Tìm CEO cho bệnh viện

Bộ Y tế đang xây dựng dự thảo nghị định quy định cơ chế tự chủ đối với các đơn vị sự nghiệp y tế công lập; trong đó có đề xuất các đơn vị tự chủ tài chính được thành lập hội đồng quản lý, thí điểm thuê phó giám đốc, giám đốc điều hành (CEO) bệnh viện (BV).

Tránh những bài học đau xót!

Cụ thể, Bộ Y tế cho phép BV thành lập hội đồng quản lý; ban kiểm soát; bổ nhiệm hoặc thuê phó giám đốc, giám đốc điều hành BV… Chủ tịch hội đồng quản lý phải đáp ứng các tiêu chuẩn của giám đốc hoặc viện trưởng các đơn vị sự nghiệp y tế do Bộ Y tế quy định. Dự thảo nghị định cũng quy định chủ tịch hội đồng quản lý và các thành viên không là người thân trong gia đình, cha nuôi, mẹ nuôi, con nuôi của giám đốc, phó giám đốc, kế toán trưởng đơn vị. Cũng theo dự thảo này, thay vì yêu cầu giám đốc phải có học hàm và học vị thì Bộ Y tế đang có chủ trương để các BV thí điểm thuê CEO, giám đốc không cần phải là giáo sư, tiến sĩ mà chỉ yêu cầu giỏi về quản lý y tế và điều hành BV.

Ca ghép tim tại một bệnh viện ở Hà Nội

Xuất phát từ thực tế thời gian qua, ngành y đã xảy ra nhiều vụ việc mà lãnh đạo BV lại xử lý chưa triệt để khiến dư luận bức xúc, Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến cho rằng cần chú trọng nâng cao công tác quản lý, điều hành BV. “Những bài học đau xót của ngành xảy ra thời gian gần đây cho thấy những BV đầu ngành có chất lượng chuyên môn rất tốt nhưng chỉ một vài sự cố đã làm ảnh hưởng đến uy tín của cả ngành y. Sự cố có thể xảy đến từ bất kỳ hoạt động nào của BV, từ người bảo vệ, chất lượng dịch vụ cho đến chất lượng về lâm sàng như mổ nhầm, tiêm nhầm… Nếu không quản lý được toàn diện chất lượng các dịch vụ thì rất có thể những sự cố đó sẽ còn lặp lại” - bà Tiến nhìn nhận.

Hiện nay, ở nhiều BV, giám đốc là người giỏi về chuyên môn nhưng trình độ quản lý lại rất hạn chế. Từ thực trạng này, Bộ Y tế muốn giám đốc BV phải là người điều hành, nhà kinh doanh tài giỏi, am hiểu lĩnh vực y tế. “Người làm quản lý không cần phải là giáo sư, tiến sĩ mà chỉ cần giỏi quản lý. Không thể chấp nhận một giám đốc BV mổ giỏi nhưng lại quản lý kém. Ngành y tế sẽ có lộ trình đổi mới về tiêu chuẩn bổ nhiệm giám đốc BV. Làm thế nào để BV có giám đốc giỏi chuyên môn mà điều hành BV và chăm lo đời sống cán bộ cũng giỏi” - bà Tiến nói.

Còn vướng mắc

Trước đề xuất này, nhiều lãnh đạo các cơ sở y tế công cho rằng việc thuê CEO cho các BV công tại Việt Nam không thể “bê nguyên” mô hình nước ngoài. Ở nước ngoài, họ có từng bộ phận phụ trách riêng biệt; còn tại Việt Nam, giám đốc BV ngoài phụ trách chuyên môn thì phải lo mọi vấn đề. Hơn nữa, các BV tư đang hoạt động theo Luật Doanh nghiệp; trong khi BV công hoạt động theo những nguyên tắc của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức nên có những ràng buộc khác nhau.

Ông Phạm Văn Tác - Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Y tế - cho biết vấn đề này sẽ còn phải bàn thảo nhiều và có lộ trình thực hiện. Đây là chủ trương rất đúng đắn nhưng nếu áp dụng với các quy định hiện hành thì có nhiều vướng mắc, chưa thể triển khai ngay được. “Quy định hiện nay khi bổ nhiệm cán bộ vẫn phải trải qua các khâu giới thiệu, lấy phiếu tín nhiệm từ cấp cơ sở… nên sẽ khó nếu thay đổi ngay hình thức bổ nhiệm lãnh đạo BV sang hình thức thuê CEO” - ông Tác phân tích.

GS-TS Nguyễn Anh Trí, Viện trưởng Viện Huyết học - Truyền máu trung ương, cho rằng về nguyên tắc, việc bổ nhiệm cần ưu tiên người có năng lực quản trị. Tuy nhiên, đã là giám đốc BV thì phải giỏi chuyên môn bởi y là ngành đặc thù. “Để chủ trì buổi giao ban tại một BV chuyên khoa, nếu người quản lý không giỏi về chuyên môn thì không làm được” - ông Trí khẳng định.

Theo lãnh đạo một BV ở Hà Nội, có thể thuê phó giám đốc phụ trách tài chính, phó giám đốc chuyên môn nhưng người điều hành là giám đốc thì nhất định phải là người có uy tín về chuyên môn, có tầm nhìn bao quát và đưa ra chiến lược phát triển BV. Thế giới cũng có nhiều mô hình quản lý BV chứ không riêng gì mô hình thuê giám đốc. Tuy nhiên, nếu thí điểm thì có thể chọn một cơ sở y tế mà tầm ảnh hưởng không lớn để thực hiện, sau đó tổng kết đánh giá ưu - khuyết điểm chứ không thể làm ồ ạt. “Tâm lý của phần lớn người Việt là không phục sếp chuyên môn kém hơn mình. Vì vậy, các hoạt động đào tạo trình độ quản lý cho “giám đốc tương lai” trước khi bổ nhiệm là rất cần thiết” - vị này đề xuất.