Đúng 9 giờ sáng nay 11-5 (giờ địa phương), lễ khai mạc Hội nghị Cấp cao ASEAN lần thứ 24 đã chính thức bắt đầu. Trong bài phát biểu khai mạc hội nghị, Tổng thống U Thein Sein nhấn mạnh: “Nhiệm vụ phía trước rất là thách thức, tôi tin tưởng rằng chúng ta có thể thực hiện sứ mệnh nếu chúng ta hành động trong thống nhất vì thống nhất là sức mạnh”.
Sau phần khai mạc, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã có buổi hội đàm với Tổng thống Cộng hòa Liên bang Myanmar U Thein Sein. Sau đó, Thủ tướng có buổi hội đàm cùng Tổng thống Indonesia Susilo Bambang Yudhoyono.
Đặc biệt, vào cuối giờ trưa nay, tại phiên họp toàn thể cấp cao ASEAN, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng có bài phát biểu quan trọng, trong đó có đề cập đến vấn đề an ninh Biển Đông.
Thủ tướng đã nêu bật mối đe doạ đối với cộng đồng ASEAN từ hành động của Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan HD-981 tại khu vực thuộc Thềm lục địa và vùng Đặc quyền Kinh tế của Việt Nam.
Đây là lần tiên một lãnh đạo cấp cao của Việt Nam có phát ngôn chính thức về vấn đề này.
Phát biểu về vấn đề hòa bình và an ninh khu vực, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định đối với Biển Đông, vấn đề hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông - mối quan tâm chung của ASEAN, của khu vực và thế giới đang bị đe dọa nghiêm trọng.
Dẫn thẳng vào nguy cơ mất an ninh khu vực và có thể đe doạ đến mỗi quốc gia ASEAN, Thủ tướng đã chính thức công bố tại hội nghị việc từ ngày 1-5-2014, Trung Quốc đã ngang nhiên đưa giàn khoan nước sâu cùng hơn 80 tàu vũ trang, tàu quân sự và máy bay hộ tống đi vào vùng biển Việt Nam và đã hạ đặt giàn khoan này tại vị trí nằm sâu trên 80 hải lý trong Thềm lục địa và vùng Đặc quyền Kinh tế của Việt Nam theo Công ước LHQ về Luật Biển 1982. Các tàu vũ trang hộ tống bảo vệ giàn khoan của Trung Quốc đã rất hung hăng bắn vòi nước có cường độ mạnh và đâm húc thẳng vào các tàu công vụ, tàu dân sự của Việt Nam, gây hư hại nhiều tàu và làm nhiều người bị thương.
Thủ tướng nêu rõ đây là lần đầu tiên Trung Quốc ngang nhiên đưa giàn khoan vào hạ đặt tại địa điểm nằm sâu trong Thềm lục địa và vùng Đặc quyền Kinh tế của một nước trong ASEAN, là sự vi phạm đặc biệt nghiêm trọng Luật pháp Quốc tế, Công ước LHQ về Luật Biển 1982 và cũng là sự vi phạm đặc biệt nghiêm trọng Tuyên bố về Ứng xử của các Bên trên Biển Đông (DOC) mà Trung Quốc là một Bên tham gia ký kết. Thủ tướng nhấn mạnh hành động cực kỳ nguy hiểm này đã và đang đe dọa trực tiếp đến hòa bình, ổn định, an ninh, an toàn hàng hải ở Biển Đông.
Trước tình hình nghiêm trọng này, Thủ tướng nêu rõ Việt Nam đã hết sức kiềm chế, bày tỏ mọi thiện chí, sử dụng mọi kênh đối thoại, giao thiệp với các cấp khác nhau của Trung Quốc để phản đối và yêu cầu Trung Quốc rút ngay giàn khoan và các tàu vũ trang, tàu quân sự ra khỏi vùng biển của Việt Nam. Tuy nhiên, đến nay Trung Quốc không những không đáp ứng yêu cầu chính đáng của Việt Nam mà còn tiếp tục gia tăng các hành động vi phạm ngày càng nguy hiểm và nghiêm trọng hơn.
Theo người đứng đầu Chính phủ, Việt Nam đặc biệt coi trọng và luôn làm hết sức mình để gìn giữ và tăng cường quan hệ hữu nghị tốt đẹp với Trung Quốc. Việt Nam luôn chân thành mong muốn cùng với Trung Quốc giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế, bình đẳng và tôn trọng lẫn nhau vì lợi ích của nhân dân hai nước, vì hòa bình, ổn định của khu vực và thế giới.
Thủ tướng nên rõ Việt Nam kiên quyết phản đối các hành động vi phạm và bằng mọi biện pháp cần thiết, phù hợp với Luật pháp quốc tế để bảo vệ chủ quyền và lợi ích chính đáng của mình. "Chúng tôi trân trọng cám ơn và khẩn thiết kêu gọi các nước ASEAN, các nước trên thế giới, các cá nhân và Tổ chức quốc tế tiếp tục lên tiếng phản đối hành động vi phạm nghiêm trọng nêu trên và ủng hộ yêu cầu hợp pháp, chính đáng của Việt Nam" - Thủ tướng nói.
