TP HCM sẵn sàng thí điểm những chính sách mới về kinh tế số

Phát biểu tổng kết hội thảo, ông Lâm Đình Thắng, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông TP HCM, cho biết sau hơn 4 giờ làm việc và nhận được nhiều phát biểu rất tâm huyết, trách nhiệm, thẳng thắn của các đại biểu.

Ông Lâm Đình Thắng, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông TP HCM,

Kinh tế số là lĩnh vực rất mới nên trong quá trình trao đổi có nhiều ý kiến, thậm chí trái chiều nhau bình thường, giúp làm vỡ ra nhiều vấn đề.

Về góc độ của thành phố, có 3 nội dung có thể khẳng định được ngay:

Thứ nhất, hội thảo hôm nay không phải để tìm giải pháp để quản lý nhà nước về lĩnh vực kinh tế số mà tìm giải pháp về chính sách, hoạt động thực tiễn, công nghệ…để thúc đẩy kinh tế số TP HCM phát triển một cách nhanh, bền vững. Làm sao để kinh tế số lan toả, chính sách của Nhà nước đi vào thực tiễn.

Thứ hai, TP HCM sẵn sàng thí điểm những chính sách mới của ngành thông tin truyền thông hoặc trên lĩnh vực kinh tế số trên địa bàn. Sở Thông tin Truyền thông sẵn sàng tiếp nhận các ý kiến đóng góp, từ đó đề xuất lãnh đạo thành phố có những chính sách thử nghiệm về lĩnh vực này.

Thứ ba, TP HCM không bó hẹp trong vài DN lớn hoặc DN chuyên trách để thực hiện kinh tế số mà càng nhiều DN tham gia càng tốt. Nếu DN có giải pháp, ý tưởng, sáng kiến, Sở sẵn sàng kết nối  để phát triển sự nghiệp chung của TP. Việc của chúng ta bây giờ là bắt tay nhau và làm sao để mang lại hiệu quả chung cho từng DN, cho TP.

Qua hội thảo, ban tổ chức thu hoạch được rất nhiều từ các ý kiến phát biểu của các chuyên gia, hiệp hội, DN góp ý cho các thể chế, chính sách hỗ trợ DN. Tất cả ý kiến hội thảo hôm nay Sở sẽ tổng hợp và báo cáo UBND TP.

Ông Đào Bá Khương, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Royal Sachi

Ông Đào Bá Khương, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Royal Sachi, cho biết ông được tiếp cận chuyển đổi số hơn 25 năm qua. Theo ông, nếu một doanh nghiệp dù là doanh nghiệp vừa, nhỏ hay doanh nghiệp lớn muốn đi xa thì bắt buộc phải ứng dụng công nghệ thông tin.

Để làm được điều này, yếu tố nhân sự trong doanh nghiệp rất quan trọng. Bên cạnh đó, nhà nước tạo cơ chế, tạo điều kiện thì doanh nghiệp phải chủ động nắm bắt các cơ chế đó. Nếu doanh nghiệp không nắm bắt được các cơ chế thì là lỗi của doanh nghiệp. 

Ông Alex Phan, Đại diện Hiệp hội Blockchain Việt Nam

Theo Ông Alex Phan, Đại diện Hiệp hội Blockchain Việt Nam, nền kinh tế số đang rất mới không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nhiều quốc gia trên thế giới nên có tính rủi ro, không bền vững và tính đột phá.

Kinh tế số TP HCM có 2 điểm nghẽn là nguồn lực con người và tài chính. Do đó, chính sách phát triển kinh tế số phải nhìn nhận trên góc độ thị trường, trên cơ sở kinh tế số là nền kinh tế rất mới, rất nhiều rủi ro để tiếp cận một cách mềm mại hơn. 

Để giải quyết những điểm nghẽn này, chúng tôi đề xuất thành phố có chính sách thu hút thêm nhiều nhân tài, nhân lực trẻ trong lĩnh vực công nghệ. Cũng như cần có nguồn quỹ để tài trợ cho các startup lĩnh vực công nghệ, đổi mới sáng tạo.

Thảo luận tại hội thảo, PGS.TS Trần Hùng Sơn, Trường ĐH Kinh tế - Luật (thuộc ĐHQGTP HCM), nhìn nhận ngành dịch vụ sẽ có đóng góp đáng kể cho kinh tế số TP HCM. 

PGS.TS Trần Hùng Sơn, Trường ĐH Kinh tế - Luật

Hiện có khoảng 20% trong tổng việc làm tại khu vực dịch vụ của thành phố tham gia các loại hình dịch vụ quan trọng đòi hỏi kỹ năng cao, thuộc nhóm các dịch vụ đổi mới sáng tạo toàn cầu. 

Đây là một thuận lợi cho TP HCM trong việc phát triển kinh tế số thông qua việc phát triển nguồn nhân lực phục vụ phát triển kinh tế số. 

Do đó, TP HCM cần đẩy mạnh đào tạo nguồn nhân lực cho chuyển đổi số, kinh tế số. Cụ thể, thành phố cần quy hoạch phát triển nguồn nhân lực và đặt hàng các cơ sở đào tạo nhân lực số cho các ngành nghề ưu tiên phát triển kinh tế số. 

