Xe vua!

Có hai điều rất bất thường trong vụ này. Một, đoàn xe quá tải đã “lọt lưới” trạm cân đến 6 tỉnh, thành gồm Quảng Ngãi, Quảng Nam, Đà Nẵng, Thừa Thiên - Huế, Quảng Trị và Quảng Bình. Hai, phải đến khi một lãnh đạo cấp vụ gọi điện thoại yêu cầu lãnh đạo Sở Giao thông Vận tải tỉnh Hà Tĩnh ra tay, đoàn xe nói trên mới bị bắt giữ khi đi qua địa bàn tỉnh này.

Nhìn vào bề nổi thì thấy bất thường nhưng chuyện hậu trường của ngành giao thông vận tải thì... rất bình thường. Ai cũng biết hễ CSGT hay Thanh tra Giao thông (TTGT) tổ chức soát xét thì có mà chạy đằng trời.

Trả lời phóng viên Báo Người Lao Động ngày 8-9, đại diện CSGT và TTGT 6 tỉnh, thành để đoàn xe “lọt lưới” giải thích rất thiếu thuyết phục: không thể kiểm tra hết, rất khó phát hiện, không hề có tiêu cực, đoàn xe đi đường vòng nên thoát, không biết xe nào quá tải trọng... Hơn ai hết, CSGT và TTGT phải biết nhược điểm của chính mình rõ hơn các nhà xe hay các tài xế. Biết thì phải “bọc lót”. Kín kẽ như vậy, đoàn xe chạy đâu cho thoát! Nói chung, biện hộ của lực lượng chức trách không đáng tin.

Các nhà xe cũng không đáng tin khi đổ thừa cho tài xế. “Không biết tài xế chở hàng gì mà quá tải, hình như gạch ngói hay xi-măng gì đấy. Vì chúng tôi giao khoán xe cho tài xế nên khi nào tài xế về báo cáo thì mới biết xe chở gì, bao nhiêu tấn hàng” - chủ một DNTN ở Bình Định (sở hữu xe quá tải bị bắt giữ) phân bua. Các doanh nghiệp có xe vi phạm đều cam kết sẽ kiên quyết xử lý... tài xế, sẽ cho tài xế nghỉ việc vì chở hàng quá tải (!).

Đây là kiểu tát bùn sang ao. Làm gì có chuyện doanh nghiệp bỏ tiền sắm xe để rồi khoán cho tài xế thích chở gì thì chở, chở bao nhiêu cũng được. Cam kết giữa nhà xe với tài xế, nếu có, là quan hệ dân sự của đôi bên; còn bất cứ phương tiện nào vi phạm luật giao thông đều phải bị xử phạt theo quy định của pháp luật và chủ xe phải chịu trách nhiệm liên đới.

Mấu chốt của vấn đề chính là trách nhiệm của CSGT, TTGT. Tạm bỏ qua các lý do khách quan như trạm cân hỏng, trời mưa, xe tuần tra thiếu..., nếu CSGT và TTGT từng tỉnh, thành làm việc trong sáng, trách nhiệm; nếu giữa các tỉnh, thành phối hợp chặt với nhau, hình thành - thiên la, địa võng thì đến... con kiến cũng không qua lọt, nói gì đến đoàn xe khổng lồ 6 chiếc.

Ngày xưa, chỉ có xa giá của vua mới được miễn kiểm. Ngày nay, xe “vua”, xe được bảo kê thì thoát phạt. Dù chưa thể kết luận có tiêu cực, chung chi trong vụ này hay không nhưng nhìn lại quãng đường hàng trăm kilomet đoàn xe quá tải đã thong dong cùng với cách giải thích “ầu ơ ví dầu” của lực lượng chức trách, dư luận khó mà nghĩ khác...