Để ASEAN được bình yên, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho biết Việt Nam đề nghị ASEAN khẳng định lại mạnh mẽ các nguyên tắc đã được nêu tại Tuyên bố 6 điểm về Biển Đông, đồng thời yêu cầu Trung Quốc tuân thủ Luật pháp quốc tế, Công ước LHQ về Luật Biển 1982, phải đặc biệt tôn trọng thềm lục địa và vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của các quốc gia ven biển và thực hiện đầy đủ, nghiêm túc Tuyên bố Ứng xử của các bên ở Biển Đông (DOC) và cùng ASEAN thương lượng thực chất về Bộ Quy tắc ứng xử (COC).
Đặc biệt, Thủ tướng khẳng định Việt Nam đề nghị đưa các nội dung nêu trên về vấn đề Biển Đông vào Tuyên bố của Chủ tịch Hội nghị Cấp cao ASEAN lần này. Thủ tướng nêu rõ Việt Nam đánh giá cao việc các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN, ngày 10-5, đã nhất trí thông qua một Tuyên bố riêng về tình hình nghiêm trọng hiện nay ở Biển Đông, thể hiện rõ sự đoàn kết, vai trò trung tâm, tinh thần chủ động và trách nhiệm cao của ASEAN đối với hòa bình, ổn định và an ninh của khu vực.
Trước đó, tại cuộc gặp đại diện Đại hội đồng Liên nghị viện ASEAN và tại phiên họp hẹp Hội nghị Cấp cao ASEAN 24, Thủ tướng cũng thẳng thắn nêu rõ hành động vi phạm luật pháp quốc tế của Trung Quốc khi đưa giàn khoan HD-981 vào khu vực thuộc Thềm lục địa và vùng Đặc quyền Kinh tế của Việt Nam.
Trong bài phát biểu của mình về Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đánh giá cao Báo cáo của ngài Tổng Thư ký ASEAN về các hoạt động xây dựng Cộng đồng ASEAN.
Tuy nhiên, Thủ tướng cho rằng cộng đồng ASEAN cần phải làm nhiều việc hơn nữa, tập trung vào một số trọng tâm. Cụ thể mỗi quốc gia và cả khu vực đều phải nỗ lực thực hiện đúng thời hạn Lộ trình xây dựng Cộng đồng. Cùng với việc đẩy mạnh chất lượng của gần 80% dòng hành động đã và đang được triển khai, ASEAN cần ưu tiên thực hiện 20% phần còn lại.
“Tôi ủng hộ việc thông qua Tuyên bố Nay Pyi Tow về xây dựng Cộng đồng ASEAN làm văn kiện định hướng cho các hoạt động trong năm 2014” - Thủ tướng nhìn nhận.
Về tương lai Cộng đồng ASEAN, Thủ tướng cũng chia sẻ một số đề nghị. Theo đó, đối với Tầm nhìn Cộng đồng ASEAN sau 2015 phải là sự tiếp nối và phát huy các thành tựu đã đạt được trong Lộ trình xây dựng Cộng đồng ASEAN 2009-2015. Sau khi trở thành Cộng đồng, ASEAN cần hướng tới những mục tiêu liên kết cao hơn trên cả ba trụ cột; phát huy mạnh mẽ vai trò chủ đạo trong cấu trúc khu vực, chủ động thúc đẩy và mở rộng liên kết ở khu vực Đông Á.
Bên cạnh đó, Tầm nhìn sau 2015 phải giúp đưa Cộng đồng ASEAN vì phúc lợi người dân, khơi gợi ý thức cộng đồng và khuyến khích sự tham gia tự nguyện, tích cực của người dân vào tiến trình này. Đồng thời ASEAN cần chú trọng củng cố và tăng cường hơn nữa các cơ chế hợp tác nhằm ứng phó kịp thời, hiệu quả với những rủi ro, bao gồm cả thiên tai, dịch bệnh, tai nạn...
Nhấn mạnh về định hướng quan hệ đối ngoại, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị một số ưu tiên như ASEAN cần gia tăng vai trò và hợp tác với các đối tác tại các diễn đàn khu vực; phát huy vai trò chủ đạo trong diễn đàn Đông Á; xây dựng một khuôn khổ các quy tắc ứng xử và hợp tác tương tự như Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác (TAC) mở rộng ra phạm vi toàn Đông Á.
Gợi mở tương lai và vị trí của ASEAN, người đứng đầu Chính phủ Việt Nam cũng đề xuất là điều phối viên quan hệ ASEAN-EU, Việt Nam đề nghị Hội nghị Bộ trưởng ASEAN-EU lần thứ 20 sắp tới cần bàn kỹ việc tăng cường quan hệ đối tác ASEAN-EU, trong đó có đề xuất của EU về tổ chức các cuộc gặp cấp cao giữa Lãnh đạo hai bên. “Tôi ủng hộ đề xuất rà soát và đề ra những định hướng chỉ đạo về việc tăng cường quan hệ đối ngoại của ASEAN” - Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đề nghị.
và quét mã QR
Bình luận (0)