Ngoài ra, có khoảng 18% tổng việc làm trong các doanh nghiệp ngành dịch vụ trọng yếu có thể tham gia thương mại, do vậy trọng tâm đào tạo cần đổi mới theo phương hướng tăng cường kỹ năng của người lao động (đặc biệt là các kỹ năng số) và năng lực của doanh nghiệp cũng như cán bộ quản lý. 

Về phương diện đào tạo này, PGS.TS Trần Hùng Sơn đặt ra một số câu hỏi cho TP HCM để nghiên cứu tìm câu trả lời. Đó là chính sách nào để thúc đẩy đào tạo nhân lực số cho các ngành nghề ưu tiên phát triển kinh tế số? làm thế nào để khuyến khích sự hợp tác giữa cơ sở đào tạo và các đơn vị sử dụng lao động để tăng cường đào tạo nhân lực số, kỹ năng số cho người lao động? cơ quan nào sẽ thúc đẩy chương trình hợp tác này và nguồn lực việc triển khai đào tạo này là từ đâu?

Về phương diện công nghệ, PGS.TS Trần Hùng Sơn cho biết kết quả phân tích cho thấy, tỷ lệ doanh nghiệp dịch vụ trọng yếu tại TP HCM có ứng dụng côngnghệ thông tin vào hoạt động sản xuất kinh doanh đều trên mức 40%. 

Tuy nhiên, tỷ lệ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số vẫn còn thấp. Do vậy, TP HCM cần có chính sách khuyến khích các doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số để thúc đẩy đổi mới sáng tạo. 

Để làm được điều này, sẽ hữu ích khi tìm câu trả lời cho một số câu hỏi quản lý đặt ra: chính sách và công cụ tài chính nào để hỗ trợ và thúc đẩy doanh nghiệp nâng cấp năng lực thông qua việc áp dụng công nghệ số? các công cụ chính sách nào thúc đẩy việc chuyển giao công nghệ, kiến thức hơn nữa cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa từ các công ty đa quốc gia và công ty công nghệ? 

Phát biểu tại hội thảo, ông Thành cho biết DN nhỏ, siêu nhỏ mới thành lập cũng đang nhen nhóm nhu cầu chuyển đổi số. Nhu cầu này thay đổi qua từng giai đoạn phát triển. 

Ông Huỳnh Văn Thành, Phó Giám Đốc Kinh Doanh, Công ty CP MISA tại TP HCM

Qua quá trình triển khai cho nhiều DN, công ty nhận thấy có 3 vấn đề:

Một là các hệ thống ERP có đầy đủ chức năng, chi phí rất cao, chỉ phù hợp với DN lớn chức chưa phù hợp với DN siêu nhỏ, nhỏ và vừa có yêu cầu quản lý đơn giản và chi phí hạn chế.

Hai là các giải pháp riêng lẻ trên thị trường về bán hàng, nhân sự, kế toán… phù hợp với DN siêu nhỏ, nhò nhưng không theo suốt được quá trình phát triển của DN.

Ba là phần lớn các giải pháp đang áp dụng riêng lẻ tại các bộ phận trong DN không kết nối với nhau và không kết nối với các hệ thống bên ngoài khác.

Ông Thành cho hay công ty MISA có nền tảng MISA AMIS giúp chuyển đổi số mọi hoạt động cốt lõi của DN. 

Doanh nghiệp nghe rất nhiều về chuyển đổi số nhưng không biết bắt đầu từ đâu

Tại hội thảo, ông Nguyễn Thành Công, Giám đốc tư vấn Chuyển đổi số Tập đoàn VNPT, chia sẻ một số giải pháp, kết quả đạt được của VNPT trong chuyển đổi số.

Ông Nguyễn Thành Công, Giám đốc tư vấn Chuyển đổi số Tập đoàn VNPT

Ông Nguyễn Thành Công cho biết hiện nay, các doanh nghiệp có một vướng mắc là nghe rất nhiều về chuyển đổi số nhưng không biết bắt đầu từ đâu nên VNPT đã xây dựng một lộ trình chuyển đổi số cho doanh nghiệp với 4 bước đi cụ thể, rõ ràng.

Đầu tiên là xác định hiện trạng và mục tiêu; sau đó lập kế hoạch, lên chương trình hành động, chuẩn bị nguồn lực; triển khai Ứng dụng SPDV, giải pháp nâng cấp, mở rộng; cuối cùng là đánh giá, đối chiếu kết quả và mục tiêu, rồi rút kinh nghiệm.

Ông Nguyễn Thành Công nhấn mạnh VNPT cam kết đồng hành của các doanh nghiệp. VNPT sẽ cử nhân sự xuống từng doanh nghiệp để khảo sát, hỗ trợ các doanh nghiệp chuyển đổi số: đánh giá mức độ chuyển đổi số của doanh nghiệp, định vị doanh nghiệp, định vị mong muốn của doanh nghiệp, xây dựng giải pháp để doanh nghiệp đạt được các mục tiêu về tăng doanh thu, giảm chi phí, mô hình kinh doanh mới. 

