TP HCM chỉ rõ "nút thắt" giải ngân vốn công

Chiều 7-10, Phó Chủ tịch UBND TP HCM Trần Vĩnh Tuyến đã chủ trì cuộc họp với các sở - ngành liên quan về chuyên đề vốn đầu tư công.

Giao vốn chưa sát thực tế

Tại cuộc họp, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư (KH-ĐT) TP HCM Lê Thị Huỳnh Mai đã báo cáo tình hình thực hiện và giải ngân kế hoạch đầu tư công năm 2018 và năm 2019. Tính đến ngày 31-1-2019 (niên độ ngân sách năm 2018), TP giải ngân được 25.948/34.376 tỉ đồng, đạt hơn 75% kế hoạch vốn TP giao. Theo Sở KH-ĐT TP, việc chậm giải ngân nguồn vốn ODA vay lại vốn vay nước ngoài của Chính phủ là nguyên nhân chính ảnh hưởng đến tỉ lệ giải ngân chung của TP khi nguồn vốn này chỉ giải ngân được 125/4.884 tỉ đồng, đạt 2,6% kế hoạch được giao. Trong năm 2019, tính đến ngày 30-9, tổng vốn đã giải ngân tại Kho bạc Nhà nước TP là 12.875/33.771,49 tỉ đồng, đạt hơn 38% kế hoạch vốn TP giao. Đi vào phân tích thì nguồn vốn ODA vay lại vốn vay nước ngoài của Chính phủ tiếp tục là nguyên nhân kéo tỉ lệ giải ngân của TP xuống thấp khi chỉ mới giải ngân được 18/3.557 tỉ đồng, đạt 0,5%.

Tính đến ngày 30-9, tổng vốn đã giải ngân tại Kho bạc Nhà nước TP chỉ đạt hơn 38% kế hoạch vốn đầu tư công TP HCM giao Ảnh: HOÀNG TRIỀU

Theo Giám đốc Sở KH-ĐT, kế hoạch vốn ODA vay lại vốn vay nước ngoài của Chính phủ bố trí cho Chương trình Hỗ trợ phát triển chính sách (DPO) chưa giải ngân được do thời gian thẩm định cho vay lại của Bộ Tài chính kéo dài. Hiện nay, Bộ Tài chính đang xem xét trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt kết quả đàm phán Chương trình DPO giai đoạn 1 để làm cơ sở ký kết Hiệp định tài trợ và Hợp đồng cho vay lại, dự kiến trong quý IV/2019, sau khi hoàn tất các thủ tục sẽ giải ngân được phần vốn này. Tuy nhiên, Phó Chủ tịch UBND TP HCM Trần Vĩnh Tuyến cho rằng tiến độ như vậy là quá trễ. Do đó, TP HCM kiến nghị trung ương không tính phần vốn này vào tiến độ giải ngân vốn đầu tư công năm 2019.

Một nguyên nhân nữa theo Sở KH-ĐT là hằng năm, kế hoạch vốn của trung ương giao chỉ mang tính định hướng, chưa sát với tình hình thực tế của TP. Cụ thể, năm 2018 trung ương giao 37.830 tỉ đồng nhưng TP chỉ cân đối được 30.669 tỉ đồng. Năm 2019, trung ương giao 34.619 tỉ đồng, trong khi đó TP chỉ cân đối được 31.002 tỉ đồng. Thế nhưng, khi tính tiến độ giải ngân vẫn tính theo số vốn mà trung ương giao. Điều này không phù hợp với nhu cầu thực tế của TP. Bà Lê Thị Huỳnh Mai cho biết trong thời gian tới, Sở KH-ĐT sẽ phối hợp với Sở Tài chính thường xuyên rà soát, theo dõi và tham mưu UBND TP HCM để kiến nghị trung ương giao vốn phù hợp với khả năng cân đối ngân sách thực tế của TP, hạn chế tối đa sự khác biệt giữa TP và chỉ tiêu của trung ương. Phó Chủ tịch UBND TP HCM Trần Vĩnh Tuyến cũng kiến nghị Chính phủ cần ban hành quy trình về giao vốn đầu tư công.

Soi kỹ danh mục dự án

Cuộc họp cũng phân tích những nguyên nhân chủ quan làm chậm tiến độ giải ngân vốn đầu tư công. Đó là việc điều chỉnh kế hoạch vốn trong các năm qua chủ yếu căn cứ vào nhu cầu và tiến độ giải ngân của các chủ đầu tư mà không xác định số lần điều chỉnh, thời điểm điều chỉnh. Các cơ quan, đơn vị chủ đầu tư đăng ký vốn chưa sát với nhu cầu và tiến độ thực hiện dự án. "Các cơ quan, đơn vị chủ đầu tư còn chủ quan, không lập kế hoạch theo dõi tiến độ dự án dẫn đến vốn chưa sát thực tế, vốn đăng ký vượt quá khả năng thực hiện và giải ngân nên đề xuất điều chỉnh giảm vốn để bảo đảm tỉ lệ giải ngân" - Sở KH-ĐT nêu. Theo Sở KH-ĐT, việc này chỉ mang tính hình thức và không có ý nghĩa đánh giá hiệu quả sử dụng vốn. Đồng thời, giảm vốn còn dẫn đến tỉ lệ giải ngân không đạt 100% dự toán kế hoạch đầu tư công đã được HĐND TP HCM thông qua.

Trước tình hình trên, Phó Chủ tịch UBND TP HCM Trần Vĩnh Tuyến yêu cầu phải xem xét lại quy trình duyệt vốn đầu tư công cho các đơn vị. Ông nói: "Khi duyệt danh mục các dự án để trình lên cho UBND TP HCM quyết, các quận - huyện, ban quản lý phải tiến hành họp các thành viên UBND quận - huyện, tập thể ban giám đốc để bàn rồi mới thông qua, nhất là đối với các dự án mới, không để cá nhân nào được quyết định, tránh tình trạng vài cá nhân chi phối, tập thể quyết định sẽ chặt chẽ hơn".

Theo ông Trần Vĩnh Tuyến, làm như vậy sẽ hạn chế được tình trạng "chạy vốn", tránh việc "anh thích dự án nào thì thông qua" mà không căn cứ có phù hợp với thực tế địa phương hay không, còn những dự án "thấp cổ bé họng" thì không ai quan tâm. "Danh mục các dự án phải do thủ trưởng đơn vị ký và gửi kèm biên bản cuộc họp các thành viên UBND quận - huyện, tập thể ban giám đốc" - ông Trần Vĩnh Tuyến chỉ đạo.