

Tự hào về bằng khen nêu trên, anh Võ Trọng Nhân (công nhân KCN Pou Yuen) cho biết kể từ khi phường phát động phong trào bảo vệ môi trường, thay vì mỗi tối cùng những người bạn đến quán nhậu, cà phê thì anh đi "săn" những người đổ trộm rác nhằm kiếm thêm thu nhập và bảo vệ môi trường. Sở dĩ anh Nhân hăng hái nhất là vì hồi cuối tháng 4-2017, trong lúc di dạo, anh phát hiện một xe tải đang đổ trộm xà bần trên đường 17A. Thấy vậy, anh Nhân gọi vào số điện thoại đường dây nóng của UBND phường Bình Trị Đông B thông báo. 5 phút sau, bảo vệ dân phố, công an và cán bộ phường có mặt. Người đổ rác trộm bị bắt quả tang và anh cũng được mời về UBND phường làm nhân chứng. Hôm sau, anh bất ngờ nhận được cuộc gọi mời nhận bằng khen và tiền thưởng 1 triệu đồng về việc tố giác những người đổ trộm rác.

Sau buổi đó, cả dãy trọ của anh Nhân dấy lên phong trào săn "giặc" rác. Cứ thế, trời vừa sập tối cũng là lúc nhiều người vừa đi tập thể dục vừa chuẩn bị sẵn chiếc điện thoại di động để ghi lại bằng chứng. Tính đến nay, có những người được thưởng 2-3 lần. Với phong trào này, đã phần nào đẩy những kẻ chuyên đổ trộm rác thải, nhất là rác xây dựng, trên địa bàn phường Bình Trị Đông B vào thế thúc thủ.

Còn tại quận Tân Phú, năm 2015, chính quyền phải bỏ ra số tiền rất lớn để thuê nhân công, xe tải thực hiện việc thu gom rác, xà bần xây dựng do nhiều người đổ trộm ở các bãi đất trống. Nhưng đến năm 2016, địa phương này đã có nhiều chuyển biến khi thực hiện việc treo thưởng cho người nào phát hiện người xả rác, tiểu bậy trên địa bàn. Thế là ở đây đã có hàng loạt người đã được nhận thưởng với số tiền từ 500.000 - 1,5 triệu đồng/lần tố giác thành công. Theo thống kê, ở địa phương có người còn được thưởng 3 lần và phong trào săn "giặc" rác đang được người dân hưởng ứng mạnh mẽ.

Sẽ nhân rộng

Nói về kinh phí để thành lập quỹ tiền thưởng, bà Trương Thị Minh Tín, Chủ tịch UBND phường Bình Trị Đông B, cho biết mỗi vụ đổ trộm rác, phường sẽ lập biên bản xử phạt hành chính với số tiền 1-4 triệu đồng. Song song với quyết định xử phạt cũng là lúc thành lập đề xuất khen thưởng, số tiền lấy từ tiền xử phạt của người vi phạm. "Tính từ đầu năm 2017 đến nay, phường tiếp nhận 27 thông tin tố giác và 27 người nhận thưởng" - bà Tín thông tin.

Ở quận Tân Phú, theo bà Hứa Thị Hồng Đang, Chủ tịch UBND quận, tiền thưởng được vận động từ các doanh nghiệp. Họ đều có chung nỗi bức xúc về rác thải, nhất là vải vụn từ các cơ sở may mặc, xà bần đổ khắp nơi gây mất mỹ quan, ô nhiễm môi trường. Việc treo thưởng bảo đảm tính công minh, sai là phạt còn làm tốt thì được thưởng. Hiện nay, mô hình đang được quận nhân rộng vì rất nhiều người hưởng ứng.

Trước lo ngại việc người dân giữ kẻ đổ rác trộm là vi phạm pháp luật, bà Tín hướng dẫn: "Khi phát hiện người vi phạm, một mặt kêu gọi những người xung quanh cùng nhau làm nhân chứng, mặt khác gọi điện thoại đến UBND phường. Thay vì giữ người thì người dân hoàn toàn có thể ngăn không cho phương tiện phục vụ cho việc đổ trộm rác di chuyển". Theo bà Tín, cũng có trường hợp những người đổ rác trộm bịt khẩu trang, tỏ ý chống đối nên mọi người phải cẩn thận. UBND phường cũng giữ bí mật thông tin về người tố giác "giặc" rác.

Ông Nguyễn Gia Thái Bình, Phó Chủ tịch UBND quận Bình Tân, nhìn nhận việc thưởng cho người tố giác, phạt nặng người vi phạm tạo sự công bằng, khuyến khích người dân hỗ trợ chính quyền giám sát mọi hoạt động. Bước đầu, mô hình này thực hiện tại UBND phường Bình Trị Đông B và sắp tới sẽ nhân rộng trên toàn quận.