Bịt lỗ hổng quản lý người nước ngoài

Người nước ngoài vào khu kinh tế ven biển của Việt Nam sẽ được miễn thị thực với thời hạn tạm trú 30 ngày từ ngày 1-7-2020. Nội dung này đã được Quốc hội thống nhất khi biểu quyết thông qua Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, cư trú của người nước ngoài tại Việt Nam, tại kỳ họp thứ 8 QH khóa XIV.

Cần 4 điều kiện

Trong luật vừa thông qua, Quốc hội giao Chính phủ quyết định khu kinh tế ven biển nào được miễn thị thực, nếu đáp ứng đủ 4 điều kiện sau đây: có sân bay quốc tế, có không gian riêng biệt; có ranh giới địa lý xác định, cách biệt với đất liền; phù hợp với chính sách phát triển kinh tế - xã hội; không làm phương hại đến quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự, an toàn xã hội của Việt Nam.

Hiện nay, chỉ có Phú Quốc đáp ứng điều kiện miễn thị thực cho người nước ngoài thời hạn 30 ngày

Việc miễn thị thực vào khu kinh tế ven biển đã đặt ra những thách thức trong việc quản lý người nước ngoài ở Việt Nam, đòi hỏi cơ quan quản lý nhà nước phải có các biện pháp để kiểm soát chặt chẽ, tránh tình trạng lợi dụng chính sách để ở lại Việt Nam trái phép. Đặc biệt trong thời gian vừa qua, hàng loạt vụ việc người nước ngoài cư trú trái phép, sử dụng vỏ bọc du lịch, kinh doanh tại Việt Nam để thực hiện các hành vi phạm pháp. Có thể kể đến vụ đánh bạc ngàn tỉ tại khu đô thị Our City (TP Hải Phòng) với sự tham gia của gần 400 công dân Trung Quốc; vụ nhóm đối tượng người Trung Quốc lập xưởng sản xuất ma túy ở Kon Tum…

Trao đổi với phóng viên Báo Người Lao Động, Thiếu tướng Lê Văn Cương - nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược (Bộ Công an) - kiến nghị với chính sách mới này, Chính phủ chủ trì, yêu cầu các bộ Công an, Ngoại giao, Nội vụ… rà soát lại để bịt những lỗ hổng trong quản lý người nước ngoài nhằm tránh tình trạng núp bóng, lợi dụng chính sách để tiến hành các hoạt động trái mục đích, phạm pháp. Theo Thiếu tướng Lê Văn Cương, đặt ra vấn đề này bởi thời gian qua, công tác quản lý của chúng ta có kẽ hở, bị nhiều đối tượng tội phạm nước ngoài lợi dụng. "Mấu chốt vấn đề là quản lý, giám sát việc xuất nhập cảnh, người nước ngoài ở Việt Nam. Nếu làm tốt công tác này, việc miễn thị thực 30 ngày ở các khu kinh tế ven biển không có gì đáng ngại" - Thiếu tướng Lê Văn Cương nói.

Phân cấp trách nhiệm rõ ràng

Trước một số lo ngại bờ biển Việt Nam dài sẽ khó khăn trong công tác quản lý nhà nước và bảo đảm an ninh, trật tự khi miễn thị thực 30 ngày, ông Võ Trọng Việt, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh của Quốc hội, cho biết không phải khu kinh tế ven biển nào cũng đáp ứng đủ các điều kiện để được áp dụng chính sách này. Ông Võ Trọng Việt khẳng định: "Việc bổ sung quy định trên là cần thiết, vừa tạo thuận lợi cho người nước ngoài vào đầu tư, hoạt động tại khu kinh tế ven biển đủ điều kiện để phát triển khu vực này vừa bảo đảm chặt chẽ về công tác quản lý nhà nước và bảo đảm quốc phòng, an ninh".

Luật sư Bùi Đình Ứng (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) đánh giá việc Việt Nam miễn thị thực cho người nước ngoài vào khu kinh tế ven biển là chủ trương đúng đắn của Đảng, nhà nước trong bối cảnh hội nhập với thế giới, phù hợp xu hướng phát triển của xã hội. Còn việc người nước ngoài có lợi dụng chính sách mở để vào Việt Nam tiến hành các hoạt động trái mục đích, phạm tội hay không, là do sự quản lý yếu kém. Nói vậy để thấy phải tăng cường trách nhiệm của cơ quan chức năng, chính quyền địa phương trong công tác quản lý người nước ngoài tại Việt Nam.

Cũng theo luật sư Bùi Đình Ứng, cần phân cấp rõ ràng về quản lý. Như Tổng cục Du lịch sẽ chịu trách nhiệm về quản lý du lịch, ngành công an quản lý về con người, cư trú hoặc ngăn chặn các hành vi phạm tội của người nước ngoài... "Cơ quan chức năng không làm tốt trách nhiệm quản lý địa bàn, không làm tròn nhiệm vụ của mình để thực thi chính sách thì phải chịu trách nhiệm, phải có hình thức xử lý" - luật sư Bùi Đình Ứng góp ý.

Về việc này, Thiếu tướng Lê Văn Cương lưu ý cần quy rõ trách nhiệm của cơ quan cho phép xuất nhập cảnh, cơ quan quản lý người nước ngoài khi họ tạm trú tại Việt Nam. "Như thời gian qua, việc xảy ra các vụ việc liên quan đến người nước ngoài nhưng quy trách nhiệm rất khó. Do vậy, phải có quy định chặt chẽ, cụ thể, người đứng đầu phải chịu trách nhiệm, không nói chung chung cấp hay ngành nào cả" - Thiếu tướng Lê Văn Cương nhấn mạnh.