Thu phí cảng biển: Thiết thực, hiệu quả

Ngày 22-12, Sở Giao thông Vận tải (GTVT) TP HCM tổ chức hội nghị sơ kết công tác thu phí sử dụng công trình kết cấu hạ tầng, công trình dịch vụ, tiện ích công cộng trong khu vực cửa khẩu cảng biển TP HCM (gọi tắt là Đề án thu phí cảng biển).

20 tháng, thu gần 3.800 tỉ đồng

Ông Hà Thanh Sơn, Trưởng Phòng Quản lý giao thông thủy - Sở GTVT, cho biết sau 20 tháng triển khai Đề án thu phí cảng biển (từ 1-4-2022 đến 15-12-2023), hệ thống thu phí hiện có trên 68.800 doanh nghiệp đăng ký. Hằng ngày, bình quân từ 2.000-3.000 doanh nghiệp khai báo và nộp phí.

Khoảng thời gian trên, thu phí đạt 3.797 tỉ đồng, trên 92% so với con số đề án đưa ra. Nguyên nhân chưa đạt do ảnh hưởng tình hình chung của thế giới, nhiều doanh nghiệp giải thể hoặc đang trong giai đoạn hồi phục.

Phần lớn các doanh nghiệp đều phối hợp tốt trong việc kiểm soát hàng hóa và hạn chế hàng hóa qua cảng khi có yêu cầu hạn chế của cảng vụ; công tác nhắc nhở người chưa thực hiện nghĩa vụ nộp phí được phối hợp tốt.

Theo ông Sơn, hệ thống thu phí hoàn toàn tự động 24/7 đầu tiên trên cả nước, không sử dụng tiền mặt đã giúp tiết kiệm thời gian và nhận được sự ủng hộ lớn từ doanh nghiệp. Với nguồn phí thu được, TP HCM trích 1,3% dùng cho các chi phí nâng cấp hệ thống, thuê thiết bị vận hành. "Còn lại toàn bộ nộp về ngân sách thành phố để bố trí đầu tư, nâng cấp hạ tầng giao thông kết nối cảng biển trên địa bàn TP HCM" - Trưởng Phòng Quản lý giao thông thủy thông tin.

Góp vốn cho nhiều công trình trọng điểm

Phát biểu tại hội nghị, ông Trần Quang Lâm, Giám đốc Sở GTVT TP HCM, nhấn mạnh Đề án thu phí cảng biển mang lại hiệu quả cao, thực hiện công khai, minh bạch. Việc vận hành trơn tru là nhờ sự ủng hộ từ các cấp, đơn vị truyền thông, hiệp hội logistics, doanh nghiệp… Bên cạnh đó là sự đồng lòng, quyết tâm, dám nghĩ dám làm của các đơn vị thuộc Sở GTVT, hải quan.

Đi vào cụ thể việc sử dụng tiền phí, theo ông Trần Quang Lâm, mỗi ngày TP HCM thu khoảng 6-7 tỉ đồng. Nguồn thu ấy sẽ góp vào nguồn vốn ngân sách để thực hiện các công trình kết nối hạ tầng cảng biển tại TP HCM.

Hiện nay, HĐND TP HCM đã thông qua chủ trương đầu tư đường Vành đai 2 (đoạn từ Phú Hữu đến Võ Nguyên Giáp) với kinh phí 9.300 tỉ đồng, thông qua dự án hoàn chỉnh nút giao Mỹ Thủy (TP Thủ Đức) với hạng mục xây dựng cầu vượt. Dự án mở rộng đường Nguyễn Thị Định cũng được thông qua góp phần kết nối khu vực cảng Phú Hữu, cảng Cát Lái.

Sở GTVT cũng nghiên cứu đường liên cảng (từ cảng Cát Lái nối nút giao Vành đai 2 và cao tốc TP HCM - Long Thành - Dầu Giây) khoảng 8.000 tỉ đồng. Đây là tuyến đường chiến lược, phục vụ rất lớn cho cảng, giảm áp lực giao thông khu vực cảng, giảm chi phí logistics, giảm ùn tắc và tai nạn giao thông.

"Thành phố có rất nhiều công trình cần đầu tư. Nguồn thu từ phí sử dụng hạ tầng cảng biển sẽ được ưu tiên đầu tư cho các công trình kết nối với các cảng, phục vụ cho doanh nghiệp ra vào cảng đúng như tinh thần, cam kết của Đề án thu phí cảng biển đưa ra" - Giám đốc Sở GTVT nhấn mạnh. Ông nhận định năm 2026-2027, những công trình trên hoàn thành cùng với nút giao An Phú, đường Vành đai 2 khép kín sẽ giúp giao thông cửa ngõ phía Đông thông thoáng.

Ông Đinh Ngọc Thắng, Cục trưởng Cục Hải quan TP HCM, cho rằng cần sớm sử dụng nguồn thu từ đề án làm vốn mồi, từ đó khởi công các công trình hạ tầng đã được phê duyệt chủ trương. Các ví dụ ông Thắng đưa ra gồm đường liên cảng, đường Vành đai 2 đoạn từ cầu Phú Hữu đến nút giao Bình Thái và đoạn từ nút giao Bình Thái đến đường Phạm Văn Đồng, công trình mở rộng đường Nguyễn Thị Định từ nút giao Mỹ Thủy đến phà Cát Lái, xây dựng cầu Cát Lái…

Kết luận hội nghị, Phó Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Văn Dũng đánh giá cao nỗ lực và những thành quả mà các đơn vị thực hiện đề án mang lại. Ông Dũng đề nghị các đơn vị tiếp tục phối hợp, không ngừng nâng cấp hạ tầng công nghệ, lắng nghe kiến nghị của các doanh nghiệp, bảo đảm thuận lợi cho doanh nghiệp.

Cũng theo Phó Chủ tịch UBND TP, khoản phí đóng góp từ thu phí hạ tầng cảng biển hòa vào ngân sách thành phố để thực hiện các công trình giao thông kết nối cảng biển, giảm chi phí cho doanh nghiệp như nghị quyết nêu ra. Toàn bộ quá trình thu phải công khai, minh bạch và việc sử dụng cũng phải công khai, minh bạch.