Ông Nguyễn Thành Công cũng giới thiệu đến hội thảo nền tảng oneSME - nền tảng chuyển đổi số dành cho các doanh nghiệp và hệ sinh thái SPDV số của VNPT như: hệ sinh thái cho ngành du lịch; hệ sinh thái cho ngành phân phối, bán lẻ; hệ sinh thái cho ngành nông nghiệp. 

Ông Đoàn Đại Phong, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty giải pháp doanh nghiệp Viettel (Viettel Solutions), đã gợi mở nhiều vấn đề để TP HCM phát triển kinh tế số.

Đó là TP HCM cần phát triển kinh tế số cho các ngành mũi nhọn như logistics - cảng biển; công nghiệp hóa kỹ thuật số và số hóa công nghiệp. Đồng thời mở rộng hệ sinh thái tài chính số.

Ông Đoàn Đại Phong, Phó Tổng giám đốc Tổng công ty giải pháp doanh nghiệp Viettel (Viettel Solutions)

Theo ông Đoàn Đại Phong, TP HCM nên đi đầu vấn đề này. Hiện thành phố đã có hệ thống dữ liệu dùng chung, trong thời gian tới mở rộng hệ thống dữ liệu ở các ngành khác. 

Thứ 2 theo ông Đoàn Đại Phong, là phát triển kinh tế số bằng cách nâng cấp, phát triển hạ tầng số. Để đột phá được trong tương lai cần tăng tốc độ kết nối lên 10GB tại các điểm kết nối; các khu chế xuất – khu công nghiệp có kết nối mạng riêng ảo ngành công nghiệp.

TP HCM cần thí điểm xây dựng hạ tầng mạng Dual Gigabit với mục tiêu đến năm 2025: 30% hộ gia đình sử dụng kết nối Gigabit (10GB) trở lên và đến năm 2030 là 80-90% hộ gia đình sử dụng kế nối 10GB trở lên. 

Thứ 3 về thế chế, ông Đoàn Đại Phong nhìn nhận thực tế hiện nay khi nói về kinh tế số thì hiểu rất không đồng đều. Do đó, TP HCM cần đưa kinh tế số thành một chuyền đề, xâm nhập vào các cấp, các ngành toàn TP HCM.

Hiện TP HCM đã có chiến lược vĩ mô về kinh tế số nhưng chưa có chiến lược của các ngành về kinh tế số. Do đó, TP HCM cần xây dựng các chiến lược và giải pháp kinh tế số ngành, lĩnh vực. 

TP HCM cũng cần đi đầu và xây dựng sách trắng về kinh tế số. (chỉ số, phương pháp theo dõi…); xây dựng bộ chỉ tiêu hệ thống kế đo lượng quy mô nền kinh tế số theo tiêu chuẩn quốc tế.

DXCenter thành lập từ 2021, trực thuộc Công ty TNHH MTV Phát triển công viên phần mềm Quang Trung (QTSC), là đơn vị chính thức của TP HCM thực hiện các nhiệm vụ về chuyển đổi số.

Ông Phan Phương Tùng - Giám đốc Trung tâm hỗ trợ và tư vấn Chuyển đổi số TP HCM (DXCenter)

Trung tâm đang tập trung 5 lĩnh vực ưu tiên để hỗ trợ gồm nông nghiệp – chế biến thực phẩm, bất động sản – xây dựng – giao thông, tài chính – ngân hàng – bảo hiểu; thương mại – phân phối – bán lẻ - logistics… Trung tâm hợp tác với các nhóm chuyên gia để tư vấn chuyên sâu về công nghệ số và chuyển đổi số cho DN.

Với góc nhìn từ tư vấn, chúng tôi cho rằng để thực thi chuyển đổi số hiệu năng cho DN, cần có giải pháp phù hợp, mang lại trải nghiệm người tiêu dùng tốt; sẵn sàng mở rộng, công nghệ không lạc hậu và chi phí vận hành thấp.

DN cần hiểu đúng về chuyển đổi số, tiếp cận và chuẩn bị đúng, chọn đúng giải pháp và triển khai vận hành khai thác tốt.

Trung tâm DXCenter có các chương trình tư vấn, hỗ trợ DN chuyển đổi số, đào tạo nhận thức chuyển đổi số theo kiểu "may đo" cho các DN. 

Trung tâm cũng đã phối hợp Sở Công Thương TP HCM triển khai gói đào tạo về chuyển đổi số trong kinh doanh cho khoảng 210 DN trên địa bàn; triển khai các hoạt động hỗ trợ thực hiện 3 chương trình phát triển DN và các sản phẩm ngành cơ khí – tự động hoá, cao su – nhựa và chế biến lương thực – thực phẩm trên địa bàn TP HCM năm 2023.

Động lực của kinh tế số phải đến từ doanh nghiệp

Yêu cầu của kinh tế số gồm môi trường bên ngoài, môi trường bên trong và xã hội. Tuy nhiên, người dân và doanh nghiệp đang nhìn về kinh tế số rất đơn giản, gồm 4 không: không giấy tờ (định danh điện tử, hoá đơn điện tử, trình ký điện tử); không tiền mặt; không tiếp xúc (họp, học trực tuyến, thiết bị tự động hoá…) và không phụ thuộc (nơi chốn, thiết bị, thời gian).

