Tháng chạp của mẹ

Mẹ tôi đích thị là nông dân, thuần túy chỉ làm ruộng. Nhiều người nghĩ nông dân chỉ lao động ba bữa mùa, còn lại rất nhàn. Đúng mà không đúng. Bằng chứng mẹ tôi không có một ngày nhàn nhã. Chỉ là nông dân nhưng hết ruộng tới vườn, hết bò tới heo, hết đồng tới rừng, hết mẹ (bà ngoại) tới con. Tóm lại, mẹ bị dòng thời gian xoay tròn như cánh chóng. Và khi thời gian đọng lại ở tháng cuối cùng của năm thì đó là lúc mẹ bận rộn nhất.

Anh Cả tôi nói anh em nhà tôi rất kỳ lạ, cứ canh tới tháng chạp là đổ bệnh. Nhà tới tám anh em, những thứ bệnh như cảm, sốt siêu vi rất dễ lây nhưng cứ tới tháng chạp là bệnh. Mẹ loay hoay với một bầy con tái mét, hết sốt lại ói. Bầy con quần một trận nhừ tử nhưng con hết bệnh mẹ lại tất tả ra đồng. Tháng chạp, lúa đồng đang cần được cấy dặm. Vụ lúa Đông Xuân cực nhất khâu này. Vừa ngớt mưa đã sạ nên ruộng thường bị chỗ dày chỗ thưa. Có những năm lúa hư, mẹ lội đồng, xin về từng bó mạ để dặm ruộng. Mẹ đi từ sáng sớm, lúc chưa nhìn rõ mặt người và về nhà cũng là khi đã hết thấy đường. Ròng rã. Không thể thủng thẳng được, lúa mỗi ngày mỗi lớn, chần chừ thì mất ăn - mẹ nói vậy.

Xong đồng thì về nhà lo Tết nhứt.

Nhà nghèo thì có Tết nghèo, mà Tết nghèo càng phải vất vả lo toan nhiều hơn. Tết chỉ ba bữa nhưng có biết bao công việc phải làm để đón Tết, chính xác là việc cứ bày ra trước mắt.

Căn nhà nhỏ, đến tháng chạp bỗng thấy có quá nhiều thứ cần phải thu gom, sắp xếp. Chỉ trừ mỗi việc quét mạng nhện và chà bộ đèn thờ là của ba, còn lại tất tật những việc khác đều là của mẹ.

Mùng mền, chiếu gối qua mùa mưa cần được phơi nắng thơm tho, mẹ lần lượt làm đâu ra đó. Giặt mùng mền cực nhất là vắt, phơi và phải trông chừng mưa nắng.

Một góc chợ quê ngày Tết Ảnh THANH TÂM

Khi nhà cửa đã sạch đẹp, khâu cuối cùng của tháng chạp là thực phẩm Tết. Đó là những ngày bận rộn vô cùng. Nhà có mảnh vườn nho nhỏ, mẹ trồng mấy hàng khoai từ, đậu ve và rau. Tháng chạp - mẹ có thêm nghề bán rau. Để có một gánh rau cho phiên chợ sáng thì từ xẩm tối mẹ đã phải chuẩn bị sẵn sàng mọi thứ. Ngồi chợ xong về còn tranh thủ ngâm gạo, đem bột tới lò tráng bánh, đem nếp đi bùm cốm rồi về chuẩn bị dưa chua, mứt gừng, mứt dừa, rót bánh thuẫn…v.v Mỗi thứ một chút nhưng những việc lặt vặt đó chiếm hết thời gian của mẹ.

Trong ký ức của những cái Tết thuở xưa, mẹ tôi bận rộn từ đầu đến cuối tháng chạp. Đến nỗi sau mâm cỗ cúng tất niên, sau những giờ phút cả nhà quây quần bên mâm cơm đoàn tụ thì mẹ vẫn còn công việc. Mẹ sẽ bỏ than vào cái bàn ủi con gà, ủi phẳng phiu những bộ đồ cho chồng, con. Nếu hỏi sao không thấy đồ mẹ, mẹ sẽ nói Tết ở nhà chứ có đi đâu mà là với ủi...

Tháng chạp đã về!

Tháng chạp, tôi hay nghĩ về mẹ. Tháng chạp, mẹ tất bật chuẩn bị Tết cho cả nhà, trừ… mẹ.