Vận hành cơ chế hợp tác liên vùng

Chuỗi hoạt động hằng năm của Diễn đàn Kinh tế ĐBSCL trước đây hay Mekong Connect, Diễn đàn Kết nối du lịch TP HCM với 13 tỉnh, thành ĐBSCL các năm qua đã đạt được những thỏa thuận hợp tác thuộc nhiều lĩnh vực.

Các chương trình, nội dung và cam kết hợp tác TP HCM - ĐBSCL đã đạt được những kết quả tích cực, có sức lan tỏa, thúc đẩy đầu tư, thương mại, du lịch, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, đào tạo nhân lực và an sinh xã hội, đóng góp quan trọng cho sự phát triển chung. Các doanh nghiệp đã tìm kiếm được nhiều cơ hội đầu tư, kinh doanh, phát huy lợi thế của mình với các tỉnh - thành, vượt qua ranh giới hành chính địa phương, huy động và sử dụng những nguồn lực mới hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, hầu hết các thỏa thuận liên kết còn chung chung, dàn trải trên nhiều lĩnh vực, mang tính hình thức, nặng cam kết, chưa có cơ chế vận hành thường xuyên và phối hợp thực chất. Một số liên kết về kinh tế giữa các địa phương chưa dựa trên sự chuyên môn hóa hay phân công lao động theo chuỗi giá trị, phát triển các ngành sản xuất nông nghiệp, công nghiệp chủ lực hay công nghiệp hỗ trợ; chưa có nhiều liên kết vùng trong việc hỗ trợ doanh nghiệp hình thành cụm liên kết ngành.

Thực tế đang đòi hỏi cần phải xác lập, vận hành các mô hình, cơ chế hợp tác liên vùng hiệu quả; cần sự cam kết của chính quyền địa phương và phối hợp đầu tư công để tạo ra không gian phát triển cũng như nguồn lực mới. Quan trọng hơn, cần có sự vận hành, chuyển động mới mang lại hiệu quả thiết thực từ quan hệ hợp tác của doanh nghiệp, các tác nhân kinh doanh.

Cần tận dụng tốt nhất việc thí điểm các cơ chế, chính sách đặc thù cho TP HCM, TP Cần Thơ và thực thi quy hoạch vùng, địa phương. Ngoài ra, cần phát huy vai trò động lực của "2 đô thị nút kép liên vùng" là TP HCM và Cần Thơ. TP HCM - trung tâm kinh tế lớn nhất nước, cửa ngõ giao thương quốc tế quan trọng - đã tạo ra "1 trục phát triển, 2 nút kép". Cần Thơ là đô thị loại I trực thuộc trung ương, cần phát huy vai trò trung tâm đầu mối tổng hợp, đa chức năng, có sức thu hút, tác động lan tỏa đến các địa phương.

Hợp tác liên vùng, liên kết giữa TP HCM với các tỉnh, thành phải lấy quy hoạch vùng làm cơ sở pháp lý, là trung tâm để điều phối các hoạt động sao cho hài hòa lợi ích; khuyến khích sự linh hoạt và sáng tạo, bảo đảm tạo lập và củng cố sự tin tưởng lẫn nhau.

Đồng thời, rất cần sự tham gia, điều phối của Chính phủ và các bộ, ngành trung ương theo từng lĩnh vực. Cần hoàn thiện thể chế liên kết vùng để bảo đảm thực chất, hiệu quả, khả thi; không cầu toàn, có kế thừa những kết quả và thực tiễn tốt trong giai đoạn trước.

Hợp tác liên vùng cần dựa vào lợi thế mới đang được tạo ra từ những công trình đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng giao thông, logistics và các không gian phát triển mới từ những dự án đầu tư trọng điểm đã, đang và sắp khởi công.

Vấn đề cốt lõi trong cơ chế hợp tác liên vùng giữa TP HCM và ĐBSCL vẫn là định vị vùng, bố trí không gian và huy động các nguồn lực phát triển. Hoạt động liên kết thiết thực, hiệu quả giữa các địa phương và doanh nghiệp chính là những mảng màu đa sắc trong bức tranh chung liên vùng ĐBSCL - TP HCM.

ĐƠN VỊ ĐỒNG HÀNH