Ông Hà Thân, Phó chủ tịch Hội Tin học TP HCM:

Theo ông, DN gặp rất nhiều thách thức trong quá trình chuyển đổi số DN, nguyên nhân là do dữ liệu không liên thông, ứng dụng không tích hợp. Một thách thức khác là phải làm cho đội ngũ hiểu chuyển đổi số là gì, lợi ích và chi phí chuyển đổi số để cùng hợp lực chuyển đổi số. 

Thế giới đã tổng kết 15 lợi ích của kinh tế số trong DN. Đối với lợi ích quốc gia, liên hiệp quốc đã đưa ra 17 mục tiêu phát triển bền vững. Chúng ta có thể dựa trên những mục tiêu này để thực hiện cuộc cách mạng số toàn diện.

DN có thể xây dựng năng lực kinh tế số theo mô hình viên kim cương Leavitt’s (các thành phần tác động qua lại lẫn nhau), gồm nhân sự, cấu trúc tổ chức, công nghệ, quy trình công việc để giúp DN đạt mục tiêu mong muốn. Một cách nhìn khác, chuyển đổi số trong DN là chuyển đổi ứng dụng + nền tảng + hạ tầng, gồm dịch vụ ứng dụng, dịch vụ nền tảng và dịch vụ hạ tầng đám mây.

Phó chủ tịch Hội Tin học TP HCM góp ý thành phố nên cân nhắc lựa chọn các lĩnh vực kinh tế ưu tiên để tập trung chuyển đổi số các lĩnh vực này; có lộ trình chuyển đổi số kinh tế, làm sao tăng trải nghiệm của người dân, DN đối với chính quyền số, kinh tế số.

Thành phố cần phát triển nhân lực số

Phát biểu tại hội thảo, ông Phạm Bình An, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM, cho rằng Kinh tế số tại TP HCM dù mới chỉ ở giai đoạn đầu của sự phát triển nhưng cũng đã đạt nhiều kết quả nổi trội, đặc biệt là các lĩnh vực như thương mại điện tử, thanh toán điện tử, du lịch trực tuyến… 

TP HCM đã có những bước đi khá vững vàng về chuyển đổi số để tiến tới kinh tế số thành công là nhờ sự chung tay đóng góp, hiến kế rất lớn từ đội ngũ chuyên gia, trường viện, công đồng doanh nghiệp, hiệp hội. 

Ông Phạm Bình An, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM

Theo ông, vấn đề đo lường tỉ trọng đóng góp của kinh tế số hay quản lý kinh tế số không phải là  trọng tâm hiện nay, mà là cần mở để các doanh nghiệp tiếp cận, phát triển; tác động lan tỏa đến các doanh nghiệp khác, ngành nghề khác.

Về cách tiếp cận xây dựng chính sách về kinh tế số, ông cho rằng có 2 cách: từ trên xuống (chương trình, chiến lược quốc giai; kinh nghiệm quốc tế xuống chính sách phát triển kinh tế số của TP HCM) và từ dưới lên (từ nhu cầu của doanh nghiệp).

Dẫn kinh nghiệm quốc tế về phát triển kinh tế số, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM đưa ra quan điểm ở 3 nhóm: hạ tầng cứng, hạ tầng mềm, kinh tế số trong các ngành. 

Theo ông, phát triển kinh tế số cần bảo đảm tính khả thi, tính đồng bộ, lựa chọn ưu tiên, sự tiên phong của chính quyền cũng như sự tham gia của các bên.

Đi vào các chính sách trọng tâm, ông Phạm Bình An cho rằng cần tập trung nhóm chính sách về phát triển hạ tầng số; phát triển, ứng dụng các nền tảng số; phát triển và khai thác dữ liệu; phát triển hạ tầng thiết yếu. 

"Đưa kinh tế số vào chương trình kích cầu của TP HCM. Thành phố có nguồn lực và nhiều kinh nghiệm hay về chương trình kích cầu"- ông Phạm Bình An gợi mở,

Đề cập đến việc hoàn thiện thể chế, ông Phạm Bình An cho biết TP HCM có một "cây gậy" mới là Nghị quyết 98. Tinh thần từ Nghị quyết 98 là cho phép TP HCM thử nghiệm các cơ chế, chính sách (sandbox) mà đối với kinh tế số, kinh tế xanh thì những thử nghiệm rất quan trọng. Do đó, thành phố phải tận dụng Nghị quyết 98 để đưa ra những cơ chế, chính sách thử nghiệm cho kinh tế số.

Song song đó, ông Phạm Bình An cũng đề cập đến vai trò rất quan trọng của nhà nước trong việc biến các ý tưởng đổi mới, sáng tạo thành giải pháp, ứng dụng trong thực tế. 

Theo ông, hoạt động đổi mới, sáng tạo mênh mông ý tưởng. Vấn đề kết hợp các ý tưởng này như thể nào để hiện thực hóa trong cuộc sống. Ở đây, vai trò nhà nước rất quan trọng.

Về phát triển danh nghiệp số, ông Phạm Bình An cho rằng không cần làm đại trà mà tập huấn – tư vấn để có sản phẩm cụ thể. 

