Ngành quảng cáo cần chính sách mở

Ngày 29-9, Ban Văn hóa và Xã hội HĐND TP HCM phối hợp các đơn vị tổ chức hội thảo khoa học "Quảng cáo trên địa bàn TP HCM: Thực trạng, giải pháp và kinh nghiệm quốc tế". Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Thị Lệ chủ trì hội thảo.

Còn nhiều bất cập

Mở đầu hội thảo, Chủ tịch HĐND thành phố nhìn nhận với nền kinh tế phát triển mạnh mẽ, dân cư đông đúc, mức độ tiêu dùng sản phẩm đứng đầu cả nước, TP HCM đang trở thành "địa chỉ vàng" cho các doanh nghiệp (DN) triển khai chiến dịch truyền thông quảng bá thương hiệu, sản phẩm và dịch vụ của mình.

Theo Chủ tịch HĐND thành phố, quảng cáo là 1 trong 12 ngành công nghiệp văn hóa được Chính phủ tập trung phát triển. Tuy nhiên, hoạt động quảng cáo trên địa bàn còn nhiều vấn đề chưa được giải quyết, trách nhiệm của các sở, ngành, địa phương trong xử lý sai phạm chưa được làm rõ. Một trụ quảng cáo ngoài trời nhưng 3-4 đơn vị quản lý. Khi xảy ra sự cố thì không quy trách nhiệm được ai. "Vừa rồi, chúng tôi đi khảo sát, giám sát và rất đau đầu về vấn đề này" - bà Nguyễn Thị Lệ nói.

Chính vì vậy, Chủ tịch HĐND thành phố yêu cầu có những nhóm giải pháp hoàn chỉnh, cân bằng giữa lợi ích xã hội, lợi ích DN, lợi ích nhà nước; vận dụng những bài học quốc tế để quảng cáo trở thành một trong những ngành công nghiệp văn hóa trọng điểm của thành phố.

Theo TS Nguyễn Minh Nhựt, Phó trưởng Ban Văn hóa và Xã hội HĐND thành phố, tính đến tháng 3-2023, toàn TP HCM có 300.044 biển hiệu, bảng quảng cáo. Chính quyền địa phương đã kiểm tra, khảo sát 47,8% biển hiệu, bảng quảng cáo, trong đó có 17% vi phạm các quy định với tổng số tiền xử phạt hơn 24,3 tỉ đồng. TP HCM cũng đã có chủ trương kiểm tra, khảo sát các biển hiệu, bảng quảng cáo ngoài trời. Dù vậy, các địa phương vẫn chưa chú trọng công tác này, chỉ kiểm tra, khảo sát với tỉ lệ như quận 7 là 4,7%, quận 11 (10,8%), huyện Bình Chánh (5,8%).

Do đó, ông Nhựt cho rằng TP HCM nên xây dựng chiến lược, chính sách phát triển hoạt động quảng cáo trên địa bàn trong thời gian tới; tập trung xây dựng và phê duyệt quy hoạch quảng cáo ngoài trời theo các quy định. Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để giúp chính quyền địa phương thực hiện tốt chức năng quản lý nhà nước tại cơ sở. Nhất là cần làm rõ trách nhiệm của các sở, ngành, địa phương để xảy ra những công trình quảng cáo ngoài trời không đúng quy định nhằm chấn chỉnh, xử lý, không để tiếp tục tái diễn. "Bên cạnh đó, cần phát huy vai trò giám sát của nhân dân, nhờ tai, mắt của dân để kịp thời phát hiện các sai phạm" - ông Nhựt đề xuất.

Buổi hội thảo sáng 29-9Ảnh: PHAN ANH

Bảng quảng cáo ngoài trời trên địa bàn TP HCM. Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Thay đổi tư duy

Dẫn kinh nghiệm quốc tế từ Mỹ, Singapore, Úc, ông Trần Thanh Vương, Trưởng Phòng Xây dựng nếp sống văn hóa và gia đình - Sở Văn hóa và Thể thao thành phố, cho rằng cần thay đổi tư duy trong công tác quản lý quảng cáo ngoài trời theo hướng tạo cơ chế thông thoáng.

Cụ thể, cho phép DN tự do sáng tạo, nhà nước điều chỉnh bằng quy định pháp luật, hướng đến loại bỏ quy hoạch vị trí quảng cáo mà chỉ sử dụng tiêu chí để phát triển vị trí quảng cáo. "Việc loại bỏ quy hoạch cụ thể địa điểm, vị trí quảng cáo là cần thiết vì quá trình phát triển đô thị sẽ thay đổi cấu trúc nhà, đường phố nên các cơ quan phê duyệt quy hoạch sẽ không kịp điều chỉnh, đặc biệt là vị trí gắn vào công trình xây dựng có sẵn" - ông Vương phân tích.

Ông Trần Thanh Vương cho biết theo nghiên cứu quản lý quảng cáo ngoài trời của các nước, hầu hết đều không có quy hoạch địa điểm, vị trí cụ thể như quy định hiện nay.

Ông gợi mở TP HCM nên chú trọng đến định hướng hình thành không gian quảng cáo hiện đại, sáng tạo. Khai thác tốt những khu vực trung tâm như đường Nguyễn Huệ, bờ sông Sài Gòn, khu vực đường Lê Lợi kết nối với vòng xoay Quách Thị Trang và chợ Bến Thành, tuyến metro... trở thành không gian sáng tạo quảng cáo theo hướng hiện đại, thu hút đầu tư công nghệ quảng cáo.

Ông Nguyễn Quý Cáp, nguyên Chủ tịch Hội Quảng cáo TP HCM, đề xuất quy hoạch ngành quảng cáo theo tiêu chí, bởi khi có tiêu chí thì các công ty quảng cáo mới dám bỏ vốn ra đầu tư. Nhất là phải tập trung vào công tác hậu kiểm và có địa chỉ chịu trách nhiệm cụ thể khi xảy ra sai phạm.

Phó Chủ tịch UBND TP HCM Dương Anh Đức nhìn nhận giá trị của quảng cáo là một trong những thước đo chính xác về "sức khỏe kinh tế". Khi DN đầu tư quảng cáo thể hiện nền kinh tế đang tốt.

Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố, cần tránh đưa vào những quy định cứng nhắc ở cấp cao. Bởi thay đổi một nghị định, thông tư rất khó nên phải có độ mềm dẻo để các cơ quan quản lý, nhất là cấp cơ sở có thể chủ động xử lý các vấn đề từ thực tiễn, hướng về lợi ích người dân và DN. "Nếu làm luật, chính sách như vậy sẽ có lợi hơn, đặc biệt đối với những ngành có nhiều biến động, thay đổi liên tục như quảng cáo" - ông Dương Anh Đức nhìn nhận.

Phó Chủ tịch UBND thành phố khẳng định TP HCM sẽ cố gắng tạo điều kiện cho DN, mở rộng tối đa cho các hoạt động quảng cáo trên địa bàn nhưng với điều kiện phải làm đúng, làm nghiêm các quy định của pháp luật.

Kết luận hội thảo, Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Thị Lệ đề nghị TP HCM phải sớm hoàn thiện xây dựng bộ tiêu chí cụ thể để tiến tới hoàn thiện quy hoạch quảng cáo cũng như xây dựng định hướng chiến lược phát triển phù hợp.