Vì sao người lao động vẫn thờ ơ với cơ hội việc làm thu nhập hấp dẫn?

Thị trường lao động Việt Nam trong quý III-2024 ghi nhận những chuyển biến tích cực nhưng vẫn còn nhiều thách thức. Theo báo cáo từ Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (LĐ-TB-XH), tổng lực lượng lao động cả nước đạt 52,7 triệu người, trong đó 51,6 triệu người có việc làm, tăng gần 245.000 người so với quý trước. Tuy nhiên, số người thất nghiệp vẫn ở mức cao với hơn 1 triệu người, và 860.000 người thiếu việc làm, phản ánh sự phục hồi chưa đồng đều. Thu nhập bình quân của người lao động đạt 8,5 triệu đồng/tháng, nhưng sự chênh lệch về thu nhập giữa các ngành và vùng miền vẫn là vấn đề đáng chú ý. 

Trong khi các lĩnh vực như bán buôn, bất động sản, dịch vụ tài chính, vận tải và giáo dục - đào tạo cần tuyển số lượng lớn lao động, người lao động lại quan tâm nhiều hơn đến thương mại điện tử, vận chuyển và quản lý kho, tài chính kế toán, kỹ thuật điện và kinh doanh thị trường. Điều này cho thấy sự lệch pha giữa cung và cầu lao động đang đặt ra thách thức không nhỏ cho cả doanh nghiệp và người lao động.

Dự báo trong quý IV-2024, số lao động có việc làm sẽ tăng thêm 116.000 người, nâng tổng số lên 51,68 triệu người. Một số ngành như sản xuất đồ nội thất, chế biến thực phẩm và sản phẩm từ cao su dự kiến gia tăng nhu cầu tuyển dụng để đáp ứng mùa cao điểm cuối năm, trong khi các lĩnh vực như khai thác than, sản xuất thiết bị điện và nông - lâm - ngư nghiệp được dự báo giảm nhu cầu lao động.

Tại buổi họp báo về tình hình kinh tế - xã hội TP HCM diễn ra mới đây, ông Nguyễn Bảo Cường, Trưởng phòng Lao động tiền lương và BHXH Sở LĐ-TB-XH thành phố nhận định căng thẳng địa chính trị và bất ổn thương mại quốc tế tiếp tục tác động lớn đến thị trường lao động. Dù vậy, TP HCM vẫn dự báo có khoảng 63.000 vị trí tuyển dụng trong những tháng cuối năm, tăng 9% so với cùng kỳ năm ngoái. Các ngành bán lẻ, kinh doanh - thương mại, logistics và chế biến thực phẩm dẫn đầu về nhu cầu tuyển dụng. Các doanh nghiệp xuất khẩu như dệt may, da giày và điện tử cũng cần số lượng lớn lao động phổ thông và thợ kỹ thuật để hoàn thành đơn hàng cuối năm.

Tại Hà Nội, thị trường lao động sôi động hơn với dự kiến từ 120.000 đến 150.000 vị trí tuyển dụng, tập trung vào các ngành bán lẻ, thương mại điện tử và dịch vụ. Mức lương cho các vị trí phổ thông dao động từ 7-15 triệu đồng/tháng, trong khi những vị trí đòi hỏi chuyên môn cao có thể đạt 20 triệu đồng/tháng hoặc hơn.

Một thực tế đáng chú ý trên thị trường lao động hiện nay là sự thờ ơ của người lao động đối với nhiều vị trí việc làm dù nhu cầu tuyển dụng gia tăng. Dù các doanh nghiệp liên tục mở rộng cơ hội việc làm, đặc biệt trong các ngành như sản xuất, xây dựng, bán lẻ, và logistics, nhiều người lao động vẫn không mặn mà với những công việc này. Các chuyên gia chuyên gia trong các lĩnh vực nhân sự, tuyển dụng và quản trị doanh nghiệp cho rằng nguyên nhân chính xuất phát từ sự khác biệt trong kỳ vọng: người lao động mong muốn mức lương cạnh tranh, phúc lợi đầy đủ, và môi trường làm việc linh hoạt, trong khi nhiều doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ, chưa đáp ứng được những yêu cầu này do hạn chế về ngân sách và chính sách đãi ngộ.

Bên cạnh đó, xu hướng chuyển đổi nghề nghiệp của lao động trẻ cũng góp phần làm gia tăng khoảng cách giữa cung và cầu. Thay vì lựa chọn các ngành truyền thống vốn đang khát nhân lực, nhiều lao động trẻ tìm đến các lĩnh vực sáng tạo, công nghệ hoặc làm việc tự do, nơi họ cảm thấy có nhiều cơ hội phát triển và tính linh hoạt cao hơn. Điều này không chỉ khiến các vị trí ở những ngành truyền thống bị bỏ trống mà còn gia tăng áp lực cho doanh nghiệp trong việc đổi mới chiến lược tuyển dụng để thu hút người lao động.

Để thay đổi tình hình này, các doanh nghiệp cần không chỉ nâng cao chế độ đãi ngộ mà còn tập trung vào xây dựng môi trường làm việc hấp dẫn, cung cấp các gói phúc lợi linh hoạt và định hướng rõ ràng về cơ hội phát triển nghề nghiệp. Việc cải thiện hình ảnh thương hiệu nhà tuyển dụng cũng là yếu tố quan trọng để thu hút sự chú ý và sự cam kết của người lao động, từ đó khơi dậy sự quan tâm của họ đối với những cơ hội việc làm hiện có.