Mặt khác, thành phố cần phát triển nhân lực số (tập trung đào tạo nhóm tập huấn, tư vấn chuyên nghiệp…) và phát triển kinh tế số ở các ngành.

Để đánh giá tỉ trọng kinh tế số trong GDP, trên thế giới đang áp dụng phương pháp thống kê và phương pháp tính toán mức độ lan toả (sử dụng phương pháp IO hoặc phương pháp kinh tế lượng). Học viên Công nghệ Bưu chính Viễn thông đang sử dụng phương pháp kinh tế lượng.

PGS.TS Đặng Thị Việt Đức, Trưởng khoa Tài chính - Kế toán, Trưởng Lab kinh tế số, Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông

Tại TP HCM, năm 2022 kinh tế số đóng góp 18,66% GDP. Trong đó, tỉ trọng kinh tế số ICT chiếm 8,56% GDP, kinh tế lan toả chiếm 10,1% GDP. TP HCM xếp thứ 7 trên 63 tỉnh thành cả nước về kinh tế số. 

Các ngành ngoài ICT "số hoá" cao nhất gồm: hoạt động chuyên môn, khoa học và công nghệ; bán buôn, bán lẻ, sửa chữa ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ; giáo dục và đào tạo; hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm…

Đối với các ngành kinh tế trọng điểm TP HCM, mức "số hoá" ngành bán buôn, bán lẻ, sửa chữa ô tô, mô tô, xe máy và xe có động cơ chiếm 16,31% GDP; ngành công nghiệp chế biến, chế tạo (không gồm sản xuất ICT) chiếm 12,45% GDP; trong hoạt động tài chính, ngân hàng và bảo hiểm chiếm 10,08% GDP; trong ngành vận tải, kho bãi 9,42% GDP và trong hoạt động chuyên môn, khoa học và công nghệ là 5,28% GDP.

Để thúc đẩy kinh tế số TP HCM phát triển bền vững, tôi góp ý thành phố cần thực hiện đánh giá, phân tích hằng năm để theo dõi, phát hiện vấn đề và đề xuất/điều chỉnh giải pháp.

Xây dựng kịch bản phát triển kinh tế số tới năm 2025 và 2030 theo mục tiêu đã đặt ra để xem tính khả thi và đề xuất gói giải pháp phù hợp từng kịch bản. Nghiên cứu kinh tế số và chuyển đổi số trong một số ngành trọng điểm của TP HCM.

Tham dự hội thảo, ông Võ Minh Thành, Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông đã thông tin những chủ trương, chính sách của TP HCM để phát triển kinh tế số.

Ông Võ Minh Thành, Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông TP HCM

Theo ông Thành, TP HCM tiếp tục giữ vị trí thứ 2 trong ba năm liên tiếp theo kết quả xếp hạng chỉ số chuyển đổi số DTI năm 2022 do Bộ Thông tin và Truyền thông công bố.

Từ năm 2020, TP HCM đã ban hành Chương trình Chuyển đổi số TP HCM và đặt ra mục tiêu đến năm 2030 "TP HCM trở thành đô thị thông minh với sự đổi mới căn bản, toàn diện hoạt động của bộ máy chính quyền số, của các doanh nghiệp số và sự thịnh vượng, văn minh của một xã hội số".

TP HCM đặt ra chỉ tiêu kinh tế số đóng góp 25% (năm 2025), 40% (năm 2030) trong GRDP.

Cũng trong năm 2020, nội hàm kinh tế số chính thức đưa vào Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP HCM lần thứ 11. 

Nhấn mạnh các giải pháp để thúc đẩy kinh tế số ở TP HCM, Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông cho biết thành phố sẽ đẩy mạnh 7 nhóm giải pháp.

Thứ nhất là truyền thông, nâng cao nhận thức về chuyển đổi số. 

Theo đó, ngày 18-3-2022, TP HCM chính thức giới thiệu Cổng thông tin chuyền đổi số tại địa chỉ https://chuyendoiso.hochiminhcity.gov.vn. Đây là kênh thông tin chính thức tổng hợp thông tin liên quan đến kế hoạch, chương trình chuyển đổi số, các hoạt động và kết quả chuyển đổi số của thành phố.

Đồng thời, thực hiện chuyên mục "Diễn đàn số" trong Cổng thông tin Chuyển đổi số này, nhằm tạo kênh thông tin giữa Chính quyền thành phố, chuyên gia, nhà khoa học trao đổi, góp ý cho việc thúc đẩy hỗ trợ tư vấn doanh nghiệp tham gia thực hiện chuyển đổi số.

Tháng 3-2022, Thành phố thành lập Ban Chỉ đạo chuyển đổi số, Trưởng ban là Chủ tịch UBND thành phố. 

Năm 2022, Tổ chuyển đổi số cộng đồng đã được thành lập với số lượng 2.620 tổ (11.059 thành viên), thực hiện công tác tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn, vận động người dân sử dụng các dịch vụ, tiện ích số của thành phố.

