Bài học không của riêng ai

Cán bộ Trung tâm Tư vấn pháp luật LĐLĐ TP HCM tư vấn pháp lý cho người lao động

Sau gần 1 năm làm việc tại chi nhánh Công ty TNHH Vận tải Thương mại L.V (quận Bình Thạnh, TP HCM), tháng 9-2023, ông Nguyễn Huy Khiêm, nhân viên (NV) dựng phim, bị cho thôi việc thông qua tin nhắn của bà L.T.M.L, giám đốc chi nhánh công ty. Lý do là công ty gặp khó khăn và đang nợ lương NV.

Lời nói gió bay

Ông Khiêm cho hay ngày 3-11-2022, ông đã ký hợp đồng lao động (HĐLĐ) không xác định thời hạn với Công ty TNHH Sự kiện & Truyền thông M. (trực thuộc Công ty TNHH Vận tải Thương mại L.V, tỉnh Đắk Lắk). Theo thỏa thuận, ông Khiêm được trả lương 20 triệu đồng/tháng, đóng BHXH đầy đủ; hình thức làm việc toàn thời gian, linh hoạt tại nhà. Tuy nhiên, công ty không giao cho ông giữ bản hợp đồng nào.

Trong quá trình làm việc, ông Khiêm nhiều lần đốc thúc việc đóng BHXH, giao HĐLĐ đã ký kết nhưng công ty không thực hiện. Qua tin nhắn gửi vào ngày 13-9-2023, bà L. thông báo ông bắt đầu nghỉ việc từ ngày 14-9-2023. Công ty sẽ tạo điều kiện để ông làm việc tại nhà theo kiểu outsource (thuê ngoài), khoảng 10 ngày/tháng, trả lương theo gói công việc thực hiện, thay vì làm việc toàn thời gian như trước đây.

Ông Khiêm không đồng ý. Cho rằng bị đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái quy định, ông khiếu nại. Tại buổi làm việc với cơ quan chức năng vào ngày 8-11, ông Nguyễn Thành Long, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Vận tải Thương mại L.V, phủ nhận việc đã ký HĐLĐ và cho hay ông Khiêm chỉ là NV thuê ngoài. Nay công ty không có nhu cầu thuê nên chấm dứt hợp tác.

Còn ông Nguyễn Quang Thịnh khẳng định mình là NV kinh doanh của Công ty TNHH Dịch vụ bất động sản Đ.V (quận 7, TP HCM) từ tháng 9-2018, song tại phiên tòa xét xử tranh chấp về đơn phương chấm dứt HĐLĐ tại TAND quận 1, TP HCM vừa qua, quan hệ lao động giữa ông Thịnh và công ty không được thừa nhận. 

Theo ông Thịnh, ông làm việc tại công ty 1 năm, được trả lương hằng tháng trực tiếp bằng tiền mặt, được cấp phát đồng phục nhưng không được ký HĐLĐ. Đến ngày 18-9-2019, ông Thịnh bị công ty cho thôi việc nhưng không ra quyết định, cũng không được giải thích lý do thỏa đáng nên ông khởi kiện.

Tại tòa, phía công ty khẳng định chưa bao giờ ký HĐLĐ với ông Thịnh nên không phát sinh quan hệ lao động, cũng không có việc đơn phương chấm dứt HĐLĐ. Ông Thịnh là người môi giới, bán các lô đất và hưởng hoa hồng.

Để làm căn cứ khởi kiện, ngoài hình chụp phiếu lương tháng 7 và 8-2019, sao kê tài khoản ngân hàng trong lần chuyển lương vào dịp Tết âm lịch 2019, ông Thịnh còn cung cấp cho tòa vi bằng do cơ quan thừa phát lại lập; hình ảnh ông Thịnh trên trang web rao bán dự án...

Tuy nhiên, theo tòa, các chứng cứ ông Thịnh cung cấp chưa thỏa quy định tại khoản 1 điều 95 của Bộ Luật Tố tụng dân sự. Còn việc ký kết và chấm dứt HĐLĐ cũng không được công ty thừa nhận nên không đủ cơ sở xác định công ty đã đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái pháp luật.

Khó đủ đường

Cho rằng bị đơn phương chấm dứt HĐLĐ trái quy định, tháng 5-2021, ông Trần Thái Bảo, Phó Giám đốc kinh doanh - tiếp thị, cũng là Ủy viên Ban Chấp hành (BCH) Công đoàn cơ sở thành viên khối tín dụng tiêu dùng (TDTD, nhiệm kỳ 2019-2024), khởi kiện Công ty Tài chính CP Đ.L (TP Hà Nội) ra tòa và đã được TAND quận 8, TP HCM ra thông báo thụ lý ngày 11-5-2021. 

Sau nhiều lần gửi đơn yêu cầu đưa vụ án ra xét xử và khiếu nại việc chuyển hồ sơ vụ án ra tòa ở Hà Nội, đến tháng 6-2023, vụ việc của ông Bảo mới được TAND quận 8 xét xử nhưng kết quả không như mong đợi.

Trước đó, ngày 2-8-2020, công ty ra quyết định chấm dứt HĐLĐ với ông Bảo từ ngày 3-8-2020 với lý do công ty buộc phải giảm chỗ làm việc, thu hẹp sản xuất - kinh doanh dù đã cố gắng tìm mọi biện pháp khắc phục vì dịch COVID-19, căn cứ vào điểm c khoản 1 điều 38 Bộ Luật Lao động năm 2012. 

Cho rằng công ty chưa thực hiện đúng quy định khi chấm dứt HĐLĐ với người lao động vì lý do dịch bệnh, đồng thời chưa tuân thủ đúng quy trình khi cho cán bộ Công đoàn cơ sở không chuyên trách nghỉ việc, ông Bảo khởi kiện. Kết quả, tại phiên xử sơ thẩm, HĐXX nhận định công ty thực hiện chấm dứt HĐLĐ với ông Bảo là đúng quy định pháp luật và bác bỏ các yêu cầu của ông Bảo.

Ông Bảo không đồng tình với kết quả phiên tòa, nhất là không chấp nhận việc chỉ đến khi xét xử, công ty mới đưa ra một số văn bản chưa từng được công bố tại buổi công khai chứng cứ, gồm: Báo cáo đề xuất chấm dứt HĐLĐ đối với ông Bảo - cán bộ Công đoàn không chuyên trách; Biên bản họp xem xét Quyết định thôi Ủy viên BCH Công đoàn đối với thành viên BCH Công đoàn cơ sở thành viên khối TDTD; Quyết định về việc Ủy viên BCH Công đoàn cơ sở thành viên khối TDTD thôi tham gia BCH Công đoàn cơ sở thành viên. 

Các văn bản đều có chữ ký của bà N.T.T.L - Chủ tịch Công đoàn cơ sở thành viên khối TDTD thời điểm đó. Nhưng khi trao đổi với ông Bảo qua ứng dụng Zalo sau phiên tòa, bà L. thông tin thời điểm đó, bà không được công ty thông báo việc ông Bảo nằm trong diện nghỉ việc nên BCH Công đoàn cơ sở thành viên khối TDTD không nắm vấn đề này. Bà L. cũng xác nhận chỉ ký tên vào quyết định ông Bảo thôi tham gia BCH Công đoàn cơ sở thành viên khối TDTD sau khi ông nghỉ việc. Nội dung trao đổi đã được ông Bảo lập vi bằng.

Với tình tiết phát sinh này, ông Bảo đã đề nghị TAND TP HCM triệu tập nhân chứng để phục vụ cho phiên tòa phúc thẩm, song nay vẫn chưa nhận được phản hồi.