Tránh "vừa đá bóng vừa thổi còi"

Chia sẻ suy nghĩ về mô hình quản lý vốn nhà nước mới, chuyên gia kinh tế - TS Lê Đăng Doanh đánh giá việc tách chức năng chủ sở hữu ra khỏi chức năng quản lý nhà nước là bước tiến đáng ghi nhận, kỳ vọng sẽ cải thiện hoạt động quản trị của các DN nhà nước, góp phần gia tăng hiệu quả của khối DN này. Tuy nhiên, chuyên gia này cũng băn khoăn với khối lượng DN và khối lượng vốn quá lớn, làm sao "siêu ủy ban" có thể tiếp quản và quản lý được hiệu quả?

"Ủy ban là cơ quan nhà nước nhưng quản lý vốn là việc kinh doanh của kinh tế thị trường. Vừa quản lý tiền vốn lại vừa đi kinh doanh tiền vốn là việc rất khó" - TS Lê Đăng Doanh nhận xét và đề nghị ủy ban sớm công bố rõ điều lệ hoạt động cũng như cơ chế tự kiểm soát mình.

TS Lê Đăng Doanh cũng nêu kinh nghiệm quốc tế là có thể tách rời 2 nhiệm vụ này của Ủy ban theo hướng ủy ban chỉ là cơ quan quản lý nhà nước và thành lập một công ty chuyên kinh doanh về tiền vốn, chịu trách nhiệm về hiệu quả của đồng vốn.

Theo TS Đinh Tuấn Minh, "siêu ủy ban" phải thể hiện được vai trò tập trung trong quản lý vốn nhà nước. Nếu chỉ là cơ quan trung gian của nhà nước thì rõ ràng sự ra đời không có nhiều giá trị.

Một vấn đề đặc biệt quan trọng khác là khi ủy ban này đi vào hoạt động thì bài toán trách nhiệm cá nhân, tập thể khi để thất thoát vốn, đầu tư không hiệu quả… sẽ được quy định như thế nào. "Trên nguyên tắc trước đây là nhà nước điều hành DN, quản lý nguồn vốn, còn chịu trách nhiệm như thế nào lại là câu chuyện khác. Nếu ủy ban cũng không có quy định rõ ràng về trách nhiệm thì đồng vốn nhà nước vẫn phải đối diện rủi ro" - ông Minh nói.

Trong khi đó, một lãnh đạo CIEM cho rằng pháp luật hiện hành đã quy định rõ trách nhiệm của Ủy ban trong việc bảo toàn, gia tăng tổng giá trị vốn, tài sản nhà nước và phải chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng. Như vậy, với hệ thống pháp luật về tài chính, kiểm toán… đã có đầy đủ công cụ để giảm thiểu rủi ro có thể phát sinh trong quá trình thực hiện quyền, trách nhiệm của ủy ban. "Ủy ban là một cơ quan thuộc Chính phủ và pháp luật đã quy định trách nhiệm của người đứng đầu với tình trạng kém hiệu quả, kết quả và hiệu quả của phần vốn nhà nước mà Chính phủ đã giao cho DN…" - lãnh đạo CIEM cho hay.