Trước đó, năm 2021, Thành phố thành lập Trung tâm tư vấn và hỗ trợ chuyển đổi số (DX Center) với mục tiêu kết nối hệ sinh thái chuyển đổi số, hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ và vừa thực hiện chuyển đổi số, nâng cao hiệu quả kinh doanh thông qua các hoạt động tập huấn, đào tạo, tư vấn nâng cao năng lực số, hỗ trợ nghiệp vụ, kỹ thuật quản lý, giớ thiệu sản phẩm, kết nối cung cầu…

Thứ hai là phát triển Hạ tầng số, trong đó phát triển hạ tầng Internet tốc độ cao và mạng viễn thông. Cụ thể, hạ tầng cáp quang Internet băng rộng đến 100% xã, phường; hạ tầng di động 3G, 4G được phủ khắp .hành phố

Thành phố hiện là địa phương đầu tiên triển khai thí điểm hạ tầng và dịch vụ 5G; tỉ lệ thuê bao có smartphone đạt 96%. 

Hình thành nền tảng dữ liệu của đô thị thông minh phục vụ phát triển các mô hình kinh tế mới. Kho dữ liệu dùng chung và hệ sinh thái dữ liệu mở được kết nối với các cơ sở dữ liệu quốc gia, dữ liệu được chia sẻ rộng rãi (trừ những dữ liệu thuộc phạm vi bí mật nhà nước) phục vụ nhân dân và phát triển kinh tế - xã hội.

Thứ ba là Chính quyền số. Đây là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, hàng đầu của TP HCM. 

Thành phố tập trung cải cách các thủ tục hành chánh liên quan đến nhu cấu bức thiết của người dân, doanh nghiệp để tập trung cung cấp dịch vụ công trực tuyến. 

Cuối năm 2022, UBND TP HCM cũng đã ra mắt Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính với phương châm công khai, minh bạch, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm phục vụ…  Hệ thống mới này thiết lập 100% thủ tục hành chính đủ điều kiện đã được UBND TP HCM phê duyệt để cán bộ, công chức tiếp nhận và xử lý hồ sơ. 

Ngoài ra, cổng thông tin 1022 tiếp tục phát huy vai trò là kênh tương tác đa phương tiện, thống nhất tiếp nhận và xử lý mọi ý kiến phản ánh kiến nghị của người dân ,tổ chức và doanh nghiệp.

Thứ 4 là phát huy sứ mệnh của các doanh nghiệp công nghệ số. Đây không chỉ phát triển cho bản thân doanh nghiệp, ngành công nghệ thông tin mà còn thúc đẩy sự phát triển kinh tế số của các doanh nghiệp khác. Đồng thời, các doanh nghiệp công nghệ số còn hỗ trợ cho các doanh nghiệp truyền thông chuyển đổi số. 

Thứ 5 là truyền thông, giới thiệu, tôn vinh sản phẩm công nghệ số. 

Thành phố có nhiều hoạt động, chương trình tôn vinh các sản phẩm chuyển đổi số tiêu biểu, thông qua các chương trình bình chọn sản phẩm tiêu biểu, chủ lực thành phố; Giải thưởng Đổi mới sáng tạo của thành phố, trong đó có một nhánh chuyên về thông tin và truyền thông; các ngày hội Công nghệ Thông tin và Trí tuệ nhân tạo, Tuần lễ đổi mới sáng tạo…

Thứ 6 là triển khai đồng bộ kinh số số với các chương trình của TP HCM. 

Đó là chương trình hỗ trợ phát triển doanh nghiệp và sản phẩm công nghệ thông tin và truyền thông; đề án Hỗ trợ phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thành phố sẽ hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp nhỏ và vừa; đồng thời thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo trong khu vực công; hợp tác quốc tế khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Bên cạnh đó, TP HCM cũng đẩy mạnh Chương trình phát triển thương mại điện tử; Chương trình phát triển sản phẩm công nghiệp chủ lực của thành phố; Đề án Chính sách thúc đẩy phát triển kinh tế số, kinh tế chia sẻ và kinh tế tuần hoàn. 

Nhất là triển khai Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số, tập trung vào các ngành: Nông nghiệp và nông thôn; Y tế; Giáo dục và Đào tạo; Lao động, việc làm và an sinh xã hội; Du lịch; Tài nguyên và Môi trường; Logistics.

Các ngành, lĩnh vực khác: gồm các ngành tài chính, ngân hàng, bảo hiểm, bưu chính, giao thông vận tải, năng lượng, xây dựng và bất động sản, các lĩnh vực sản xuất, dịch vụ.

Thứ 7, TP HCM phát triển hệ thống dữ liệu: người dân, doanh nghiệp và quản lý. Qua đó khai thác dữ liệu dùng chung TP HCM và mục tiêu lớn hơn là chia sẻ dữ liệu này cho khối tư nhân, qua đó thúc đẩy kinh tế số.

Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông cũng cho biết trong Nghị quyết 98 có hỗ trợ chính sách cho doanh nghiệp thực hiện đổi mới sáng tạọ. Đây là nội dung mới để chúng ta cùng nghiên cứu và tham khảo để các doanh nghiệp lĩnh vực đổi mới, sáng tạo được hỗ trợ phát triển. 

