Truy rõ căn nguyên, trách nhiệm

Vedan sai mười mươi, sao chưa đóng cửa?

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN-MT) Phạm Khôi Nguyên là người mở màn phần trả lời chất vấn của các thành viên Chính phủ. Lần đầu tiên trả lời chất vấn tại Quốc hội (QH), ông Nguyên nhận được 30 câu hỏi bằng văn bản của đại biểu (ĐB), trong đó có 24 câu về môi trường và riêng vụ Vedan VN có 15 câu.

Bộ và tỉnh đùn đẩy trách nhiệm

Hội trường nóng lên khi ĐB Nguyễn Danh Út (Kiên Giang), hỏi: “Vi phạm môi trường là nghiêm trọng. Không thể hiểu vì sao KCN không có hệ thống xử lý nước thải mà được cấp phép, như vậy có phải vi phạm pháp luật không? Nếu là vi phạm thì có đình chỉ không?”. Ông Út truy thẳng vào vấn đề đang gây bức xúc trong dư luận: “Vụ việc Vedan VN cho thấy bộ đổ cho tỉnh, tỉnh đổ cho bộ, nay không đóng cửa, xin bộ trưởng giải thích rõ?”. Theo ông Út, để Vedan VN “tung hoành” 14 năm qua, có cán bộ nào của Bộ TN-MT và tỉnh Đồng Nai bị kiểm điểm trách nhiệm không?

Đáp lại chất vấn của ĐB Út, Bộ trưởng Nguyên đã dùng đến 15 phút để kể lại chi tiết quá trình đấu tranh với sai phạm của Vedan suốt 14 năm qua. Ông Nguyên lý giải, tình trạng để Vedan qua mặt hơn 10 năm qua là do việc kiểm tra phải thông báo trước cho doanh nghiệp nên không thể bắt quả tang và thông cảm cho Sở TN-MT và UBND tỉnh Đồng Nai ở khó khăn này.

ông Nguyên bác bỏ không có tình trạng đùn đẩy trách nhiệm giữa Bộ TN-MT và tỉnh Đồng Nai, và cho rằng hai bên đã phối hợp rất chặt chẽ. Tuy nhiên, về việc ra quyết định đóng cửa nhà máy, ông Nguyên lại “đá quả bóng” về cho chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai.

Không thỏa mãn với trả lời của ông Nguyên, ĐB Út khẳng định: “Có chuyện đùn đẩy trách nhiệm, vì cách đây 10 ngày, trả lời trên báo chí, chính bộ trưởng nói sẽ đóng cửa Vedan. Ngày 2-11, Thủ tướng phê bình cả hai nơi đã thiếu phối hợp. Sai phạm của Vedan VN là mười mươi, nhưng đến nay vẫn chưa thể đóng cửa được Vedan VN là vì sao?”.

Lực lượng mỏng nên để Vedan vi phạm kéo dài

Ông Nguyên bác bỏ chuyện ông trả lời trên báo chí đã đăng tải gần đây về việc đóng cửa Vedan VN, nhưng lại cho biết đã yêu cầu và doanh nghiệp này đóng cửa 3 nhà máy sản xuất (tổng số 7 nhà máy) và phá 3 cửa cống ngầm sâu dưới lòng sông Thị Vải, hiện đang hàn bít 2 cống ngầm còn lại. Đồng thời, Vedan VN cũng đã nộp 15 tỉ đồng trong số 127 tỉ đồng tiền truy thu phí bảo vệ môi trường và cam kết đóng hết trong năm 2009.

Lần thứ hai, ông Út hỏi về việc đã có cán bộ nào bị kiểm điểm trách nhiệm trong vụ Vedan VN, ông Nguyên vẫn không trả lời thẳng mà nói tránh: “Trách nhiệm của bộ, chúng tôi sẽ rút kinh nghiệm, tới đây sẽ tiếp tục kiểm điểm và chúng tôi đang nghiêm túc rút kinh nghiệm”. Ông Nguyên viện lý do để Vedan VN kéo dài sự vi phạm là do lực lượng mỏng, vướng quy định thanh, kiểm tra.

ĐB Lê Thị Nga (Thái Nguyên) truy tiếp: “Bộ trưởng cho rằng năng lực và nhân lực kiểm tra của thanh tra môi trường yếu và thiếu, nhưng trong khi đó, nhân lực cấp giấy phép cho doanh nghiệp hoạt động vẫn đủ là như thế nào?”. Đáp lại, ông Nguyên diễn giải là hiện chủ yếu vẫn xây dựng hệ thống nhân lực quản lý ở địa phương, còn bộ thì làm không xuể ...