Toàn cảnh vụ tranh chấp tài sản có "di chúc Mỹ” của Đức Tiến

Ngày 28-10, TAND TP HCM mở phiên xét xử sơ thẩm vụ tranh chấp di sản thừa kế giữa nguyên đơn là bà Nguyễn Bình Phương (vợ cố diễn viên, người mẫu Đức Tiến) và bị đơn là bà Nguyễn Ngọc Ánh (mẹ ruột của cố nghệ sĩ).

Trước đó, vụ án từng được mở vào ngày 13-10 nhưng phải hoãn do bị đơn có đơn yêu cầu. Tại phiên tòa hôm nay, bà Bình Phương hiện đang sinh sống tại Mỹ có người đại diện tham dự, trong khi bà Ánh trực tiếp có mặt.

Hai bên cùng nhận mình là đồng sở hữu tài sản

Theo hồ sơ, hai bên tranh chấp quyền thừa kế đối với hai tài sản: một căn nhà gắn liền với đất tại phường Hiệp Bình, TP HCM và một thửa đất diện tích 100 m² tại tỉnh Tây Ninh, tổng trị giá hơn 7,2 tỉ đồng.

Phía nguyên đơn cho rằng đây là tài sản chung của bà và chồng. Trong đó căn nhà ở phường Hiệp Bình là tài sản mà bà đã góp tiền mua với Đức Tiến trong lúc hai người đang yêu nhau. Do đó, bà Phương đề nghị tòa xác định 50% giá trị là tài sản của bà và 50% còn lại là di sản của ông Đức Tiến. Sau khi trừ chi phí mai táng và chữa bệnh, phần di sản của ông Đức Tiến còn khoảng 2,7 tỉ đồng sẽ được chia đều cho ba người: mẹ, vợ và con gái chung. Bà Bình Phương bày tỏ mong muốn nhận hiện vật là căn nhà tại TP HCM để con gái có nơi thờ phụng cha và gia tiên, đồng thời nhận phần đất ở Tây Ninh.

Ngược lại, bà Nguyễn Ngọc Ánh cho rằng căn nhà tại phường Hiệp Bình là tài sản đồng sở hữu giữa bà và con trai, không phải tài sản chung của Đức Tiến – Bình Phương.

Bà Ánh trình bày, trước đây Đức Tiến từng bán hai căn nhà tại Đồng Nai và Thủ Đức (cũ), thu được khoảng 900 triệu đồng, sau đó bà góp thêm 900 triệu đồng để cùng mua căn nhà hiện nay. Bà nói "việc căn nhà được cấp sổ đỏ trong thời kỳ hôn nhân khiến nhiều người hiểu nhầm đây là tài sản chung vợ chồng". Bà cũng cho biết từ năm 2009, mình là người trực tiếp sinh sống, trông coi và bảo quản căn nhà, nên có công sức lớn trong việc giữ gìn tài sản và yêu cầu được nhận thêm 20% giá trị di sản từ phần chia của Đức Tiến.

Theo bà Ánh, "việc giao nhà cho Bình Phương là không hợp tình, hợp lý, bởi đó là nơi ở duy nhất của mẹ con tôi, trong khi Bình Phương đang sống ở Mỹ, có nhà triệu đô, cuộc sống sung túc hơn".

Ngoài ra, bà Ánh không đồng ý việc khấu trừ chi phí mai táng, chữa bệnh của Đức Tiến vào khối tài sản ở Việt Nam, vì cho rằng chứng từ "không hợp pháp" và phần tiền phúng điếu "đủ để trang trải chi phí hoặc mua bảo hiểm cho con gái Đức Tiến". Bà cũng cho rằng phần tài sản của ông Tiến tại Mỹ vẫn còn, nên nếu có khấu trừ thì "phải thực hiện bên đó".

Toà phán quyết

Sau khi xem xét, HĐXX tuyên chấp nhận một phần yêu cầu của nguyên đơn, một phần yêu cầu phản tố của bị đơn.

Cụ thể, tòa không chấp nhận yêu cầu của bà Bình Phương về việc xác định toàn bộ tài sản đứng tên ông Đức Tiến là tài sản chung vợ chồng: đồng thời không chấp nhận yêu cầu của bà Ánh về việc xác định bà và ông Tiến là đồng sở hữu căn nhà tại phường Hiệp Bình.

Theo phán quyết, nhà đất tại phường Hiệp Bình và 70% giá trị của thửa đất 100 m² ở Tây Ninh được xác định là di sản của ông Đức Tiến. Công sức của bà Ánh trong việc quản lý, gìn giữ, tôn tạo tài sản được tính 10% giá trị căn nhà.

Tòa ghi nhận di chúc của ông Đức Tiến lập ngày 19-8-2023 tại bang Texas (Mỹ), đã được công chứng và hợp thức hóa lãnh sự năm 2024. Di sản của ông được chia theo di chúc.

Hàng thừa kế tại thời điểm mở thừa kế gồm mẹ (bà Ánh), vợ (bà Bình Phương) và con gái (bé M.H). Theo đó, bà Ánh được hưởng phần thừa kế và công sức bảo quản tài sản, tổng cộng hơn 2 tỉ đồng. Con gái của vợ chồng Đức Tiến được hưởng phần thừa kế 1,4 tỉ đồng. Bà Bình Phương được hưởng phần tài sản chung và phần di sản của chồng, tổng cộng hơn 3,8 tỉ đồng.

Bà Bình Phương – với tư cách là đại diện pháp luật của con gái M.H., sẽ nhận thay phần thừa kế của con. Bà cũng được nhận quyền sử dụng đất 100 m² tại Tây Ninh và quyền sử dụng nhà đất tại phường Hiệp Bình, TP HCM, đồng thời có nghĩa vụ hoàn trả hơn 2,03 tỉ đồng cho bà Ánh.

Tòa nêu rõ, sau khi hoàn thành nghĩa vụ này, bà Phương được quyền liên hệ cơ quan có thẩm quyền để làm thủ tục sang tên hai tài sản. Nếu bà Phương chậm thanh toán, sẽ phải chịu lãi suất phát sinh do chậm trả.

Hết thời hạn thi hành án, nếu bà Phương không có khả năng hoàn tiền và các bên không đạt được thỏa thuận khác, cơ quan thi hành án có quyền phát mãi toàn bộ hai tài sản để chia theo tỉ lệ: Bà Ánh: 27,92%; Bà Bình Phương: 52,72%; Bé M.H. (do bà Phương đại diện): 19,36%.