Theo ông Võ Minh Thành, TP HCM được đánh giá có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế số. Hạ tầng viễn thông – công nghệ thông tin khá tốt, phủ sóng rộng, mật độ người dùng cao. Xu hướng số hóa xuất hiện ở nhiều lĩnh vực, ngành kinh tế, từ thương mại, thanh toán đến giao thông, giáo dục, y tế… và việc sử dụng công nghệ dần đi vào nếp sống, nếp sinh hoạt và làm việc của người dân. Thương mại điện tử tại TP HCM đang ở giai đoạn phát triển nhanh chóng cả về hình thức lẫn quy mô thị trường

Năm 2023, thành phố sẽ sơ kết, đánh giá các giải pháp thúc đẩy phát triển kinh tế số trong thời gian vừa qua, tiếp tục nghiên cứu các giải pháp hữu hiệu để thực hiện thành công các chỉ tiêu nhiệm vụ trong Chiến lược quốc gia phát triển kinh tế số, xã hội số và Kế hoạch của thành phố, hình thành hệ sinh thái kinh tế số để thúc đẩy kinh tế thành phố phát triển bền vững.

TP HCM khó đứng 1 mình trong kinh tế số

PGS.TS Trần Minh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Kinh tế số và Xã hội số - Bộ Thông tin và Truyền thông

30 năm qua, TP HCM đã phát triển rất tốt trong không gian cũ nhưng đã đến giới hạn và cần không gian phát triển mới. Kinh tế số sẽ mang lại không gian đó cho TP HCM. Định hướng 40% GDP của TP HCM năm 2030 sẽ đến từ kinh tế số.

Muốn tăng trưởng nhanh hơn, cao hơn thì TP HCM cần lực lượng sản xuất mới là công nghệ số, nguồn lực sản xuất mới là nhân lực số, yếu tố sản xuất mới là dữ liệu số và động lực mới là đổi mới sáng tạo số.

Muốn phát triển kinh tế số thì phải đo lường được kinh tế số. Trên thế giới chưa thống nhất cách đo, trong đó có 2 trường phái lớn là đo bằng tiền và đo bằng các ngành, lĩnh vực. Có 2 phương pháp thế giới đang triển khai, gồm: điều tra thống kê dựa trên hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia hoặc phương pháp ước lượng theo mô hình hạch toán tăng trưởng. Cách thứ 2 phù hơp với các quốc gia đang phát triển.

5 lĩnh vực chính Việt Nam nói chung và TP HCM nói riêng cần tập trung phát triển để tạo đột phá về kinh tế số là công nghiệp chế biến, chế tạo; dệt may, logistics, nông nghiệp và du lịch.

Bộ Thông tin Truyền thông sẽ phối hợp với các bộ ngành, đơn vị triển khai 10 nhóm giải pháp tiếp cận hệ sinh thái dối với nền tảng số ngành, lĩnh vực, bao gồm các nền tảng: quản trị và kinh doanh du lịch, du lịch Việt Nam, sàn giao dịch nông sản, dữ liệu số nông nghiệp, cảng biển số, cửa khẩu số, quản trị và kinh doanh vận tải, giao hàng chặng cuối, bản đồ số, chuyển đổi số xưởng may...

Bộ cũng đề ra giải pháp tiếp cận 4 bên về thúc đẩy nền tảng số quốc gia, bao gồm bộ Thông tin truyền thông, bV chủ quản, DN nòng cốt và các địa phương.

Tại TP HCM, vị trí của kinh tế số trong nền kinh tế ngày càng vững chắc, trở thành động lực mạnh mẽ cho tăng trưởng ổn định và bền vững dựa trên 4 trụ cột chính: công nghiệp ICT tạo nền tảng vững chắc cho tăng trưởng ổn định; chuyển đổi số các ngành công nghiệp tạo động lực cho tăng trưởng bền vững; quản trị số đóng vai trò quan trọng bảo đảm cho tăng trưởng ổn định và giá trị hoá dữ liệu tạo ra sức mạnh mới cho tăng trưởng ổn định.

Theo ông Tuấn, cách là đột phá là phải chuyển nhanh một số khâu của nền kinh tế sang online; phổ cập hoá ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) nhưng phải là AI của Việt Nam phát triển. AI đã trải qua giai đoạn khám phá, nghiên cứu, bước vào giai đoạn ứng dụng. Ở giai đoạn ứng dụng, cần nhiều kỹ sư ứng dụng, ai nhanh chân ứng dụng thì sẽ hưởng lợi nhiều nhất.

Nghị quyết 98 của Quốc hội đã xây dựng bản đồ chính sách về phát triển kinh tế số. Việc cần làm tiếp theo là TP HCM xây dựng chính sách về phát triển kinh tế số theo từng giai đoạn. Ví dụ, giai đoạn thúc đầy phát triển cần khuyến khích phát triển; giai đoạn tiêu chuẩn hoá; giai đoạn nâng cao hiệu quả, quản lý giám sát, quản lý số...

Xây dựng hệ thống chiến lược kinh tế số với liên kết ngang mà vai trò của Sở Thông tin truyền thông là quan trọng. Thâm nhập, đi sâu vào từng ngành, lĩnh vực, dựa trên các yếu tố nền móng để phát triển kinh tế số theo từng ngành, lĩnh vực.

"Tuy nhiên, tôi cho rằng TP HCM nếu đứng 1 mình sẽ không bao giờ đạt được mục tiêu kinh tế số chiếm 40% GDP mà phải liên kết vùng, hình thành không gian lực kéo. Mô hình lực kéo không gian đô thị của TP HCM đã hình thành bố cục lực kéo theo tầng tập trung vào các địa phương lân cận, lan toả rộng rãi và thúc đẩy sự phát triển của kinh tế số của vùng. Cuối cùng là phát triển TP HCM thành trung tâm bưu chính/logistics của khu vực và cả nước.

Tôi có đề nghị TP HCM nên triển khai chuyển đổi số 10 nhóm nền tảng số và triển khai thành công chuyển đổi một số khâu trong từng ngành, lĩnh vực; dùng các khâu này để tăng tốc, thúc đẩy các khâu còn lại trong các ngành công nghiệp. TP HCM cũng cần thí điểm đánh giá kinh tế số tới cấp thành phố và quận huyện trực thuộc; thí điểm sàn giao dịch dữ liệu, HUB dữ liệu của khu vực và trung tâm tài chính quốc tế, tiến tới trở thành trung tâm chuyển đổi số vùng đầu tiên trên cả nước" - ông Tuấn góp ý. 

Phát biểu khai mạc hội thảo, ông Lâm Đình Thắng, Thành ủy viên, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông TP HCM, nhấn mạnh thành phố đang có một khát vọng lớn là lấy lại vị thế hàng đầu. 

Ông Lâm Đình Thắng, Thành ủy viên, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông TP HCM

Bằng chứng sống động nhất là TP HCM đang vào cuộc mạnh mẽ để triển khai Nghị quyết 98/2023 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển thành phố với tâm thế rất cao. Mục tiêu là đưa TP HCM trở lại quỹ đạo với tư cách là đơn vị dẫn đầu cả nước, mức tăng trưởng của TP HCM từ 2 con số trở lên. Khi ấy, vị thế của TP HCM trên bản đồ thế giới sẽ khác.

Theo ông Lâm Đình Thắng, thời gian qua, TP HCM đã nỗ lực thực hiện rất nhiều giải pháp để thúc đẩy kinh tế số, với mục tiêu là đến năm 2025, kinh tế số đóng góp 20% vào GRDP; đến năm 2030 là 40% vào GRDP. Các chỉ tiêu của TP HCM cao hơn bình quân cả nước từ 5-10%. 

Trong khi đó, Nghị quyết 31/2022 của Bộ Chính trị cũng giao cho TP HCM nhiệm vụ đến năm 2030 trở thành lá cờ đầu cả nước về kinh tế số. 

Do đó, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông khẳng định hội thảo hôm nay có giá trị thực tiễn rất cao.

Ông Thắng cho biết TP HCM đã chủ động thực hiện rất nhiều đầu việc để thúc đẩy kinh tế số. Năm 2021, lần đầu tiên TP HCM đánh giá được đóng góp của kinh tế số trong GRDP trên địa bàn ở góc độ nghiên cứu khoa học là 15,38% (chưa bao gồm thương mại điện tử và kinh tế chia sẻ). Năm 2022, tỉ lệ đóng góp của kinh tế số cho GRDP của thành phố ước đạt 18,66%.

Tuy nhiên, thành phố đang gặp 3 thách thức lớn trong phát triển kinh tế số. Đó là nhận thức ở nhiều nơi, nhiều cấp, nhiều ngành còn chưa đầy đủ; phương pháp, công cụ đo lường cũng chưa thống nhất; các chính sách và nguồn lực để hỗ trợ cho doanh nghiệp vừa và nhỏ chưa nhiều.

Do đó, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông mong muốn từ hội thảo này nhận được nhiều hiến kế, góp ý từ các chuyên gia, doanh nghiệp để tìm ra nhiều giải pháp hiệu quả, thiết thực thúc đẩy kinh tế số. 

"Hội thảo là bước khởi đầu. Sau hội thảo này, TP HCM sẽ tổ chức nhiều chương trình chuyên sâu hơn để thúc đẩy kinh tế số, để kinh tế số TP HCM phát triển thật, nhanh hơn và sâu hơn, đóng góp mạnh mẽ vào sự phát triển của kinh tế TP HCM" – Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông nhấn mạnh.

Ông Lâm Đình Thắng cũng mong muốn thông qua hội thảo sẽ kết nối cơ quan nhà nước với các hiệp hội, doanh nghiệp, các cơ quan báo chí để cùng tìm giải pháp hiệu quả cho việc thúc đẩy kinh tế số.

- PGS.TS Trần Minh Tuấn, Vụ trưởng Vụ Kinh tế số và Xã hội số - Bộ Thông tin và Truyền thông; 

- PGS.TS Đặng Hoài Bắc, Giám đốc Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông; 

- Ông Lâm Đình Thắng, Thành ủy viên, Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông TP HCM; 

- Nhà báo - TS Tô Đình Tuân, Bí thư Đảng ủy, Tổng Biên tập báo Người Lao Động. 

Ngoài ra còn có sự tham dự của các đại biểu là lãnh đạo các trường, viện, doanh nghiệp, hiệp hội, chuyên gia.  

Hình ảnh các đại biểu, chuyên gia, khách mời tham dự hội thảo sáng nay